سوال : در آی وی اف حتما بارداری دوقلویی اتفاق می افتد؟

پاسخ : امروزه بسیاری از زوجین تصمیم به باردار شدن و تمایل به فرزند دوقلو داشتن دارند. هر چند که بارداری دوقلویی دارای مزایایی نیز می باشد ( مثلا بسیاری ترجیح می دهند که سختی دوران بارداری و زایمان را یک بار تحمل کنند)، با این حال بارداری دو قلویی جزو بارداری پرخطر محسوب شده و می تواند با خطرات بیشتری برای مادر و جنین همراه باشد. بنابراین در صورت تمایل به داشتن بارداری دوقلو و آگاهی از خطرات آن، حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

برای آگاهی بیشتر از بارداری دوقلویی در آی وی اف به سراغ مرکز باروری و درمان ناباروری مام رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به مرکز باروری و درمان ناباروری مام یا دریافت نوبت از مرکز باروری و درمان ناباروری مام کلیک کنید.

چندقلوزایی

بیشتر بارداری ها منجر به تولد یک فرزند می‌شود اما درصد کمی نیز باعث چند قلوزایی خواهند شد. بارداری که منجر به تولد دو یا تعداد بیشتری فرزند شود چندقلوزایی نامیده می‌شود. جنین‌های متولد‌شده ممکن است چندقلوهای همسان یا چندقلوهای ناهمسان باشند. دو یا چند قلوهای همسان از یک تخمک لقاح یافته با یک اسپرم ایجاد می‌شوند که به دلایل نامشخصی تخمک لقاح‌یافته طی مرحله‌ی اول تکوین به دو یا چند جنین تقسیم می‌شود. این درحالی است که چندقلوهای غیرهمسان از لقاح تخمک‌های متعدد با اسپرم‌های مختلف ایجاد می‌شوند. چندقلوها شامل دوقلو، سه‌قلو، چهارقلو و در موارد معدودی تعداد بیشتری فرزند که هم زمان متولد شده‌اند می‌باشد. با این وجود در چند دهه‌ی اخیر درصد چند قلوزایی افزایش یافته است که بیشتر به دلیل داروهایی است که به زنان نابارور داده می‌شود و منجر به تخمک‌گذاری‌های متعدد می‌شود. زنانی که از روش‌های کمک باروری (ART) استفاده می‌کنند شانس بیشتری برای بارداری‌های چندقلویی دارند. افزایش این احتمال با توجه به نوع درمان‌های بارداری مورد استفاده می‌تواند متفاوت باشد. در روش لقاح آزمایشگاهی (IVF) چندین جنین در رحم قرار داده می‌شود. سایر درمان‌های دارویی مانند کلومید می‌تواند باعث تحریک رهایی چندین تخمک شود. با این حال بسیاری از درمان‌های بارداری اثری بر افزایش احتمال چندقلوزایی ندارند. حدود ۲۵ درصد درمان‌های لقاح آزمایشگاهی به بارداری چند قلویی منجر می‌شوند. از دیگر علت‌های این امر افزایش سن باروری در زنان بوده که موجب چند قلوزایی می‌شود. تولد دوقلوها و قل‌های بیشتر یک فرآیند بارداری منحصر به فرد است که بر روی نظام خانواده، توسعه جامعه و تکوین شخصیت افراد اثرگذار می‌باشد. از آنجایی زایمان چندقلوها متفاوت تر است، زنانی که بارداری چندقلویی را تجربه می‌کنند بیشتر از بارداری‌های معمولی نیازمند توجه و مراقبت می‌باشند.
آمارها نشان می‌دهد که از هر ۳۰ فرد در اروپا و یا آمریکا، یک نفر از آن‌ها دارای یک خواهر و یا برادر دو قلو می‌باشد. این نرخ در آسیا به یک نفر در ۷۰ نفر می‌رسد.
کم‌ترین نرخ شیوع چندقلوزایی در کشور هاوایی، ژاپن و تایوان بوده که حدوداً دو تا هفت نفر از هر ۱۰۰۰ نفر می‌باشد. بر اساس نتایج گزارش شده آمار چندقلوزایی به علت استفاده از تکنیک‌های کمک باروری (ART) در حال افزایش می‌باشد، در سال ۲۰۱۱ در آمریکا ۳۶ درصد تولدهای حاصل از IVF، دوقلو و ۷۸ درصد سه قلو بوده است. طول بارداری در انسان برای یک جنین در حدود۴۰ هفته می‌باشد. اما این زمان برای چندقلوزایی به طور متوسط کاهش می‌یابد. برای دوقلوزایی طول دوره‌ی بارداری ۳۶ هفته، برای سه قلوزایی ۳۲ هفته و برای چهارقلوزایی ۳۰ هفته می‌باشد. از آنجایی که تولدهای زودرس در نهایت برای سلامت کودکان عواقبی در پی دارد، تولد دوقلوها با راهکارهای خاصی نسبت به تولدهای معمول کنترل و هدایت می‌شود.
برخی چندقلوهای همسان از یک جفت استفاده می‌کنند با این حال به طور معمول در کیسه‌های آب مجزایی در رحم رشد می‌کنند. در موارد محدودی چندقلوهای همسان در یک کیسه‌ی آمنیوتیک قرار می‌گیرند. دو یا چند قلوهای غیرهمسان دارای جفت ها و کیسه های آمنیوتیک مجزایی هستند.

بارداری دوقلویی در آی وی اف، حتما اتفاق می‌افتد؟

انواع بارداری دوقلویی

بارداری دوقلویی بر اساس تعداد تخمک لقاح یافته، دارای دو نوع اصلی می باشد:

مونوزیگوت (دوقلوی همسان): در این نوع دوقلویی ممکن است یک تخمک با یک اسپرم بارور شود و سپس زیگوت (سلول تخم) تشکیل شده به دو قسمت تقسیم گردد.
دی زیگوت (دوقلوی غیرهمسان): اگر دو تخمک توسط دو اسپرم مختلف بارور شوند، بارداری به صورت دوقلویی دی زیگوت ایجاد می شود. بنابراین دوقلوهای دی زیگوت، دوقلوهای حاصل از دو جنین متفاوت هستند که فقط در یک زمان متولد می شوند.
یک نوع دیگر تقسیم بندی بارداری دوقلویی بر اساس ساک بارداری است. ساک بارداری از دو قسمت تشکیل شده است؛ کوریون و آمنیون. کوریون لایه خارجی ساک بارداری است و آمنیون لایه داخلی کیسه بارداری است که مایع آمنیوتیک را در بر می گیرد.

عوارض بارداری دوقلویی:

همانطورکه گفته شد بارداری دوقلویی دارای عوارضی برای مادر و نوزاد می باشد. از مهمترین عوارض بارداری دوقلویی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

زایمان زودرس؛
تولد نوزاد با وزن کم؛
مرده زایی؛
ابتلای نوزاد به اوتیسم؛
مسمومیت بارداری؛
دیابت بارداری.