«رویای آمریکایی جورج کارلین»؛ تصویری تمام‌نما از نابغۀ استندآپ کمدی

فرارو- کریس راک در قسمت دوم مستند «رویای آمریکایی جورج کارلین» جملۀ جالبی می‌گوید: «امروزه دیگر فیلسوف نداریم؛ [به جایش] کمدین داریم». این جملۀ قصار حقیقت مهمی را در مورد جورج کارلین آشکار می‌کند؛ این که او از مرز‌های شناخته شدۀ کمدی فراتر رفت و استاندارد‌های این کار را ارتقا داد.

به گزارش فرارو؛ کارلین الان تقریبا ۱۴ سال است که از دنیا رفته، اما هنوز هم در شبکه‌های اجتماعی حضور پررنگی دارد. هنوز جملات خاص و هوشمندانه‌اش زنده هستند و دست به دست می‌شوند. انگار که او هر فاجعه‌ای را که در فرهنگ بشری می‌توانست اتفاق بیافتد پیش‌بینی کرده بود؛ زیرا هر مسئله‌ای که در حوزه‌های مختلف مثل آزادی بیان، بحران‌های محیط زیستی یا رسوایی‌های سیاسی اتفاق می‌افتد، یک سری از استندآپ‌های کارلین در شبکه‌های اجتماعی ترند می‌شود که انگار دقیقا مربوط به همین مسئلۀ امروزی هستند.

جود آپاتو و مایکل بونفیلیو در مستندی که ساخته‌اند به خوبی نشان داده‌اند که جورج کارلین دقیقا تجسمی زنده از کشوری بود که در آن زندگی می‌کرد. او نگاه ایستا و منجمدی نداشت و متناسب با تغییرات زمانه تغییر می‌کرد؛ کمدی‌های او در دوره‌های مختلف کارش تفاوت‌های آشکاری با هم داشتند و مطمئنا اگر امروز هم زنده بود کمدی متفاوتی از او می‌دیدیم.

در قسمت اول از این مستند دو قسمتی بیشتر با تاریخچه‌ای از زندگی و ادوار مختلف کار کارلین مواجه هستیم. در این قسمت ما سرگذشت جورج را از کودکی سخت و ناخوشایندی که داشته تا دوران حضورش در نیروی هوایی، تبدیل شدنش به یک دی‌جی و نهایتا دورانی را که تبدیل به یک ستاره شد مشاهده می‌کنیم. در اینجا ما صدا‌ها و تصاویر جالب و کمتردیده‌شده‌ای از اولین حضور‌های رادیویی و تلویزیونی کارلین را می‌بینیم. چیزی که در این قسمت جلب توجه می‌کند این است که رویکرد و جهان‌بینی کارلین در طول دوران کاریش تغییرات زیادی پیدا می‌کند، اما آن چیزی که همیشه در وجود او ثابت است زبان طنزآمیز و بیان شیوا و دقیق اوست.

در این مستند مصاحبه‌های زیادی با نزدیکان جرج مثل برادرش پاتریک و دخترش کِلی انجام شده و از این طریق اطلاعات زیادی دربارۀ شخصی‌ترین جنبه‌های زندگی او ارائه می‌شود. کِلی خیلی رک و راست دربارۀ الکلی بودن مادرش و اعتیاد پدرش به مواد مخدر صحبت می‌کند و از بحران‌هایی که به همین دلیل در زندگی‌شان اتفاق می‌افتاد می‌گوید.

اما مستند در قسمت دوم جذاب‌تر و دیدنی‌تر می‌شود، زیرا در اینجا ما کارلین را در مقام یک استندآپ کمدین پیشگام و درجه‌یک می‌بینیم و تعداد زیادی از بهترین و مشهورترین اجرا‌های او را مرور می‌کنیم. در اواخر قسمت دوم بیشتر روی طنز سیاسی کارلین تمرکز می‌شود؛ طنز ظریف و آینده‌نگرانه‌ای که باعث می‌شود هر دو جناح عمدۀ سیاسی در آمریکا بخواهند کارلین را هر جور شده به خودشان بچسبانند.

هر روز در توییتر و جا‌های دیگر خیلی‌ها سعی می‌کنند با نقل جملاتی از کارلین یا حتی با نسبت دادن جملاتی جعلی به او نشان بدهند که او اگر زنده بود دربارۀ فلان موضوع فلان نظر را داشت. اما مستند آپاتو و بونفیلیو کاملا خودش را از این رویّه دور نگه داشته و سعی نکرده با خیالپردازی و حدس و گمان این را کشف کند که اگر او زنده بود مثلا دربارۀ واکسن یا سقط جنین چطور فکر می‌کرد.

این مستند چهارساعته در مجموع تصویر تماشایی و جذابی از زندگی و کار مردی است که با نهایت دقت و ظرافت، زوایای مختلف فرهنگ زمانۀ خودش را کاوش می‌کرد و آن‌چه را می‌یافت در قالب طنزی درخشان و هوشمندانه بیان می‌کرد. عنوان مستند از یکی از معروفترین جملات کارلین گرفته شده که شاید به نوعی چکیدۀ بسیاری از کمدی‌های او باشد: «رویای آمریکایی واقعا رویاست؛ چون فقط در خواب می‌شود آن را دید».