آبان 98، شروع پیشی گرفتن تورم اجاره مسکن سایر مناطق شهری از استان تهران+نمودار

گروه راه و مسکن بازارنیوز- یحیی لطفی‌نیا؛ مسکن به عنوان یکی از اصلی‌­ترین نیازهای ضروری خانوارها همواره سهم بالایی در بودجه آن­ها داشته است. به گونه‌­ای که بر اساس آخرین اطلاعات بودجه خانوار منتشره بانک مرکزی ج.ا.ا (1396) سهم مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت­‌ها معادل 35.5 درصد بوده است. در واقع به طور متوسط هر خانواره شهری 35.5 درصد درآمد خود را به هزینه­ های مربوط به اسکان اختصاص می ­داد. این موضوع بسته به نوع دهک درآمدی و گروه های شغلی نیز متفاوت است به گونه‌­ای که در مطالعه ­ای که توسط صندوق بین ­المللی پول در مورد 17 اقتصاد پیشرفته اروپا انجام شده است، به طور معمول یک خانوار مستأجر حدود 25 درصد از درآمد خود را در سال 2018 صرف پرداخت اجاره می کرد، در حالی که یک خانواده جوان تقریباً یک سوم درآمد خود را برای اجاره پرداخت می­کرد.

برای خانوارهای دهک پایین که در میان 20 درصد پایین ترین توزیع درآمد بودند، سهم درآمد پرداخت شده برای اجاره بها بسیار بیشتر و در حدود 40 درصد بود. با توجه به اثرگذاری بالای شیوع ویروس کرونا بر سطح درآمدی گروه ­های شغلی آسیب­پذیر (کارگران روزمزد، کسبه خرده فروش و ...) که اکثراً نیز مستاجر هستند، انتظار می ­رود سهم هزینه مربوط به مسکن بیش از آنچه که در سال­های گذشته بوده است، افزایش یابد.

نمودار این هفته بازارنیوز به بررسی نرخ رشد نقطه به نقطه ماهانه کرایه مسکن اجاره ­ای تهران و سایر مناطق شهری اختصاص یافته است. همان­گونه که ملاحظه می ­گردد، در ابتدای دوره مورد بررسی یعنی فروردین ماه 1396، نرخ رشد نقطه به نقطه ماهانه کرایه مسکن اجاره ای تهران (خط نارنجی- سمت راست) بیش از میزان آن در سایر مناطق شهری (خط زرد- سمت راست) بوده است. در واقع اجاره پرداختی خانوارهای شهری تهران نسبت به سایر مناطق شهری با نرخ بالاتری افزایش یافته است. به گونه ای که در فروردین 1398 میزان شکاف به 3.1 درصد رسید (نمودار سبز رنگ- سمت چپ).

این روند در آبان ماه 1398 متوقف شد؛ به طوری که که در این ماه شاهد پیشی گرفتن نرخ رشد ماهانه کرایه مسکن اجاره ای سایر مناطق شهری نسبت به تهران هستیم. در واقع شکاف موجود در قبل از آبان ماه 1398 روند معکوس به خود گرفت؛ به این معنای که نرخ رشد هزینه اجاره مسکن برای خانوارهای سایر مناطق شهری بیش از تهران شد. این روند با شیوع ویروس کرونا در ایران (اوایل اسفندماه 1398) نه تنها متوقف و کند نشد بلکه تشدید نیز شد.

این در حالی است که بر اساس گزارش صندوق بین ­المللی پول، طی سال های 2013 تا 2018، در برخی از پایتخت ها افزایش قیمت اجاره چندین برابر متوسط قیمت اجاره سطح کشور بود. از جمله این شهرها می توان به لیسبون، دوبلین، مادرید، ریکیاویک، استهکلم و لوکزامبورگ اشاره کرد. این در حالی است که در ایران و تهران این قضیه بر قرار نیست. بنابراین انتظار می ­رود تداوم این شرایط در بلندمدت، منجر به همگرایی سهم هزینه اجاره مسکن بین سایر مناطق و تهران در بودجه خانوارهای شهری شود. با این حال لازم است این موضوع به دقت بررسی شود که دلیل تغییر جهت شکاف قیمت در آبان ماه 1398 چه بوده است؟ و همچنین اقدامات دولت در حمایت از مستاجران در نتیجه شیوع ویروس کرونا چه تأثیری بر تحولات بازار مسکن داشته است؟

پایان پیام//