مخاطرات سرمایه‌گذاران ایرانی در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟

به‌بهانه پوشش نیازهای سرمایه‌گذاران خرد، صدها شرکت، مراکز مشاوره و مجموعه‌های فعال در حوزه رمزارز در ماه‌های اخیر شکل گرفته‌اند که برای جذب نقدینگی افراد، از هیجان و ناآگاهی تازه‌واردان سوءاستفاده می‌کنند.

با اثرپذیری شرایط اقتصادی از بحران‌هایی نظیر کرونا، افزایش نوسانات در بازارهای دارایی و اوج‌گیری سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال، استقبال از معامله و استخراج‌ انواع رمزارزها در ایران، افزایش یافته است که جای بررسی و تأمل بیشتری دارد، جایی که سرمایه‌گذاران خرد با بررسی روند قیمت‌ها در بازار ارزهای دیجیتال و با انتظار افزایش روز‌افزون نرخ ارز، هیجاناتی از جنس نیمه نخست سال گذشته در بازار سرمایه و یا عطش خرید دلار در کانال 30 هزار تومانی را رقم زده‌اند.

بر همین اساس و به‌بهانه پوشش نیازهای سرمایه‌گذاران خرد و ناآگاه، صدها شرکت، مراکز مشاوره و مجموعه‌های فعال در حوزه رمزارز در ماه‌های اخیر شکل گرفته‌اند که برای جذب نقدینگی افراد، از هیجان و بی‌اطلاعی تازه‌واردان این عرصه سوءاستفاده می‌کنند و به‌گونه‌ای فرد را متقاعد به سرمایه‌گذاری می‌کنند، گویی به امن‌ترین بازار سرمایه‌گذاری جهان پا گذاشته است!

گواه این ادعا، حجم سنگین پرونده‌های کلاهبرداری رمزارز و مراجعه مالباختگان به مراجع انتظامی و اظهارات مکرر مسئولان پلیس فتا مبنی‌بر شدت یافتن جرایم حوزه رمزارز در ایام اخیر است. این اظهارات نشان می‌دهد عمده تخلفات در حوزه ارزهای دیجیتال به تبلیغات کلاهبرداران و ریسک بالای کیف پول ایرانی‌ها بازمی‌گردد.

در همین رابطه، اخیراً سرهنگ پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا با هشدار نسبت به افزایش کلاهبرداری‌ها در حوزه رمزارز اظهار داشت: «کلاهبرداری در این حوزه به‌واسطه ناآگاهی کاربران و تبلیغات فریبنده مجرمان سایبری اتفاق می‌افتد.»

همچنین، اخیراً رئیس پلیس فتای خراسان‌ رضوی از شناسایی کلاهبرداری به‌ارزش 20 میلیارد ریال از یک شهروند مشهدی در حوزه رمزارز، خبر داد و گفت: «با توجه به بررسی کیف پول دیجیتال شاکی مشخص شد رمزارزهای خریداری‌شده هیچ‌گونه ارزشی نداشته و جعلی است. ساده‌ترین راه برای کلاهبرداری، بازاریابی پروژه‌ جعلی برای فروش یک ارز دیجیتال بی‌ارزش به افراد ناآگاه است، بنابراین کاربران فضای سایبری فریب تبلیغات و لفاظی‌های برخی افراد سودجو را در این خصوص نخورند و قبل از دارا بودن دانش و آگاهی لازم در حوزه رمزارز وارد این حوزه نشوند.»

مشابه موارد فوق، سرهنگ معظمی گودرزی رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات تهران از سرقت ارز دیجیتال 3میلیارد و 500میلیون ریالی یک مالباخته خبر داد و گفت: « ساده‌ترین و مؤثرترین راه برای مقابله با اقدامات مجرمانه سایبری، افزایش سطح آگاهی کاربران نسبت به موضوعات مختلف فضای مجازی است.»

نکته حائز اهمیت در این میان، اضافه نمودن ریسک‌های بین‌المللی سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال به موارد فوق از جمله نوسانات شدید قیمت، اثرپذیری بسیار بالا از سیاست‌ و برنامه‌های اقتصادی دولت‌ها و نیز هک‌های سازمان‌یافته و بین‌المللی پس از ارزش یافتن دارایی افراد در این بازار است.

بر اساس آنچه مطرح شد، هکرها با روش‌هایی نظیر تغییر آدرس گیرنده حین معامله، ایجاد حساب‌های جعلی در شبکه‌های اجتماعی، توزیع توکن رایگان، هک وای‌فای کاربر، انتشار اپلیکیشن‌های تقلبی و... ریسک تنفس در فضای رمزارزها را به‌شدت افزایش داده‌اند، مضاف بر این، امکان شناسایی و مسدود شدن رمزارز ایرانی‌ها و نیز نوسانات شدید نرخ ارز و ارزش جهانی ارزهای دیجیتال، امکان وقوع پدیده‌ای نظیر زیان سرمایه‌گذاران بورس و احتکارکنندگان ارز را به اذهان متبادر می‌کند.

کارشناسان چه می‌گویند؟!

حسین مریدسادات، مدرس و تحلیلگر بازارهای مالی در گفتگویی در رابطه با شرایط بازار کریپتوکارنسی گفت: «در زمان حاضر شرایط بازار اصلاً پایدار نیست و بسیاری از ارزهای دیجیتال خط روند صعودی خود را از دست داده‌اند و روند نزولی در پیش گرفته‌اند. بازار وارد فاز اصلاحی شده است و فعلاً باید صبور بود. اخبار خوبی برای بازار کریپتوکارنسی به گوش نمی‌رسد و کلاهبرداری دو صرافی در ترکیه اعتماد نسبت به این بازار را خدشه‌دار کرده است.»

همچنین امیر گودرزی، کارشناس بازارهای مالی هم عقیده دارد ممکن است اصلاح بیت‌کوین در وهله اول تا محدوده 42 هزار دلار و بعد از آن اگر این محدوده راحفظ نکند، تا کانال 30 هزار دلار ادامه داشته باشد.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که تقویت ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی می‌تواند زیان چنین عقب‌گردهایی را تصاعدی بالا ببرد و مالباختگان را با زیان قابل‌توجهی مواجه سازد.

گفتنی است، رمزارز بیت‌کوین به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین نوع از ارزهای دیجیتال پیشتر نیز در سال‌های 2014 و 2018 در یک بازه زمانی کوتاه مدت، بیش از 70 درصد از ارزش خود را از دست داده است.