گفتگو با فهیمه پرزور، مربی و داور کاراته کار ساکن محله امام هادی (ع) | مبارزه با دست‌های خالی

میترا صدر | شهرآرانیوز؛ لوح‌های افتخار و جام‌های قهرمانی که با خود آورده نشان از زنی پرتلاش و خستگی‌ناپذیر دارد. او حاضر شده به‌دلیل هدفش همه فراز و فرود‌های مسیر را پشت سربگذارد. در محله امام هادی (ع)، محله‌ای کم‌برخوردار بزرگ شده، اما توانسته مسیر قهرمانی را در میدان مسابقات، مربیگری و داوری با موفقیت طی کند. حالا در همین محله به علاقه‌مندان این رشته کمک می‌کند. افتخارات او در مسابقات کشوری و استانی و برگزاری یک دوره مسابقه استانی در سبک کیوکوشین کاراته‌ای اف کی اروپا (AFK) در سال گذشته باعث شد با این بانوی موفق گفتگو کنیم.

قرارمان بوستان امامیه در میدان مادر کنار هواپیماست. قد بلندی دارد و حالت ایستادنش نشان از ورزشکاربودن او دارد. تازه از کلاس آمده، اما همچنان پرانرژی است. همه هدفش تربیت دختران محله‌اش و موفقیت آن‌ها در این رشته ورزشی است. روحیه خستگی‌ناپذیر و مبارزه‌طلبی‌ای که دارد مسیر زندگی‌اش را تغییر داده تا ورزش رزمی نقش اساسی را در زندگی او ایفا کند. می‌گوید: «پدر و پدربزرگم جودوکار بودند و این رشته را دنبال می‌کردند. خود من هم از کودکی انرژی زیادی داشتم.» فضای بوستان او را به یاد کودکی‌اش و زمانی می‌اندازد که همراه خانواده به بوستان ملت می‌رفتند. «آن روز‌ها از فضای بوستان انرژی زیادی می‌گرفتم و بعد از کلی بازی و تفریح پرانرژی‌تر به خانه برمی‌گشتم. همیشه در راه برگشت ناراحت بودم و فکر می‌کردم چرا بعد از این همه بازی هنوز خسته نیستم. برایم سؤال بود چرا این همه انرژی دارم. فوق‌العاده سرحال و باانگیزه بودم. به مرور با ورزش‌های رزمی آشنا شدم. اما خانواده دوست داشتند به عنوان دختر بزرگ‌تر سمت هنر بروم. مدتی هم به کلاس‌های هنری رفتم، اما خواسته من این نبود و دوست داشتم ورزش را حرفه‌ای دنبال کنم. اوایل پدرم مخالف بود، اما بعد از مدتی استعداد و پیشرفتم را در کاراته دید و نظرش تغییر کرد. از همان زمان او بزرگ‌ترین مشوق و حامی من بوده است.»

او به تمام رشته‌های ورزشی احترام می‌گذارد، اما تنها ورزش مورد علاقه‌اش ورزش رزمی است. فهیمه می‌گوید: «از همان ابتدا ورزش‌های سخت را دوست داشتم و روحیه مبارزه‌طلبم باعث شد کاراته را انتخاب کنم. مسابقات را در تلویزیون می‌دیدم و به آن علاقه زیادی داشتم. عشقم به این ورزش باعث شد تا خانواده را راضی کنم و از سیزده سالگی آن را دنبال کردم. کاراته رشته سختی است و تمرینات آن برای کسی که هدفش رسیدن به قهرمانی است بسیار فشرده است. اما همین ورزش شخصیت ورزشکار را هم می‌سازد. از دستاورد‌های این رشته ورزشی به‌ویژه برای خانم‌ها اعتماد به نفس و قدرت تمرکز است. اگر کسی این رشته را از کودکی و برحسب استعداد و توانایی شروع کند، شخصیت مستقل‌تری در آینده خواهد داشت. با قهرمانی در مسابقه جایگاه اجتماعی پیدا می‌کند و بیشتر مراقب کار‌های خودش است و دوست دارد وجهه اجتماعی‌اش را حفظ کند.»

فهیمه در باشگاه نزدیک خانه کاراته را شروع و بعد از چند سال این رشته را به‌طور حرفه‌ای دنبال می‌کند. تمرینات سخت برای مسابقات هیچ‌کدام دلیلی برای انصراف از این رشته نمی‌شود و فهیمه با جدیت و پشتکار بیشتر کاراته را دنبال می‌کند. می‌گوید: «مسابقه‌ها اول به صورت بین باشگاه‌ها بود و بعد استانی و کشوری می‌شد. اگر در مسابقات بین‌باشگاهی و استانی در وزن خودمان اول می‌شدیم به مسابقات کشوری راه پیدا می‌کردیم. چند بار در مسابقات شکست خوردم، اما ناامید نشدم و هربار تمرین‌ها را سخت‌تر دنبال کردم. اوایل بعد از باخت‌ها ناراحت می‌شدم، ولی برای بهترشدن، کسانی را الگوی خودم می‌کردم که در مسابقه اول می‌شدند و مسیر آن‌ها را دنبال می‌کردم. نوع تمرین‌ها و تغذیه آن‌ها را سؤال می‌کردم و مثل آن‌ها اجرا می‌کردم. برایم رسیدن به مقام قهرمانی اهمیت زیادی داشت. شکست پلی برای پیروزی‌هایم شد.

آن زمان شرکت در مسابقات کشوری خیلی سخت‌تر از امروز بود، معمولا با ماشین یا اتوبوس برای مسابقات می‌رفتیم. از شش ماه قبل تمرین‌های سخت را شروع می‌کردیم. روزی دوبار تمرین داشتیم. صبح‌ها تمرین‌های باشگاه بود و عصر‌ها با بچه‌ها به بوستان ملت می‌رفتیم و دو دور، دور بوستان می‌دویدیم. هفته‌ای یکبار هم به کوه می‌رفتیم. کاراته رشته‌ای سرعتی و قدرتی است و باید هر دو را با هم کار می‌کردم. در باشگاه روی کیسه کار می‌کردیم و مبارزه داشتیم. برای دویدن به بوستان ملت می‌رفتیم تا قدرت و سرعت را با هم بالا ببریم.» دستاورد این تلاش و اراده برای فهیمه قهرمانی استانی و کشوری در سال‌های متمادی بوده است. او می‌گوید: «الان هنرجویان خودم در مسابقات اول معمولا با شکست روبه‌رو می‌شوند. فضای سالن و حضور جمعیت استرس زیادی به هنرجو وارد می‌کند. تمرکز بچه‌ها از بین می‌رود و نمی‌توانند تکنیک‌ها را به‌درستی انجام دهند. اما همین شکست‌ها به آن‌ها کمک می‌کند. تمرین بیشتر استرسشان را کم می‌کند. حالا شاگردانم مقام‌های پی در پی کشوری دارند و در بخش کاتا و کمیته مدال‌های مختلف قهرمانی دارند.»

فهیمه عاشق مبارزه است و بخش کومیته یعنی مبارزه را در کاراته انتخاب کرده است. می‌گوید: «هیجان زیاد از همان کودکی در من وجود داشت و ورزش‌های رزمی آرامم می‌کرد. برخلاف تصور جامعه که رشته‌های رزمی را مردانه می‌دانند، این رشته هیچ ارتباطی با جنسیت ندارد. برخلاف تصور خیلی‌ها این رشته انعطاف‌پذیری زیادی دارد. اولین نکته آموزشی در این رشته تواضع، فروتنی و احترام است. زمان ورود و خروج از کلاس کلمه «اوس» گفته می‌شود. هر لحظه هنرجو با بیان این کلمه به استاد احترام می‌گذارد و تواضع می‌کند. هیچ‌وقت نمی‌توان گفت کار‌های هنری و یا لطیف مخصوص بانوان و کار‌های سخت یا خشن مخصوص آقایان است. کاراته هم همین‌طور است. کاراته ظاهر و باطن هنرجو را جدی و بااستقامت می‌کند، ولی به همان اندازه روحیه هنرجو را هم منعطف می‌کند. شکست و پیروزی در مسابقه درس‌های زیادی به هنرجو می‌دهد. هنرجویان این رشته نکات اخلاقی زیادی را در باشگاه و در زمان تمرین مبارزه رودرو می‌آموزند. اخلاق در این رشته اهمیت ویژه‌ای دارد. هنرجو می‌آموزد به کوچک‌تر و بزرگ‌تر یا کسی که قهرمان‌تر یا ضعیف‌تر از خودش است احترام بگذارد. جسم وروح در این رشته با هم رشد می‌کنند و هنرجویی که این رشته را دنبال می‌کند، به مراحل بالای اخلاقی می‌رسد. با تمرین و تکرار تکنیک و اخلاق با هم رشد می‌کنند.

عشق و علاقه زیاد فهیمه به این رشته باعث می‌شود همه خواسته‌ها و شرایط خانواده را در آن زمان بپذیرد. پدر و مادر از او می‌خواهند برای اینکه این رشته را دنبال کند در درس‌هایش موفق باشد. او هم شرایط آن‌ها را می‌پذیرد و بهتر درس می‌خواند. سال ۸۶ ازدواج می‌کند و بعد از اینکه فرزند اولش پنج ساله می‌شود درس را ادامه می‌دهد و کارشناسی خود را در رشته تربیت بدنی می‌گیرد. «تشنه آموزش و یادگیری بودم و هستم. با وجود داشتن خانواده و مسئولیت‌های زندگی، سالن ورزشی هم دارم. مربی و داور کشوری هستم، ولی به ادامه تحصیل هم فکر می‌کنم. حتما درسم را ادامه می‌دهم.» او ورزش رزمی کاراته را با هیچ چیز در دنیا عوض نمی‌کند. حتی در زمان ازدواج این نکته را به همسرش هم گفته است. او می‌گوید: «نفسم به ورزش بند است و تا زمانی که زنده هستم آن را ادامه می‌دهم. همسرم این را می‌داند و از همان ابتدا همراه و مشوقم بوده و من را حمایت کرده است.» فرزندانش هم مثل خودش به ورزش علاقه دارند. پسر بزرگش، حسام، استعداد زیادی در فوتبال دارد و این رشته را به‌طور حرفه‌ای دنبال می‌کند. مهدیار هم ورزش را با ژیمناستیک شروع کرده و یکی دوسال بعد رشته مورد علاقه‌اش را دنبال می‌کند.

او به هدفش در مسابقه‌های کشوری، یعنی قهرمان شدن رسیده است و از سال ۸۵ تصمیم می‌گیرد وارد حوزه مربیگری شود. حالا همه تمرکزش را روی هنرجویانش گذاشته و آن‌ها را برای قهرمانی کشور و سطوح بین‌المللی آماده می‌کند. هشت سال پیش در محله امام هادی (ع) سالن ورزشی اجاره می‌کند و به آموزش این رشته مشغول می‌شود. درباره وضعیت ورزشی بانوان این محله می‌گوید: «بیشتر هنرجویان من از همین محله هستند و بیشترین افتخار را کسب کرده‌اند.» او شناخت خوبی از محله دارد و می‌گوید: «جمعیت زیاد و پرتراکم این محله و کمبود سالن ورزشی باعث شد به فکر باشگاه‌داری بیفتم. جوانان این محله استعداد زیادی دارند و باانگیزه هستند. شناخت خوبی از محله دارم، استعداد نوجوانان و جوانان این محله زیاد است. اما مسئولان ارگان‌های مختلف بهایی به این محله نمی‌دهند. بچه‌های اینجا علاقه زیادی به موفقیت دارند و در هر رشته یا هنری وارد شوند تمام تلاش خودشان را می‌کنند.

پشتکار و اراده زیادی دارند. اما با این همه انگیزه امکانات رفاهی ندارند. فضای سبز مناسب برای پیاده‌روی ندارند. استخر مناسب ندارند. خانواده‌ها از فرزندان بااستعدادشان حمایت می‌کنند، ولی معمولا از لحاظ مالی مشکل دارند. متأسفانه حامی مالی هم نیست که از استعداد‌های این محله به‌ویژه زنان حمایت کند. شرایط اقتصادی فعلی هم مزیت بر علت شده است. چنان که تعداد محدود حامی مالی هم که داشتیم در این سال‌ها از ورزشکاران قهرمان حمایت نکردند. هنرجویانم معمولا از خواسته‌های دیگر خود می‌گذرند. از هزینه و خرج‌های دیگر خود می‌زنند تا بتوانند در مسابقه شرکت کنند یا مدارک بالاتر را بگیرند. خود من همین مسیر را دنبال کردم و اکنون این رشته شغل من است.»

او مدیر موفقی هم بوده و توانسته در این سال‌ها باشگاه خود را در محله‌ای کم‌برخوردار حفظ کند. فهیمه درباره مسئولیت مدیر باشگاه می‌گوید: «کسی که مدیر سالن است مسئولیت زیادی دارد. یک مربی بعد از برگزاری کلاس کارش تمام است. اما مدیر سالن از صفر تا صد کار‌های سالن را برعهده دارد. درآمد سالن در تابستان خوب است و یک مدیر خوب باید برای ایامی که درآمد کم می‌شود برنامه‌ریزی کند. مدیر سالن باید صبور باشد. اجاره سالن، قبض‌ها و مسئولیت بیمه همه ورزشکاران برعهده او است. اگر مشکلی برای ورزشکار پیش بیاید مدیر سالن باید پاسخ‌گو باشد. اجاره باشگاه، حقوق مربیان، منشی و هزینه‌های جانبی برعهده مدیر است و بعد از حساب همه هزینه‌ها شاید درآمدی برای او بماند. یک مدیر خوب باید عاشق کارش باشد.»

او از سال ۸۹ نماینده سبک‌ای اف کی کیوکوشین کاراته در استان خراسان رضوی است و توانسته سال گذشته مسابقات استانی این سبک را در سالن کوثر برگزار کند. این سبک توسط منوچهر وحیدی وارد ایران شده است. او از همان سیزده‌سالگی با این سبک شروع می‌کند و بعد از مسابقات زیاد و شروع مربیگری تصمیم می‌گیرد نماینده این سبک در استان شود. آزمون و مراحل مورد نظر را پشت سر می‌گذارد و حالا نماینده این سبک در استان است. او از تجربه برگزاری مسابقات می‌گوید: «مسابقات داخل استان را سال گذشته با هماهنگی هیئت کاراته استان خراسان رضوی در سالن کوثر برگزار کردم. نماینده سبک می‌تواند با اجازه از هیئت کاراته مسابقات را در سطح استانی برگزار کند. ۱۲۰ شرکت‌کننده در این مسابقه در وزن‌های مختلف شرکت داشتند.

با اینکه برگزاری مسابقه سخت بود، اما تجربه ارزشمندی بود که باید در این مسیر به دست می‌آوردم. هیئت استان و داوران همکاری زیادی داشتند و مسابقه در سطح خوبی برگزار شد. شرکت‌کنندگان هم تجربه بسیار خوبی به دست آوردند.» فهیمه همچنان مسیر خود را ادامه می‌دهد. او از سال ۸۴ وارد حوزه داوری هم شده است. قضاوت‌های نابجا انگیزه او را بیشتر می‌کند و بعد از شرکت در دوره‌ها با تمرین در سالن خودش داوری را شروع می‌کند و بعد از دادن آزمون‌ها داور می‌شود.

لبخند موفقیت هنرجویان و خانواده‌های آن‌ها برای این مربی و ورزشکار موفق محله امام هادی (ع) ارزش زیادی دارد. او می‌گوید: «وقتی هنرجویانم به قهرمانی می‌رسند خوشحالم که با تمام وجود برای آن‌ها کار کرده‌ام. از مسیری که طی کرده‌ام رضایت دارم. از هنرجویانم که حرف اول را در کشور می‌زنند رضایت دارم و امیدوارم در آینده به موفقیت‌های بالاتر برسند. استعداد و مهارت یا نیاز هر فرد در وجود خودش نهفته است و به آن آگاهی دارد. خواهش من از خانواده‌ها این است که آرزو‌های دست نیافته خودشان را به فرزندانشان تحمیل نکنند. اجازه دهند آن‌ها توانایی، استعداد و مهارت خود را شناسایی کرده و همان را دنبال کنند. فرزندان خود را بیشتر بشناسند و فرصت دهند تا آن‌ها علایقشان را دنبال کنند.»

فهیمه پرزور متولد ۱۳۶۵ در مشهد و بزرگ شده محله امام هادی (ع) است. از سال ۷۸ ورزش را در رشته کیوکوشین کاراته شروع می‌کند.

فهیمه پرزور از سال ۸۴ تا ۸۸ در مسابقات کاراته سبک کیوکوشین (مسابقات آزاد) در شهر‌های مختلف کشور مقام قهرمانی را به دست آورده است. مقام اول کشوری در شهر‌های یزد، اصفهان، تهران و مشهد و مقام دوم کشوری در اراک، بخشی از مقام‌های کشوری او در وزن ۷۰+ است. برای مسابقات برون‌مرزی انتخاب می‌شود، اما به علت هزینه‌های سنگین و حمایت نکردن از ورزش بانوان نمی‌تواند در این مسابقات شرکت کند. سال ۸۶ در مسابقه سبک‌های آزاد مقام اول را به دست می‌آورد و هیئت کاراته استان خراسان رضوی او را به عنوان قهرمان سال کاراته کاران استان خراسان رضوی انتخاب می‌کند. بعد از این قهرمانی، چهار سال در جلسات مجمع هیئت کاراته استان خراسان رضوی به عنوان نماینده کاراته‌کاران حضور دارد. او دان پنج کاراته را دارد و داور مسابقات استانی و کشور است و از سال ۹۲ نماینده سبک کیوکوشین کاراته‌ای اف کی اروپا (AFK) در استان خراسان رضوی است. او حالا مربی است و بیشترین تمرکز خود را روی آموزش و موفقیت شاگردانش در مسابقات استانی و کشوری گذاشته است.

فهیمه مربی موفق کاراته درباره این ورزش می‌گوید: «کاراته ورزش سرعتی، قدرتی و استقامتی است. کاراته هنر مبارزه کردن با دست خالی است. مسابقات کاراته در دو بخش کمیته (مبارزه) و کاتا (اجرای فرم) برگزار می‌شود. کاراته یک هنر رزمی مبتنی بر ضربه زدن است که از ضربات مشت، لگد، زانو، آرنج و تکنیک‌های دستِ بازمانند دست چاقویی تشکیل می‌شود. در برخی سبک‌ها از فنون گلاویزی مثل قفل مفصل، مهاری، پرتابی و ضربه به نقاط حساس نیز استفاده می‌شود. در این رشته ضربات با حداکثر قدرت و سرعت به سمت حریف پرتاب می‌شود. این ورزش شامل سه بخش است کیهون (تکنیک‌های پایه) کاتا (اجرای فرم براساس حریف فرضی) و کمیته (مبارزه). به هنرجویان این رشته کاراته‌کا می‌گویند.

فهیمه از رئیس هیئت کاراته استان خراسان رضوی، محمد حجتیان، تجلیل می‌کند که پیگیر برنامه قهرمانان این رشته است و برای آن‌ها برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری می‌کند. او می‌گوید: «سالن‌های این رشته باید تجهیز شود و به‌روز باشد. کاراته در بخش کاتا حرکات نمایشی نیاز به امکانات خاصی ندارد. اما در کمیته (مبارزه فردی) سالن باید مجهز باشد. کیسه‌های ضربه استاندارد، میت‌های مختلف، وزنه و وسایل به‌روز مخصوص آمادگی جسمانی برای این رشته ضروری است. مسابقات این رشته در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود. کاراته مثل همه رشته‌ها هزینه دارد، اما پرخرج نیست. ساق بند، کلاه و لباس مخصوص نیاز‌های اولیه این رشته است و برای رسیدن به هر کمربند و مرحله نیز باید توسط هنرجو هزینه پرداخت شود. در ابتدا لباس تمام سفید است. بعد از آن هنرجو با آموزش تکنیک‌های جدید و دادن آزمون وارد مرحله بعد می‌شود.

کمربند‌ها به ترتیب نارنجی، آبی، زرد، سبز، قهوه‌ای و مشکی است و بعد هم دان‌ها شروع می‌شود که تا ۱۰ ادامه دارد. بین هر کمربند معمولا چند ماه و بین هر دان معمولا سه تا چهار سال فاصله است. هر چه دان بالاتر می‌رود فاصله بین دان‌ها بیشتر می‌شود. علاوه بر آزمون و سنوات، توجه به نکات ریز در این رشته اهمیت زیادی دارد. دان بالاتر بسیار ارزشمند است و تجربه کاری را نشان می‌دهد. برای آزمون دان باید کاتارو خوبی باشیم و کاتا‌ها را کامل و بدون نقص انجام دهیم. در این رشته آمادگی جسمانی و مبارزه خوب بسیار اهمیت داد. تمرین و تکرار و تکرار و تمرین فرد را موفق می‌کند. دقت و تمرکز بر روی حرکات ریز مثل نشست‌ها و داچی‌ها بسیار مؤثر است.

فهیمه معتقد است مشهد شهری کاراته‌خیز است و محلات حاشیه شهر یا کم‌برخوردار بیشترین قهرمانان را در این رشته ورزشی دارند. او می‌گوید: «خیلی از دختر‌ها برای دفاع از خود این رشته را انتخاب می‌کنند و بعد از تمرینات اعتماد به نفسشان بیشتر می‌شود. شخصیت بهتری پیدا می‌کنند و به آن‌ها اهمیت داده می‌شود. بچه‌های حاشیه شهر جدی‌تر هستند و تمام تمرکز خود را روی کاری که انجام می‌دهند می‌گذارند و قدر آن را می‌دانند. تفریحات آن‌ها کم است و به ورزش و باشگاه ختم می‌شود. آینده هنرجویان خودم را بسیار خوب می‌بینم و مطمئنم مقام جهانی می‌گیرند. تنها مشکل ما کمبود حامی‌مالی و مشکلات مالی است.»