چگونه وام بدون ضامن بگیریم؟| ناامیدی چک برگشتی ها از دریافت وام بدون ضامن

کد خبر : 171124 تاریخ انتشار : 29 دی 1400

پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: تاکید رئیس‌جمهور بر پرداخت وام های خرد بدون ضامن و جایگزینی اعتبارسنجی به جای تضامین در حالی مطرح است که این اقدام فقط به نفع قشر خاصی از جامعه بوده و خیلی از افراد بهره چندانی از آن نمی برند.

به گزارش بانک مردم به نقل از بازار؛ طبق بررسی ها حدود ۷۰ درصد متقاضیان وام از سیستم بانکی را افرادی تشکیل می دهند که نیاز ضروری به وام های خرد بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان دارند. این افراد زمانی که به شعبه بانک برای تقاضای وام مراجعه می کنند با شرایط سفت و سخت تضامین، بروکراسی پیچیده اداری بانک ها مواجه می شوند که در نهایت عطای آن را به لقایش می بخشند.

به طور مثال اگر فردی بخواهد ۲۰ میلیون تومان وام را از بانک بگیرد، باید برای دریافت چنین وامی علاوه بر داشتن ۲ ضامن معتبر، کارمند رسمی دولت که درهمان بانک حساب دارند، یک فقره چک ۳۰ میلیون تومانی و گواهی اشتغال از محل کار را نیز داشته باشد. در چنین شرایطی بخش عمده متقاضیان وام های خرد همچون پخت حلوای ملا نصرالدین، نمی توانند همه موارد و شرایط لازم بانک را برای دریافت وام ۲۰ میلیون تومانی به صورت یکجا تامین کنند و از خیر دریافت چنین وامی می گذرند.

اعتبار متقاضی، ضامن پرداخت وام وی می شود

اما اکنون قراراست پرداخت وام های خرد براساس ضامن و وثیقه انجام نشود. در مدل جدید، اعتبار سنجی افراد ملاک دریافت وام قرار می گیرد طوری که وام گیرنده نباید دارای چک برگشتی و یا اقساط معوق باشد زیرا امتیاز منفی یا مثبت فرد در سامانه اعتبار سنجی مشخص کننده اعتبار وی برای دریافت وام یا عدم آن است.

البته در مدل قدیم برخی افراد با نفوذ فقط با یک تماس تلفنی چند صد میلیون وام را از بانک ها دریافت می کردند. این سری وام ها که اغلب با رانت و نفوذ از سیستم بانک خارج می شد، بعضا به صورت معوقه در می آمد و چون پرداخت کننده وام با وام گیرنده هماهنگ و هم دست بودند، بنابراین دریافت کننده وام دغدغه چندانی در پرداخت به موقع اقساط را نداشت.

اما اکنون رئیس جمهور در اقدامی مطلوب و قابل توجه و به نیت تسهیل دسترسی مردم به وام های خرد در دستوری به بانک ها بخصوص بانک های دولتی خواسته است، نسبت به پرداخت چنین وام های خردی سختگیری نکنند و به جای گرفتن وثیقه و ضامن از اعتبار آنها استفاده شود. این رویکرد هرچند رویکردی درست و مطلوبی به نظر می رسد اما بازهم به نفع افراد شاغل و معتبر است درحالی که بخش عمده کم درآمدها و یا افرادی که شغل مشخص و معینی ندارند همچنین دارندگان امتیاز منفی از طریق اعتبار سنجی به راحتی نمی توانند از چنین امتیازی بهره مند شوند.

در جلسه اخیر رئیس جمهور با مدیران عامل بانک‌ها، ‌ تاکید شده است؛ نوع وثیقه‌گذاری وام‌های زیر ۱۰۰ میلیون تومان تغییر ‌کند تا مردم بتوانند تسهیلات خرد را آسان دریافت کنند.یعنی کسی که کارمند یا حقوق بگیر ثابت دولت است طبیعتا می‌تواند به راحتی حقوق خود را وثیقه و اعتبار وامش کند. در چنین شرایطی افراد بیکار و ضعیف جامعه بلاتکلیف بوده و چون حقوق ثابتی ندارند که وثیقه وام آنها شود در دریافت چنین وامی ناکام می مانند مگر این فکری به حال آنها شود.

پرداخت آسان وام تا ۱۰۰ میلیون تومان برای افراد بدون چک برگشتی و معتبر

فرید ضیاءالملکی، کارشناس بانکی و کسی که سابقه عضویت چندین ساله در شرکت رتبه بندی اعتباری را داراست در گفتگو با خبرگزاری «بازار» گفت: اقدام رئیس جمهور در مجاب کردن بانک ها به پرداخت وام خرد تا ۱۰۰ میلیون تومان بدون ضامن، رویکرد درست و به جایی است زیرا خیلی از افراد دارای اعتبار و جایگاه شغلی مناسبی هستند اما به دلیل نداشتن تضامینی که بانک ها در پرداخت وام سخت گیری می کنند نتوانسته اند به چنین وامی دست یابند.

وی با بیان اینکه پرداخت وام خرد بدون ضامن و از طریق اعتبارسنجی شخص، در سامانه تعریف شده (شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران) غربالگری انجام می شود تا مشخص شود چه فردی می تواند از وام بدون ضامن برخوردار شود، گفت: به طور مثال فردی که دارای امتیاز منفی در سامانه اعتبار سنجی، به دلیل سهل انگاری در پرداخت به موقع اقساط بانکی و یا دارای پیشنه چک برگشتی و … است نمی تواند از وام بدون ضامن برخوردار شود بلکه سری افرادی می توانند از این امتیاز بهره مند شوند که چنانچه قبلا وامی از سیستم بانکی گرفته اند و سر موقع مقرر اقساط آن را بی کم و کاست پرداخت کرده همچنین هیچ سابقه چک برگشتی یا بدهی بانکی ندارند و یا تاکنون وامی نگرفته اند (جوانان) به راحتی می توانند وام بدون ضامن خرد بگیرند.

نیمی از مردم نمی توانند وام بدون ضامن بگیرند!

این کارشناس بانکی خاطر نشان کرد: البته با توجه به اینکه خیلی ها که قبلا وام گرفته و بنا به دلایلی نتوانسته سر وقت اقساط خود را بپردازند و یا دارای چک برگشتی هستند بیش از ۵۰ درصد افراد را در جامعه تشکیل می دهند که نمی تواند وام بدون ضامن بگیرند، بنابراین این افراد همچنان باید از مدل قدیم و شرایط تضامینی بانک ها استفاده کنند.

ضیاءالملکی اظهارداشت: معمولا در اعتبارسنجی برای پرداخت وام به متقاضی، میزان درآمد، موقعیت شغلی وام گیرنده، سابقه اعتبار شخص در چگونگی رفتار بانکی و … مورد سنجش قرار می گیرد و متناسب با آن امتیازی را در نظر گرفته می شود با این وجود اگر فردی به طور مثال امتیاز منفی زیادی داشته باشد نمی تواند از سیستم بانکی به راحتی وام خرد بدون ضامن دریافت کند. البته این به آن معنا نیست که فردی شاید چند قسط وام را دیر پرداخت کرده باشد آن شخص دیگر از امتیار وام گرفتن محرم شود، بلکه یک نمره میانگینی مشخص در نظر گرفته می شود و مطابق آن اعتبار سنجی انجام می شود.

این کارشناس بانکی افزود: چنین اقدامی برای اطمینان خاطر بانک ها از بازپرداخت به موقع اقساط وام گیرنده است که به شخص داده می شود و وقتی بانک ببیند وام گیرنده دارای جایگاه شغلی معتبر و مناسب است و از طرفی مشکل بانکی ندارد به راحتی به او وام می دهد چرا که در صورت احتمال بروز هر گونه مشکلی نظیر عدم بازپرداخت اقساط به موقع، بانک از حساب وی اقساط وام را کم می کند.

رویکرد درست رئیس جمهور برای دسترسی افراد معتبر به وام های خرد

شاهین شایان آرانی، کارشناس مالی نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره رویکرد جدید جایگزینی اعتبار وام گیرنده به جای ضامن و وثایق، در پرداخت وام خرد گفت: این اقدام شیوه خوبی در راستای حرکت بانک مرکزی بسمت استقلال و نحوه تصمیم گیری آن می تواند باشد، زیرا معدل اعتبار متقاضی وام تعیین کننده اعتبار وی برای دریافت وام می شود. اما به نظر می رسد تا زمانی که بانک مرکزی مستقل نشود همچنان پرداخت وام های کلان از سوی نفوذی ها بدون هیچ اعتبار سنجی خاصی انجام می شود.

وی اظهار داشت: بانک ها به راحتی می توانند در پرداخت وام و تسهیلات به افراد چه وام خرد و چه وام کلان بررسی و ارزشیابی لازم را در قالب اعتبار سنجی انجام دهند و مطابق با استاندارها عمل کنند، اما متاسفانه به دلیل وجود برخی نفوذی ها در سیستم بانکی، بانک نیز خیلی انگیزه چندانی برای این کار ندارد چرا که هر چند در مسیر اعتبار سنجی در پرداخت وام گام بردارند اما برخی نفوذی ها با ارتباطی که دارند وام های کلانی را از بانک می گیرند و بعضا نیز همان وام ها معوق می شود، بنابراین بانک ها نیز دیگر نسبت به رعایت اعتبار سنجی کم انگیزه می شوند.

پرداخت وام های کلان از سوی بانک های دنیا متناسب با اعتبار سنجی وام گیرنده

این کارشناس مالی اضافه کرد: اعتبار سنجی بحث ریشه ای دارد و در نظام بانکی غیر اسلامی نیز مرسوم است. این موضوع فقط در پرداخت وام های خرد صدق نمی کند بلکه در وام های کلان نیز انجام می شود، یعنی وام های کلان نیز مطابق با ارزشیابی شرکت ها و اعتبار وام گیرنده بدون تضامین و متناسب با اعتبار شرکت و شخص ارایه می شود.

شایان آرانی اضافه کرد: پرداخت وام در بانکداری غیر اسلامی نیز با انجام وثیقه انجام می شود اما آن شدت را چون بانک های اسلامی ندارد در چنین شرایطی بانک ها برای این که از باز پرداخت اقساط خاطرجمع شوند شرایطی را می گذارند که در تمام دنیا مرسوم است اما اینکه اکنون قرار است وام ۱۰۰ میلیون تومانی بدون ضامن به افراد معتبر پرداخت شود، بستگی به سوابق وام گیرنده دارند که وی دارای چه سوابقی است؟ بنابراین بانک هم متناسب با پیشینه وام گیرنده به وی در پرداخت وام های خرد بدون ضامن اعتماد می کند.

بنا به این گزارش، اگر چه رویکرد پرداخت وام خرد بدون ضامن از طریق اعتبار سنجی وام گیرنده رویکردی درست به نظر می رسد اما خیلی از افراد هستند که یا شغل ثابتی ندارند و یا اینکه به دلیل مشکلات مالی در گذشته در پرداخت اقساط وام های خرد در موعد مقرر ناتوان بوده اند، بنابراین تصمیم گیران برای دستیابی این سری افراد نیز که دارای اعتبار هستند باید فکری اصولی کنندتا افراد کم درآمد نیز بتوانند مطابق قواعد و قولنین از این امتیاز بهره مند شوند.

منبع: بازار