نگاهی به مناطق گردشگری قشم

این ژئوپارک دارای ۲۸ سایت است که در ۲۸ نقطه در جزیره قشم که باید ببینید(۱) تعدادی از آن‌ها معرفی شد که دیگر ژئوسایت‌های این جزیره در پی می‌آید.

۱. کریون

این تنگه در کوهپایه شمالی گنبد نمکی و در منطقه دولاب جزیره قشم قرار دارد. باران‌ها و رگبارهای فصلی شبکه‌ای از آبراهه‌ها و رودهای فصلی را در بستری از مارن و ماسه سنگ ایجاد نموده است که عمق بعضی از آنها به بیش از ۲۰ متر می‌رسد. این شبکه آبراهه بسیار پیچیده و تو در تو دارد به گونه‌ای که افراد غیر آشنا به منطقه در آن گم می‌شوند. بهترین زمان بازدید این منطقه تا چندین روز بعد از بارندگی است که حوضچه های متعدد کف این تنگه از آب لبریز می شود.

۲. خلیج دیرستان (خلیج دلفین ها)

در سواحل حدفاصل جزیره قشم و جزیره هنگام بواسطه غنی بودن زیستگاه و میزان بالای تولید اولیه و همچنین پناهگاه امنی که در اثر نحوه قرارگیری این دو جزیره بوجود آمده، موجب شکل گیری اکوسیستم ویژه‌ای در این منطقه شده و گونه‌های با ارزش و مهمی مانند انواع پستانداران دریایی، لاک‌پشت‌های دریایی و انواع ماهیان زینتی و شیلاتی به صورت دائم و مهاجر در این منطقه دیده می‌شوند.

ویژگی دیگر این منطقه تنوع و فراوانی بسیار بالای بی‌مهره‌گان دریایی است که با قرار گرفتن در مراحل ابتدایی زنجیره غذایی باعث غنای این اکوسیستم شده و محیطی غنی برای آبزیان بزرگتر از جمله دلفین‌ها که در مراحل بعدی زنجیره غذایی قرار دارند، بوجود آورده است.

۳. بام قشم

بام قشم یکی از ژئوسایت‌های متفاوت ژئوپارک قشم است. دشتی زیبا و گسترده که از فراز آن چشم اندازی فوق العاده از ساحل شمالی و جنوبی جزیره دیده می شود. فلاتی پهناور با ارتفاع بیش از ۱۲۰ متر که در بخش مرکزی جزیره قشم واقع شده است. کشف آثار مربوط به دوران پارینه سنگی در این منطقه از قدمت چند هزار ساله‌ی این ژئوسایت نشان دارد.

۴. بندر تاریخی لافت

چهره طبیعی روستای لافت در میان نخلستان ‌های بلند، همراه با زیبایی خیره کننده دریا و جنگل‌های حرا برای هر گردشگری جذاب و قابل توجه ‌است؛ این روستا با تنوع بافت نو و کهنه یکی از ۱۰ روستای برتر کشور از نظر معماری است. بارزترین خصیصه معماری این روستا، بادگیرهای فراوان آن در طرح‌ها و اندازه‌های مختلف است و این روستا را به بندر بادگیرها مشهور کرده است. چاه‌های تاریخی تلا نیز به عنوان یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در این روستا قرار دارد.

۵. ژئوسایت تنگه چاکاویر

در یال شمالی تاقدیس سلخ و در مجاورت روستای گوران ژئوسایت تنگه چاکاویر در ۹۲ کیلومتری شهر قشم قرار دارد. این تنگه بر اثر فرسایش آبی ایجاد شده است. حفرات و فرورفتگی‌های مقعر دیواره‌های این تنگه منظره‌ای بدیع و شگفت‌انگیز را پدید آورده‌است. این تنگه یکی از زیباترین ژئوسایت‌های ژئوپارک به ویژه برای عکاسی هنری است.

۶. باسعیدو

باسعیدو، غربی‌ترین روستای جزیره قشم است که دارای آثار تاریخی باقیمانده از دوران اقامت انگلیسی‌ها در آن به‌وضوح دیده می شود. مسجد شیعیان این منطقه معروف است و مهمترین بندر صیادی جزیره در این روستا قرار دارد. ژئوسایت باسعیدو در میان کوه‌های آن منطقه بر اثر فرسایش بوجود آمده و چشم‌انداز کم‌نظیری از فرسایش در سازندهای زمین شناسی را نمایش می دهد.

۷. پهنه گِلی

این محدوده از سواحل روستای تُم‌گز تا سواحل روستای باسعیدو و همچنین روستاهای کانی و دوستکو در سواحل شمالی جزیره را شامل می‌شود. این پهنه گلی بعد از جزایر مرجانی و جنگل‌های حرا جزء سومین اکوسیستم‌های حساس در جزیره قشم است که یک زیست‌بوم منحصر به فرد در ایران است و حتی در سطح جهانی نیز یک پهنه گِلی خاص به شمار می آید.

۸. تنگه عالی

ژئوسایت تنگه عالی در بخش غربی جزیره در جنوب روستای چاهو شرقی واقع شده است. این پدیده زمین شناسی از لایه‌های کم ضخامت رس و مارن در کف تنگه تشکیل شده است که در آن ترک‌های گِلی متعدد مشاهده می‌شود. مسیر ورودی تنگه در ابتدا فراخ و پر عرض است ولی پس از طی چند ده متر به گونه‌ای تنگ و بسیار باریک می‌شود که عبور از آن به راحتی امکان پذیر نیست. این تنگه شباهت زیادی به تنگه چاهکوه دارد.

۹. صخره خرچنگ‌ها

سواحل روستای ریگو به صورت صخره‌ای هستند و در این منطقه تنوع گونه‌های خرچنگ‌ بسیار بالاست؛ به طوری‌که بهترین مکان برای مطالعه بر روی خرچنگ‌های منطقه است. ژئوسایت صخره خرچنگ‌ها از لحاظ زیست محیطی ارزش بسیار بالایی دارد.

۱۰. کورکوراکوه

این ژئوسایت در شرق روستای گیاهدان قرار داشته و تاقدیس هُلُر از این دره می گذرد. با توجه به زیبایی منطقه به عنوان یکی دیگر از سایت‌های اصلی ژئوپارک معرفی شده است. ساختار عمومی منطقه تپه ماهورهایی است که بیشتر از جنس مارن بوده و به دلیل فرسایش توسط آب‌های جاری، لایه آهکی سختی که بر روی مارن قرار داشته فرسایش یافته و دره‌ها و تنگه‌هایی در لایه مارنی ایجاد شده است که به «بدبوم» معروف هستند.

۱۱. ساحل کارگه

این سایت در امتداد ساحل جنوبی ژئوپارک جهانی قشم بعد از روستای گامبرون قرار دارد. طول تقریبی این ساحل پنج کیلومتر است که نمونه مناسبی از زیستگاه‌های مرتبط با سواحل شنی محسوب می شود و دارای ارزش اکولوژیکی بالا است.

۱۲. ژئوسایت‌های جزیره هنگام

مجموعه‌ای از پدیده‌های زمین شناختی جالب و دیدنی در بخش غربی جزیره هنگام و در مسیر تماشای دلفین ها قابل مشاهده هستند که شامل گسل‌ها، سواحل سنگی و سازندهای مختلف می‌شوند. این پدیده‌ها در قالب سه ژئوسایت ساحلی و دو ژئوسایت در داخل جزیره ثبت شده‌اند.

۱۳. ژئوسایت کوه کالینگی

این ژئوسایت که به تازگی به فهرست ژئوسایت های ژئوپارک جهانی قشم اضافه شده، در نزدیکی روستای دیرستان و در مرکز جزیره قرار دارد. کوه کالینگی شامل تپه‌های پر فسیل است که از نظر زمین شناسی و مطالعه دیرینه شناسی اهمیت زیادی دارد. تعداد و حجم زیاد فسیل‌های دو کفه‌ای در این منطقه کم نظیر است و هر بیننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند.

۱۴. ژئوسایت جزیرتو

این ژئوسایت در غربی ترین بخش ساحل جنوبی قرار گرفته و چشم انداز بسیار ویژه‌ای دارد که گردشگران را به خود جذب می‌کند. عملکرد فرسایش دریا بر صخره‌های ساحلی فرم‌های جالبی را در این بخش ایجاد کرده است. در این ژئوسایت نمونه کوچکی از پدیده جزایر جزر و مدی نیز وجود دارد که همانند ژئوسایت جزایر ناز به هنگام مد دریا از جزیره جدا می‌شود و در هنگام جزر آن به جزیره می‌پیوندد.

ژئوپارک ابتکاری از بخش علوم زمین یونسکو است که با هدف جلب مشارکت و همکاری جامعه محلی در امور مربوط به مدیریت و بهره‌برداری پایدار از سرزمین است.

همکاری و همیاری جوامع محلی در حفظ و نگهداری میراث زمین شناختی، طبیعی و فرهنگی، راهکار و راهبردی موثر به شمار می‌رود که حاصل آشنایی مردم با ارزش‌های میراث گوناگون محدوده ژئوپارک و نقش آنها در بهبود وضعیت زندگی شان است.

ژئوپارک جهانی قشم به عنوان یکی از مدیریت‌های سازمان منطقه آزاد این جزیره است که در طول سال، برنامه‌های مختلفی را برای آشنایی مردم بومی و محلی جهت حفظ، نگهداری و ایجاد درآمد پایدار از ژئوپارک اجرا می‌کند.