بیتوجهی بانکها به بخشنامه بانک مرکزی
بانکها همچنان به بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی توجهی ندارند و حتی بخشنامههای تاکیدی بانک مرکزی باعث نشده تا بانکها از شهروندان درخواست کپی مدارک هویتی نکنند.
پایش و بررسی اجرایی شدن بخشنامه بانک مرکزی که پیرو بخشنامه سازمان اداری و استخدامی کشور با موضوع ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی، به کلیه بانکها ابلاغ شده بود، نشان میدهد به طور میانگین تنها ۱۷ درصد از بانکهای منتخب در این پایش، مفاد بخشنامه ممنوعیت دریافت کپی مدارک را رعایت کردهاند.
این پایش توسط عوامل اجرایی طرح مبنا از ۷۵۶ شعبه از شعبههای منتخب بانکهای ملی، سپه، رفاهکارگران، کشاورزی، توسعهتعاون، صنعتومعدن، مسکن، ملت، سامان، سینا، پارسیان، رسالت و مهر ایران در ۲۳ استان کشور انجام شده و نتایج نشان میدهد شعب بانکهای دولتی ۱۳.۳ درصد، بانکهای خصوصی ۱۴.۳ درصد و بانکهای قرض الحسنه ۴۰ درصد، این بخشنامه را اجرا کردند.
سازمان اداری و استخدامی کشور در راستای استقرار دولت الکترونیک، طی بخشنامهای دریافت کپی مدارک هویتی توسط دستگاههای اجرایی از خدمت گیرندگان را ممنوع کرده است و این موضوع توسط بانک مرکزی برای همه بانکها بخشنامه شد.
حتی در سال ۱۳۹۹ بانک مرکزی بر اجرای مفاد بخشنامه قبلی خود و «پذیرش و جایگزینی استعلام الکترونیکی و حذف مستندات کاغذی معادل در افتتاح حساب، درخواست و دریافت تسهیلات، درخواست صدور و تحویل دستهچک» با صدور بخشنامهای، تاکید کرد اما همچنان برخی بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی کماکان بر خلاف مفاد بخشنامههای یاد شده، از مردم مدارک هویتی درخواست میکنند.
بارها اعلام شده که دریافت کپی مدارک در دستگاههای اجرایی و بانکها خلاف قانون است و مردم میتوانند در صورت مواجه با چنین درخواستی موضوع را به صورت تلفنی به بازرسی بانک مربوطه اطلاع دهند.
سازمان اداری و استخدامی کشور ۱۲ دی ماه بر ممنوعیت دریافت کپی مدارک احراز هویتی توسط بانک مرکزی، بانکها و سازمان ثبت احوال تاکید کرده بود. پیش از این نیز سازمان اداری و استخدامی کشور در دو بخشنامه جداگانه در هفدهم شهریورماه ۹۹ و پنجم دی ماه ۹۶ همچنین در یک بخشنامه تاکیدی نهم اسفندماه ۹۹، دریافت کپی مدارک هویتی، از جمله شناسنامه و کارت ملی را از خدمتگیرندگان توسط دستگاههای اجرایی ممنوع کرده است.
بانک مرکزی در چهارم اسفندماه سال گذشته بانکها را موظف کرد در ارائه خدمات پایه به اشخاص حقیقی ایرانی، با تطبیق مشخصات هویتی با اصل مدارک، به دریافت کد رهگیری از سامانه استعلام هویتی ثبت احوال اکتفا کرده و نیازی به دریافت کپی مدارک هویتی نیست.