سایه خطر زیر زیبایی خفته درختان چنار گرگان

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از گلستان ما، سقوط ۴۰ اصله درخت چنار در سطح شهر گرگان در روزهای گذشته و همچنین سقوط بیش از ۷۰ اصله درخت در سال گذشته در پی وزش باد شدید باعث بروز خسارت های زیادی به خودروهای پارک شده در زیر این درختان و همچنین برخی از منازل شد.

براثر سقوط این درختان و همچنین وزش باد شدید ۲۰ فیدر برق از مدار خارج و این مهم باعث قطعی برق پراکنده در سطح شهر گرگان شد.

سقوط این درختان چنار با توجه به اینکه نسبت خشکی مقاومت زیادی دارد و در صورتی که چنار محیط برای آن فراهم شود عمر و رشد زیادی خواهد داشت ما را به این فکر انداخت که به این مسئله و علت سقوط این درختان در سطح شهر گرگان بپردازیم.

اصول غرس و نگهداری درختان رعایت نشده است

داریوش خانلری،جنگل شناس واکولوژیست جنگل با رویکرد دانش بومی جنگل نواحی رویشی ایران و پژوهشگر جنگل و محیط زیست می گوید: پایداری هر درختی به دو عامل بستگی دارد که نخستین عامل آن انتخاب نوع گونه نهال مورد کاشت از نهالستان است، یعنی نهالستان باید در ایستگاهی باشد که اولا در همان حوزه آبخیزی قرار داشته باشد که قصد غرس نهال را داریم و دوم اختلاف ارتفاع نهالستان با محل کاشت نهال تا ۱۰۰ متر از سطح دریا باشد.

وی ادمه داد: این کار به دلیل آن است که هم اقلیم کلان و طبقه اقلیم متوسط نهال حتماً شبیه هم باشد، به عبارتی ایستگاه اکولوژیکی مشابهی داشته باشند تا سازگاری نهال با محیط فراهم شود.

این پژوهشگر جنگل و محیط زیست یادآور شد: گودکنی و ابعاد گودال کاشت نهال نیز نباید کمتر از عرض و طول ۵۰ در ۵۰ و عمق ۵۰ سانتی متر باشد تا نهال غرس شده بتواند فضای کافی برای دریافت مواد معدنی محلول خاک داشته باشد.

خانلری تاکید کرد: چون با اینکار مواد معدنی به تمامی آوندهای نهال به خوبی انجام می شود و این انتقال مواد محلول تا پایان عمر درخت ادامه خواهد داشت و مضاف بر آن پایداری تنه و شاخه ها را به طور یکسان تضمین می کند.

وی افزود: البته اینکار را طبیعت جنگل با قانون جاودانه خود از نونهال تا درخت تنومند انجام می دهد، لذا عملاً می بینیم در مقابل هر طوفانی شاخه و تنه پایدار است.

این استاد دانشگاه به افتادگی درختان چنار در گرگان اشاره کرد و گفت: شکستن شاخه درخت بر اثر باد، ناشی از طی نشدن مراحل فوق و عدم پیوستگی آوندها در انتقال مواد معدنی محلول به تمامی شاخه درخت است، که موجب سستی نقطه ای از شاخه شده و آماده شکستن با ضعیف ترین باد است.

خانلری متذکر شد: می توانیم به مردم تاکید کنیم که هنگام وقوع باد و برف سنگین از زیر درختان عبور نکنند و از پارک خودرو در زیر درختان جدا خودداری کنند.

توضیح شهرداری در خصوص افتادگی غیرطبیعی درختان چنار در گرگان

یحیی ستوده‌نیا، رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری گرگان نیز در خصوص افتادگی غیر طبیعی درختان چنار در سطح شهر گرگان می گوید: درختان چنار گرگان بیش از ۶۰ تا ۷۰ سال عمر دارد و ای کاش در آن زمانی که درختان غرس شده بود موضوعات تغذیه و اصول غرس این نهال ها که امروز دغدغه ما نیز به شمار می رود رعایت می شد.

ستوده‌نیا ادامه داد: این درختان باید به صورت باغچه ای غرس می شد و در معابر کمتر از پنج متر اعتقاد داریم که نباید این نهال ها کشت می شد.

وی افزود: اگر این درختان به صورت باغچه ای غرس می شد امکان آبیاری و تقویت آنها وجود داشت ولی به دلیل عدم توجه به این مسائل از ۲۰ سال گذشته با توجه به ارتفاع زیاد این درختان تعداد زیادی از این درختان سقوط می کند و گاهی به منازل اطراف این درختان نیز آسیب وارد می کند.

این مقام مسئول بیان کرد: در چند سال گذشته شهرداری به صورت گسترده پیمانکار گرفت تمامی درختان سطح شهر را سر برداری کرد و چاره ای جز این نداشتیم و اگر این اتفاق نمی افتاد خطرات جانی و مالی بیشتری را در سطح شهر گرگان رو به رو بودیم.

ستوده‌نیا بیان کرد: درختان چنار از جمله درختانی هستند که نسبت به هرس حساس هستند و حتی اگر از چسب هرس نیز در نقاط برش یافته استفاده کنیم یک سال دوام می آورد و پس از آن بیماری از محل برش ورود پیدا می کند.

وی افزود: جست ها و تنه های جدیدی که از محل برش و هرس درختان اتفاق می افتد از مقاومت کمتری برخوردار است و لذا با کوچکترین باد و تنش سرما و خشکی به زمین می افتد.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری گرگان متذکر شد: در فصل زمستان به دلیل عدم پوشش برگ این درختان سرعت وزش باد بیش از ۹۰ کیلومتر را تحمل می کند ولی در فصل تابستان اینگونه نیست و سرعت وزش باد با بیش از ۵۰ کیلومتر نیز آسیب هایی را به همراه خواهد داشت.

ستوده‌نیا ابراز داشت: توان اینکه بخواهیم اصول تغذیه ای این درختان را رعایت کنیم نداریم و تلاش ما این است که شاخه های درختان خطرساز را شناسایی کنیم و اگر این شناسایی اتفاق نمی افتاد میزان خسارت ها بیش از این خواهد بود.

وی گفت: پیمانکاران نواحی ما دائم در حال پایش این درختان چنار هستند و قطع این درختان اگر شرایطشان به گونه ای باشد که ناگزیر به قطع آن باشیم در کمیسیون حفظ درخت شهرداری اعلام و در صورت صدور مجوز این درختان را قطع می کنیم ولی این قطع درختان نیز با اعتراض برخی از مردم رو به رو می شود.

این مقام مسئول ابراز داشت: در غرس نهال های جدید اصول علمی و غرس نهال را رعایت می کنیم و در این خصوص از ظرفیت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بهره بردیم.

ستوده‌نیا ابراز داشت: در کمربندی نیز از سال ۹۹ گونه های مختلفی به صورت آزمایشی کشت شده است و حتی تلاش کردیم نهال های مرتفع را در معابر کشت نکنیم.

وی بابیان اینکه درخت چنار به درد گرمای تابستان گرگان نمی خورد و این درختان بسیار آب دوست است و در فصل تابستان خزان می شود، افزود: دلایل متعددی برای ضعیف شدن این درختان وجود دارد و یکی از دلایل آن هرس های سالیانه شرکت توزیع نیروی برق است.

رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری گرگان تاکید کرد: باید شرکت توزیع نیروی برق شبکه برق فشار قوی را به صورت زمینی عبور می داد و هر ساله مجبور هستیم همراهی لازم با شرکت توزیع نیروی برق در خصوص هرس این درختان داشته باشیم.
ستوده‌نیا بابیان اینکه چنار میزبان مناسبی برای قارچ های بیماری زا است، افزود: چهار سال گذشته طرح تحقیقاتی برای شناسایی قارچ های درختان چنار داشتیم که دو سه گونه جدید قارچ از طیف هایی که بر روی درختان چنار رشد می کرد در شهر گرگان شناسایی شد.

وی به جایگزینی گونه های جدید برای غرس نهال در گرگان اشاره کرد و افزود: از گونه زیتون سبز، داغداغان، افرا و غیره در سطح شهر گرگان استفاده می شود و در حال بررسی میزان سازگاری این درختان هستیم.

این مقام مسئول متذکر شد: از مردم درخواست داریم که در هنگام باد و طوفان خودروهای خود را زیر درختان پارک نکنند و بسیاری از مردم در زمان وزش باد شدید خودروهای خود را زیر درختان پارک کرده بودند و هیچ احساس خطری در این زمینه نداشتند.

گفتنی است که درختان چنار به ویژه در فصل خزان منظره های زیبایی را به وجود می آورد و به نظر می رسد که با توجه به مخاطرات که این درختان به همراه دارد باید به صورت کارشناسی وضعیت این درختان مورد ارزیابی قرار گیرد.