با این روش بدهکاران بانکی حذف می‌شوند

بحث اعتبار سنجی یا رتبه اعتباری در بانکداری هم‌ زمان با خبر وام‌های بدون ضامن در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت. قرار بر این بود که وام بدون ضامن تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان به افراد حقوق بگیر اعطا شود. در حقیقت اعتبارسنجی نشان می‌دهد که فرد در انجام تعهدات مالی خود تا چه اندازه خوش‌حساب بوده است. این بحث چندین سال که در ایران مطرح شده است اما نه نظام بانکی و نه مردم خیلی جدی نگرفته‌اند. هادی حق‌شناس کارشناس اقتصادی در گفتگو با گسترش نیوز گفت: رتبه‌بندی یا اعتبار سنجی دو واژه متفاوت است. رتبه‌بندی برای شرکت‌ها به کار می‌رود و اعتبار سنجی برای افراد کاربرد دارد. هدف از اعتبار سنجی مشخص شدن شرایط برای بانک‌ها است. بانک‌ها میزان تسهیلات برای هر مشتری را بر اساس اعتبار سنجی مشخص می‌کنند. در این روند مشخص می‌شود که فرد دریافت‌کننده توان بازپرداخت دارد یا خیر. در نتیجه ریسک عدم برگشت برای بانک‌ها به حداقل می‌رسد.

شرکت‌های نیمه‌دولتی ابر بدهکاران بانکی

حق‌شناس اظهار کرد: در ایران بانک‌ها بر اساس توان شرکت‌ها و افراد حقیقی اقدام به پرداخت تسهیلات می‌کنند. ابر بدهکاران بانکی عمدتاً شرکت‌های نیمه‌ دولتی هستند. در نتیجه بانک‌ها تمایل دارند تسهیلات به شرکت‌های وابسته به دولت بدهند. قانون برای اعتبار سنجی کافی نبوده است که مطالبات معوقه هر روز رشد می‌کند. قانونگذاری جامع برای اعتبار سنجی باید زودتر به نتیجه برسد.

وی افزود: دولت، رئیس‌جمهور یا وزیر اقتصاد می‌گویند بدون ضامن تا سقف ۱۰۰ میلیون وام اعطا شود. اگر فرآیندها درست بود، نیاز به مداخله رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد نبود. هنوز ساز و کار جامع و کامل نداریم. اعتبار سنجی مشتریان به نفع بانک‌ها است. بانک‌ها باید به اعتبار مشتریان نگاه کنند، اعتبار مشتریان بیان‌کننده توان پرداخت آنها خواهد بود.

بازگشت صددرصدی تسهیلات با اعتبار سنجی

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: اگر بانک‌ها در یک‌ روال سالم کار کنند و خواستار برگشت صد در صدی تسهیلات باشند؛ اهرم اعتبار سنجی فاکتور مهمی خواهد بود. بانک‌ها باید از این فرآیند به سرعت استقبال کنند. اگه نظام بانکی و در راس آن بانک مرکزی شبکه اعتبار سنجی را طراحی کند، افراد با سفته یا اعتبار ناچیز تسهیلات نمی‌گیرند. در شرایط فعلی تسهیلات می‌گیرند اما در نهایت توان بازپرداخت ندارند و در خوش بینانه ترین حالت بانک‌ها حکم جلب وام‌ گیرنده را می‌گیرند.

حق‌شناس در پایان گفت: شبکه بانکی به اعتبار سنجی وصل شود، نظام بانکی را سلامت می‌کند و نکول وام‌ها را به حداقل می‌رساند. همچنین مطالبات معوقه کم می‌شود. از سویی ظرفیت وام‌دهی بیشتر می‌شود و تسهیلات به کسانی می‌رسد که تبدیل به ارزش‌افزوده بیشتر شود.

اعتبار سنجی وام‌های خرد دغدغه اصلی نظام بانکی

اعتبار سنجی دغدغه نظام بانکی است و اعتبار سنجی برای وام‌های خرد حائز اهمیت هستند. عدم بازگشت وام های خرد، معوقات برای بانک ها ایجاد می‌کند و اصولا پیگیری وام های خرد برای نظام بانکی به صرفا نیست. در شرایط فعلی با توجه به تورم و شرایط اقتصادی، امتیازدهی و رتبه‌بندی از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. البته اعتبار سنجی برای وام‌های خرد باید به روز شود. سیستم اعتبار سنجی باید از کودکی در مدارس نیز آموزش داده شود که فعالیت اقتصادی افراد با برنامه درست رشد کند.