سیاسی‌کاریِ «کن» همه را شوکه کرد!

جایزه نخل طلای جشنواره بین‌المللی کن که زمانی یکی از بهترین و معتبرترین جوایز سینمایی جهان محسوب می‌شد حالا در بخش بهترین بازیگر زن به کسی اهدا شد که مخالف و موافق همه را ازین سیاسی‌کاری مطلق شوکه کرد.

به گزارش رجانیوز به نقل از فارس، جایزه نخل طلای جشنواره بین‌المللی کن که زمانی یکی از بهترین و معتبرترین جوایز سینمایی جهان محسوب می‌شد حالا در بخش بهترین بازیگر زن به کسی اهدا شد که مخالف و موافق، همه را از این سیاسی‌کاری مطلق شوکه کرد. جشنواره‌ای که با حضور و سخنرانی زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین جنگ زده آغاز شد و انتقاد شدید «ژان لوک گدار» بنیان‌گذار موج نوی سینمای فرانسه را به دنبال داشت که سخن او در بین سینماگران جهان فصل الخطاب محسوب می‌شود.

و اینجا نقد سینماگر کهنه‌کار و نامدار جهان و مهر تایید او بر سیاسی‌کاری جشنواره کن آنجا شوک همه را برمی‌انگیزد که زهرا امیرابراهیمی بازیگری که به خاطر یک اشتباه و یک خطای فردی وارد یک زندگی متلاطم شد و بدون رزومه‌ای شاخص در دنیای بازیگری حالا میان آنهمه هنرپیشه درجه یک جهان که هر کدام تب وتاب بردن نخل طلای بازیگری جشنواره کن را داشتند، در شرایطی به غایت ناباورانه احتمالا حتی برای خود بازیگر مذکور، بالاترین جایزه بازیگری اروپا و یکی از بالاترین جوایز سینمایی جهان که زمانی از اسکار هم ارزشمندتر بود، را دریافت می‌کند تا اعتبار این جایزه از امروز نزد همگان به شدت کمتر از هر زمان دیگری باشد و سیر نزولی با دریافت این جایزه کار خود را آغاز کند تا کن به روند ناباورانه نزولی خود دامن بزند. ب

ی‌شک کن از سکه افتاده بعد از اهدای این جایزه وارد دوران تازه‌ای می‌شود. دورانی که -همانگونه که گدار بزرگ هشدار داده بود- در آن، هنر و سینما جای خود را به سیاست و سیاسی بازی می‌دهد.

اگر تمام منتقدین ایرانی و خارجی معروف و غیرمعروف به پیش بینی فقط یک مورد و آن هم دریافت اولین نخل طلای بازیگری کن برای ایران دعوت می‌شدند، ممکن نبود کسی «زهرا امیرابراهیمی» را در میان فهرست پیش‌بینی خود ذکر کند جاییکه هنرپیشه‌هایی چون ترانه علیدوستی که بخصوص وی در این دوره با یکی از بهترین بازی‌هایش در کن حضور دارد تا لیلا حاتمی و چندین هنرپیشه بانوی ایرانی که هر کدام در رویدادهای داخلی و بین‌المللی متعدد، جوایز معتبری کسب کرده‌اند و تنها جشنواره معتبری(بجز اسکار) که همگان آرزویش را داشتند، جشنواره فیلم کن بود که در کمال ناباوری به کسی اعطا شد که همه بر سیاسی‌کاری این انتخاب شکی ندارند. و مهمترین برآیند اتفاق امشب این است که به محض اعلام این جایزه اعتبار و ارزش کن دچار سقوط آزاد شد و همین باعث شد که میزان کنجکاوی و هیجان برای برندگان دیگر بخش‌ها نیز به کمترین میزان خود برسد.

زهرا امیرابراهیمی بعد از آخرین سریالی که در ایران بازی کرد که حتی در همان سریال هم از نقش‌های اصلی و محوری نبود، و بعد از اتفاقات و اشتباهات کاملا فردی و شخصی خود ایشان که منجر به مهاجرت وی از ایران شد، در برنامه «تماشا» بی بی سی مشغول به کار شد که در این برنامه که مریم عرفان مجری اصلی و شخص محوری بود، زهرا امیرابراهیمی در حد یک مجری درجه سوم بود که اتفاقا برخی از سیاسی‌ترین آیتم‌های آن برنامه را هم ایشان گزارش می‌کرد، از جمله معرفی چهل فیلم سیاسی و توقیف شده سینمای ایران. به طور کلی عمده فعالیت وی طی همه این سال‌ها برپایی یک نمایشگاه عکس و مجری‌گری درجه چندم برای همین برنامه تماشا بوده است. البته او در یکی از کلیپ‌های محسن نامجو خواننده ناهنجار ومعلوم‌الحال موسیقی -که این روزها به واسطه اتهام آزار جنسی بسیار منزوی و گوشه نشین شده است_ هم به عنوان بازیگر حضور داشته، کلیپی که در آن نامجو از زلف‌های بر باد رفته می‌خواند و... اینها برجسته‌ترین فعالیت‌های هنری زهرا امیرابراهیمی طی این سال‌ها بوده است که این سطح فعالیت‌ها به یکباره به دریافت جایزه «بهترین هنرپیشه زن جشنواره بین‌المللی کن» منتهی می‌شود. در واقع می‌توان به زبانی طنز نوشت جشنواره کن، نخل طلای بهترین بازیگر زن خود را به یک نابازیگر و مجری درجه چندم اهدا کرد.

در واقع به شکل معنا داری امیر ابراهیمی به فیلم «عنکبوت مقدس» دعوت می‌شود، تا عامدانه گذشته تاریک او به معانی سیاسی فیلم گره بخورد و از این طریق بتواند در فستیوال کن که از سکه افتاده و سال‌هاست به جای هنر و سینما اولویتش را بر سیاست و سیاسی کاری گذاشته است، کسب جایزه کند. چرا که او در این فیلم نقش خبرنگاری را بازی می‌کند که در مقابل قتل‌هایی مذهبی می‌ایستد، داستان قاتلی که به شکل زنجیره‌ای در شب‌های مشهد زنان بدکاره را به قتل می‌رساند. فیلم ساز موضوع را با دروغ‌های بسیار به هر شکلی که توانسته به مذهب مرتبط کرده است و در این بین گویا تنها خبرنگاری که نقش آن را امیر ابراهیمی بازی می‌کند برملا کننده حقیقت ماجرا است که البته خود دروغی بزرگ است. بی شک اگر نبود گذشته امیرابراهیمی و سیاست‌زدگی فستیوال او با هیچ توانی از بازیگری امکان حتی لحظه‌ای دیده شدن نداشت چه برسد به اینکه برنده نخل طلا شود.

مهمتر از همه اینکه فیلمی که امیر ابراهیمی در آن ایفای نقش می‌کند دارای گاف‌هایی است که وجود این اشتباهات مهلک حتی ورود این فیلم به جشنواره کن را زیر سوال می‌برد و می‌بایست با دیدن این گاف‌ها حتی از همان ابتدا ورود فیلم «عنکبوت مقدس» به جشنواره کن را ملغی می‌کرد. در یکی از سکانس‌های فیلم که در ادامه آن را مشاهده خواهید کرد، مرد بازیگر روبروی زهرا امیرابراهیمی، سه بار آستین پیراهنش باز و بسته نشان داده می‌شود که در نوع خود به غایت مضحک و حیرت‌آور است و اینجا ورای تمام انتقادها، نمی‌توان برای داورانی که این فیلم را بازبینی کرده‌اند بجز زد و بند و سیاسی‌کاری، گزینه‌ای دیگر متصور شد. جدای از این قضیه، بازی زهرا امیرابراهیمی نیز دارای ضعف‌های اساسی بوده و وی یک بازی بسیار سطحی و کلیشه‌ای را در سطح آماتور به نمایش می‌گذارد.

این فیلم با تمام ضعف‌هایی که دارد از نظر فیلمنامه نیز مشکل دار است و دوم خرداد ماه ابراهیم ایرج‌زاد کارگردان فیلم «عنکبوت» در یادداشتی اینستاگرامی، به نمایش فیلم سینمایی «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ واکنش نشان داد.

ایرج‌زاد در صفحه خود نوشت:

«آقای علی عباسی!

ای کاش بهشون می‌گفتی که داشتی سعی می‌کردی با دلار خرج کردن و دور زدن قانون و با یه فیلمنامه بدون صحنه‌های اصلی (طبق گفته خود شما در همین کنفرانس) پروانه ساخت بگیری و بعدش فیلم خودتو بسازی و از ایران بری و چون ایران زندگی نمی‌کنی و قصد زندگی هم نداری، برات مهم نبود بعدش چی میشه… .

ای کاش بهشون می‌گفتی تاریخ ثبت فیلمنامه‌ت ۱۳۹۷/۱۱/۰۳ («شب بلند» نام اول فیلم «عنکبوت مقدس») در بانک فیلمنامه، اختلاف چند ماهه داره با تاریخ ثبت فیلم من ابراهیم ایرج‌زاد ۱۳۹۷/۰۶/۰۴ («اتاق شرعی» نام اول فیلم «عنکبوت»).

ای کاش بهشون می‌گفتی توی ایران اولویت برای ساخت فیلم از یک سوژه واقعی با تاریخ ثبت فیلمنامه و تاریخ درخواست پروانه ساخت است.

و شما و رفقات پشت سر من راه افتاده بودین تا من و مسیر قانونی الزامی در حال سپری شدن توسط منو دور بزنین!

ای کاش بهشون می‌گفتی قانون ایران! قانون پروانه ساخت گرفتن در ایران! قانون ارایه نسخه کامل و صحیح فیلمنامه در ایران است که باعث میشه یه فیلمساز گاهی چند سال برای ساخت فیلمش صبر کنه، ولی این دلیل نمیشه یکی مثل تو با دلار خرج کردن و زرنگ‌بازی بخواد قانون رو دور بزنه و خارج از خط حق و ناحق کنه. بله همکار عزیز شما می‌خواستی با دلار خرج کردن، خارج از نوبت سوژه رو بسازی و فرار کنی و به ریش من و همه زحمتای من بخندی، اما نتونستی این کارو بکنی، چون من جلوتر اقدام کرده بودم، پس ناچار شدی از ایران بری ترکیه و بعد اردن، چون اینجا هرچقدر بی‌قانون باشه، اونقدری نیست که بتونی حق فیلمساز داخل ایران رو که با پول بخش خصوصی و بسیار ناچیز فیلم می‌سازه و قرار نیست از ایران با فیلمش فرار کنه، بخوری!

حتما یادت هست بهت زنگ زدم، گفتم منم زرنگ بازی بلدم، مشهد رفتن و یواشکی این سوژه رو کار کردن، برای من که بچه مشهدم، مثل آب خوردن بود، ولی چون نمی‌خواستم و نمی‌خوام از ایران برم، تن دادم به قانون، پس نوبت رو رعایت کن… اما دلارای بیشتری ریختی روی میز بعضی‌ها… .

ای کاش بهشون می‌گفتی غیرقانونی و از طریق رفقات فیلم منو دیدی و بعد فیلم «عنکبوت مقدس» رو ساختی، از دکوپاژت و طراحی پوسترت تا اسم فیلمت همه‌جا پاتو روی ردپای من گذاشتی… .

و آخر اینکه در بانک فیلمنامه و در سازمان سینمایی، اسناد موجود است که این آقا اصلا و چطور داشت عمل می‌کرد و با چه کسانی لابی کرده بود تا قانون رو دور بزنه… و چطور بر علیه من و فیلمم توی اروپا شانتاژ درست کرد و این صندلی که روش نشسته رو دزدید از من، فیلمم و همه عواملم.

پ.ن: داستان خیلی مفصل اما در این مجال نگنجد…»

بر تمام موارد فوق این مورد را هم باید افزود که کارگردان فیلم «عنکبوت مقدس» با دستکاری در شخصیت قاتل سعی در سیاه‌نمایی و مذهبی نشان دادن وی دارد و او را فردی با عقاید مذهبی معرفی میکند که بنابر پیروی از شریعت و مذهب به قتلهای زنجیره‌ای اقدام کرده است.

با این وجود و به جهت رسالت حرفه خبرنگاری و اطلاعرسانی گزارشی از برندگان هفتاد و پنجمین جشنواره فیلم کن به شرح زیر اعلام می‌شود:

مراسم اختتامیه هفتاد و پنجمین جشنواره کن ساعاتی پیش به پایان رسید و هیات داوران بخش مسابقه اصلی با حضور اصغر فرهادی سینماگر ایرانی در کنار «وینسنت لیندون» (رئیس هیات داوران)، «ربکا هال»، «دیپیکا پادوکُن»، «یاسمینه ترینکا»، «لاج لی»، «جف نیکولز» و «یواخیم تریه» فیلم «مثلث غم» ساخته «روبن اوستلوند» را شایسته دریافت «نخل طلای بهترین فیلم» معرفی کردند.

«اوستلوند» در سال ۲۰۱۷ نیز با فیلم «مربع» جایزه معتبر نخل طلای جشنواره کن را کسب کرده بود.

فهرست کامل برندگان جشنواره کن ۲۰۲۲ به شرح زیر است:

نخل طلای بهترین فیلم: «مثلث غم» ساخته «روبن اوستلوند»

جایزه بزرگ هیات داوران: «نزدیک» به کارگردانی «لوکاس دونت» و «ستارگان در ظهر» به کارگردانی «کلر دنی»

جایزه داوران: «ایی اُ»(EO) ساخته «یرژی اسکولیموفسکی»

جایزه بهترین کارگردانی: «پارک چان ووک» برای فیلم «تصمیم به رفتن»

بهترین بازیگر مرد: «سانگ کانگ هو» برای بازی در فیلم «دلال» ساخته «هیروکازو کوره اِدا»

بهترین بازیگر زن: زهرا امیرابراهیمی برای بازی در فیلم «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی

بهترین فیملنامه: «پسری از بهشت» نوشته «طارق صالح»

جایزه ویژه هفتاد و پنجمین سالگرد جشنواره کن: «توری و لوکیتا» ساخته «ژان پیر داردن» و «لوک داردن»

همچنین فیلم «اسب کوچک جنگی» به کارگردانی «رایلی کیو» و «جینا گامل» به عنوان برنده جایزه دوربین طلای کن (بهترین فیلم اولی جشنواره) انتخاب شد و فیلم «پلان ۷۵» ساخته «هایا کاوا چی» نیز مورد تقدیر ویژه هیات داوران جایزه دوبین طلا قرار گرفت.

جایزه نخل طلای بهترین فیلم کوتاه به فیلم «آب زمزمه می‌کند» به کارگردانی «چن جی نینگ» اعطاء شد و فیلم کوتاه «لوری» ساخته «ابیناش ویکرام شاه» نیز مورد تقدیر ویژه هیات داوران بخش فیلم کوتاه و سینه فونداسیون جشنواره کن قرار گرفت.

فیلم «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی نیز برنده جایزه بهترین فیلم بخش اصلی جشنواره به انتخاب هیات داوران فدارسیون بین‌المللی منتقدان فیلم (فیپرشی) شد.

هفتاد و پنجمین جشنواره فیلم کن ۱۷ تا ۲۸ می (۲۷ اردیبهشت تا ۷ خرداد) در فرانسه برگزار شد.