به گزارش ایرنا، با وجود اختلاف ارتفاع نه چندان زیاد، از آنجا به خوبی می‌شد محله‌های جنوب شهر را دید. پس از ۲۰۰ متر به یک اتاقک رسیدیم و با انجام هماهنگی‌های لازم و گفت و گویی کوتاه با کارمند جوانی که کنترل این ورودی را به عهده داشت، اندکی پیش رفتیم، جایی که غبارِ به هوا خاسته نشان می‌داد از خاک ریزی بیش از چند ساعت نمی‌گذرد.

تصور می‌کردیم برای بازدید از محل دفن نزدیک به ۱۷۰ تن زباله روزانه بوشهر باید جلوتر رفت اما بر خلاف پیش فرض‌مان همان هنگام، درست در مرکز تنها سایت دفن پسماند شهر ایستاده بودیم و کامیون‌هایی که هر لحظه سر می‌رسیدند تا ظهر نزدیک به نیمی از ظرفیت سایت را از زباله انباشته بودند.

چند خودرو کامیون و لودر مشغول کار بودند، یکی از کارکنان توضیح داد که پسماندهای شبانه تا صبح و پسماندهای روزانه تا آغاز شب دفن و خاک کوبیده می‌شود تا فضا دوباره برای دفن پسماند آماده شود.

در راه بازگشت در حالی که هوای بعد از ظهر تقریبا ساکن بود اما همین نسیم‌های ملایم پاییزی هم بوی نامطبوع را تا تنگک سوم می‌کشاند و مشام را می‌آزرد. این بازدید به سبب ملاحظه های بهداشتی کمتر از نیم ساعت طول کشید اما تصور اینکه این بوی آزار دهنده با تمام بعد از ظهرهای این محله جنوبی عجین باشد، بسیار دل آزار بود.

بوی نامطبوعی که تنگکی‌ها را به تنگ آورده

در ابتدای محدوده تنگک ۳ به بنگاه معاملات ملکی قدمگاه رفتیم و در این ارتباط با دو تن از حاضران گفت و گو کردیم. آقای قدرتیان از اهالی این محله گفت: عصرها که باد می‌وزد بوی بسیار بدی به اینجا می‌آید و این آلودگی فرصت استراحت را پس از یک روز کاری از ساکنان تنگک گرفته است.

او اضافه کرد: در کنار دیگر مشکلات اساسی این محله، همجواری با سایت دفن پسماند و مرکز بازیافت از مهمترین مسائل شهروندان تنکگی است.

این محل در حدود پنج کیلومتری نیروگاه اتمی بوشهر از۳۰ سال گذشته مقصد زباله‌های تولید شده در شهر بوده است و امروز که با گسترش منطقه مسکونی تنگک گستره شهر تا یک قدمی آن رفته است سایت دفن ۱۵۵ تا ۱۷۰ تن زباله روزانه بوشهر است.

خدیجه گرشاسبی عضو شورای شهر بوشهر نیز شهریور ماه در نشست اعضای شورا ضمن بر شمردن آسیب‌های آن بر خروج سایت دفن زباله از محدوده شهر تاکید کرد و این اقدام را از "مهمترین مطالبات" و "بهترین هدیه " برای اهالی محله‌های جنوبی بوشهر خواند.

این عضو شورای شهر بوشهر علاوه بر همه مشکلات بهداشتی که این سایت ایجاد کرده است، این را هم افزود که قرار گرفتن این مکان در مسیر نیروگاه اتمی که پیوسته میزبان شخصیت‌های ملی و بین‌المللی است، چهره نازیبایی را به شهر بخشیده است و انتظار می‌رود این موضوع که سلامت شهروندان را به خطر انداخته در دستور کار قرار گیرد و در تعامل با نیروگاه و مدیریت استان به وضعیت سایت دفن زباله‌های شهر رسیدگی شود.

پس از ۱۴ سال در بر همان پاشنه می چرخد

لزوم ساماندهی و جابه جایی سایت دفن پسماند شهر بوشهر بحث تازه‌ای نیست و چنانکه سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری بوشهر نیز گفت: از سال ۸۶ مطرح شده است.

اما پا برجا ماندن و تداوم این تهدید برای بهداشت عمومی شهروندان همجوار، ما را بر آن داشت تا پس از این بازدید، در گفت‌وگوهایی حضوری و تلفنی با مسئولان بوشهری آخرین وضعیت و تصمیم های گرفته شده در این باره را جویا شویم.

طرح جابه جایی سایت دفن زباله شهر بوشهر نخستین بار ۱۴ سال پیش و در راستای طرح جامع مدیریت پسماند وزارت کشور در شهرداری بوشهر مطرح و بنا شد یک سایت دفن برای پنج شهر بوشهر، عالیشهر، چغادک، دلوار و اهرم مکان‌یابی شود. به این منظور جایگاهی برای دفن بهداشتی پسماندها و تولید کود آلی در بالا دست روستای "جائینک" به مساحت ۵۰هکتار و با افق ۲۰ساله برای این شهرها مکان‌یابی و امکان سنجی و از سوی اداره کل منابع طبیعی استان واگذار شد اما با گذشت نزدیک به یک و نیم دهه، سایت جاده نیروگاه اتمی همچنان استوار است.

کماکان هرجا که سخنی از سامان بخشیدن به وضعیت دفن پسماند بوشهر به میان می‌آید نام جائینک این روستای تابعه دلوار تنگستان مطرح می‌شود. سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری بوشهر در این ارتباط گفت: استانداری بخشی از جاده دسترسی را نیز عملیاتی کرد و ارزیابی زیست محیطی و انجام آزمایش های آب و خاک نیز از سوی شهرداری بوشهرانجام گرفت اما به دلیل فقدان همکاری بین بخشی ارگان‌ها و اعتراض اهالی روستا و توجیه نشدن اهالی با وجود پیگیری‌ها و هزینه‌های انجام شده از سوی شهرداری بی‌نتیجه ماند.

اللهیار گرشاسبی ادامه داد: پس از آن موقعیت جدیدی در منطقه شورکی که نزدیک به جائینک بود به وسعت حدود ۲۰ هکتار توسط دفتر امور شهری استانداری مشخص شد اما این بار نیز به دلیل چراگاه بودن این منطقه و اعتراض دامداران و همان دلایلی که درمورد جائینک مطرح شد، به نتیجه نرسید، از آن زمان ۱۴ سال می‌گذرد اما نه از مکان یابی قبلی دفاع شده و نه مکان دیگری تعین شده است.

او در پاسخ به اینکه با همه اینها اکنون تصمیم چیست و چه باید کرد، بیان کرد که شهرداری بوشهر در این زمینه به تنهایی تصمیم گیرنده نیست و چون برنامه ریزی‌ها با چهار شهر دیگر انجام می‌گیرد، به سرانجام رسیدن این طرح نیازمند عزم جدی و پیگیری در کارگروه استانی است.

پرونده سایت دفن پسماند در دادسرای عمومی و انقلاب بوشهر

اما آسیب این سایت برای محیط زیست و بهداشت شهروندان بوشهری سبب شد تا اداره کل حفاظت از محیط زیست این استان، "پس از اعمال مهلت‌های متعدد" در نهایت سال ۹۹علیه شهرداری، شکایت به دادسرای عمومی و انقلاب بوشهر ببرد.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان بوشهر در گفت‌وگوی تلفنی که با وی داشتیم، گفت: این شکایت به اتهام آلودگی محیط زیست و تهدید علیه بهداشت عمومی به دلیل عدم مدیریت اصولی سایت دفن پسماند مطرح شده و پرونده در شعبه پنجم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب بوشهر در دست رسیدگی است.

فرهاد قلی نژاد تشریح کرد: با توجه به اهمیت موضوع و با درخواست اداره کل حفاظت محیط زیست بوشهر قرار معاینه محل صادر و بازپرس پرونده از محل بازدید کردند، سپس موضوع به کارشناس رسمی دادگستری در رشته محیط زیست ارجاع و نظریه کارشناسی صادر شد و هم اینک پرونده در شعبه در جریان رسیدگی است.

به اعتقاد او جانمایی ناصحیح و مدیریت غیر اصولی دفع زباله موجب آلودگی شدید خاک ناشی از نشت شیرابه به آب‌های زیرزمینی شده و آلودگی‌ها ناشی از انتشار گازهای حاصل از انباشت پسماندها و سوزاندن آنها معضلات و مشکلاتی را برای اهالی محله‌های همجوار به وجود آورده است.

قلی‌نژاد در ادامه تاکید کرد که راه حل اصولی این معضل تنها اجرای طرح مطالعاتی جامع مدیریت پسماند است که در این قالب مکان جدید از طریق ارائه گزارش ارزیابی زیست محیطی جانمایی شود، بازیافت مناسب با راه‌اندازی دستگاه کمپوست انجام شود و دفن اصولی با احداث لندفیل استاندارد کنترل و مدیریت شیرابه صورت گیرد.

او در نهایت اجرا نشدن تعهدات و وظایف سازمانی از سوی دستگاه‌های متولی و تخصیص نیافتن اعتبار لازم را دو عامل تاخیر در اجرایی شدن این مهم دانست و اظهار امیدواری کرد که شهرداری بوشهر هر چه زودتر وظایف قانونی خود را در این خصوص اجرایی کند.

عزم جزم شهرداری برای جابه جایی سایت دفن پسماند

سازمان مدیریت پسماند شهرداری بوشهر چنانکه اللهیار گرشاسبی گفت: کماکان همان مکان جائینک را برای جابه جایی مقصد زباله‌های بوشهر از جاده نیروگاه اتمی پیشنهاد می‌کند و معتقد است که این مکان که پیشتر امکان سنجی شده است همه شرایط زیست محیطی را دارد.

سرپرست این سازمان گفت: عزم جدی در شهرداری برای ساماندهی و بویژه جابه جایی سایت به خارج از شهر وجود دارد و در دستور کار قرار گرفته است، جلساتی که با اعضای کمیسیون بهداشت و سلامت شورای شهر، شهردار و معاون خدمات شهری برگزار شده و مکاتباتی نیز با استانداری صورت گرفته است.

ساماندهی، مرهمی بر سایت موقتی دفن پسماند بوشهر

معطل ماندن تصمیم‌گیری قاطع و عملی برای سایت دفن پسماند شهر بوشهر، خود به مانعی بر راه اقدامات عمرانی در سایت فعلی نیز تبدیل و سبب شده است تا تصمیم‌گیری و صرف هزینه بلند مدت برای این سایت مورد تردید قرار گیرد.

گرشاسبی بیان کرد: موقتی بودن این سایت سبب شده است تا نتوانیم اقدامات اساسی انجام دهیم و یا با اطمینان خاطر با سرمایه‌گذار به مذاکره بپردازیم به همین دلیل سازمان تا حد امکان ساماندهی لازم را به صورت سنتی انجام داده و در حال بررسی و ارتقا بیشتر است.

در زمان حاضر و با شرایط موجود، به گفته سرپرست سازمان پسماند، ساماندهی سایت فعلی تا حد امکان در دستور کار شهرداری قرار دارد، تا کنون اقداماتی چون تسطیح شیب سایت دفن اصولی، اجرای عملیات دفن بهداشتی پسماندهای عادی خانگی بصورت دفن سطحی و شیوه سراشیبی، تعین جایگاه خاص برای تخلیه نخاله‌ای ساختمانی و استفاده از آنها برای پوشش پسماندها، نهال کاری در اطراف سایت و دفن جداگانه پسماند عفونی با حفر ترانشه و ریختن آهک در این مکان انجام شده است، با کلانشهرهای موفق در این زمینه تبادل تجربه و مشورت شده، انجام دفن بهداشتی که با ایجاد لندفیل و حوضچه‌ شیرابه در برنامه قرار گرفته، تفکیک از مبدا از سر گرفته شده و قرار است دستگاه بازیافت و تولید کود کمپوست خریداری شود.

اما با این همه همانطور که مدیران حفاظت از محیط زیست، شهرداری، و حمیده خاتون هلال بحر رئیس کمسیون بهداشت و سلامت این شورا در گفت‌وگوی با ایرنا تاکید کردند: به دلیل همه مشکلات زیست محیطی، بهداشتی و زیبا شناختی که سایت دفن پسماند بوشهر در جاده نیروگاه اتمی و در جوار محله‌های سه گانه تنگک ایجاد کرده، لازم است این سایت به خارج از شهر منتقل شود و مدیریت استان باید تصمیم لازم را در این زمینه اتخاذ کند.

با توجه به آسیب‌های پیدایی که این سایت برای محیط زیست و سلامت محله‌های مسکونی همسایه خود دارد، انتظار می‌رود تصمیم‌گیری قاطع و هماهنگ در باره آن بیش از این معطل نماند و جابه جایی آن هر چه زودتر رنگ عملیاتی شدن به خود گیرد.

حالا باید دید آیا مطرح شدن مساله در صحن شورای شهر، قرار گرفتن در دستور کار شهرداری و برگزاری جلساتِ بررسی از سوی مدیران شهری و حکم قانونی دادسرای عمومی، دروازه بسته به روی سایت دفن پسماند بوشهر به خروج از شهر را می‌گشاید یا در بر همان پاشنه خواهد چرخید که بود.