توقیف ، تنبیه ، ممنوع الکاری و ... انحراف افکار عمومی از ناکارآمدی‌های اقتصادی، گرانی و ... ؟

عصر ایران ؛ نهال موسوی - در چند روز گذشته توقیف رسمی فیلم برادران لیلا ساخته سعید روستایی از طرف سازمان سینمایی اعلام شد. همزمان با آن خبرهایی از ممنوع الکار شدن چند بازیگر و علی الخصوص بازیگران فیلم برادران لیلا به گوش می‌رسد.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد هم در جمع خبرنگاران از این تصمیم سازمان سینمایی دفاع کرد و همچنین اضافه کرد: «با برخورد قاطعی که مجموعه سازمان سینمایی وزارت ارشاد انجام داد در حال حاضر موضوع سیاه‌نمایی بعضی سلبریتی‌ها به‌ویژه در جریان جشنواره‌های خارجی در مسیر قانونی خود در حال طی شدن است.

هر کس از قوانین و هنجار‌های قانونی کشور عدول کند و آن را نقض کند حتماً قوانین تنبیهی برای او اعمال می‌شود که در مورد سیاه‌نمایی بعضی سلبریتی‌ها در جریان جشنواره‌های خارجی هم از همین سنت استفاده شده است.»

چند روز قبل روح‌الله سهرابی مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم اعلام کرده بود : «اکنون دیگر اکران فیلم برادران لیلا در اختیار سازمان سینمایی نیست و امیدوارم تلاش تهیه‌کننده و دست‌اندرکاران فیلم برای بازگرداندن آن به مسیر طبیعی اکران با موفقیت همراه باشد! طبیعتاً سازمان سینمایی نیز بر اساس وظیفه ذاتی خود از همه ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد برای حل مشکل این فیلم استفاده خواهد کرد.»

جواد نوروز بیگی ، تهیه کننده برادران لیلا امروز در مصاحبه‌ای اعلام کرده است: «بلافاصله پس از بازگشت به ایران بارها کتبی، شفاهی و حضوری درخواست جلسه با مسئولان سازمان سینمایی دادیم ولی متاسفانه هیچ مسئولی ما را نپذیرفت و به یک‌باره توقیف فیلم را به میان کشیده و موضوع را رسانه‌ای کردند. ما واقعا فکر می کردیم درحال طی مسیر گفتگو و تفاهم هستیم ولی آن‌ها ما را نپذیرفتند، گویا نمی‌خواستند مشکل حل شود. گویا مدیران می‌خواستند با تنبیه ما دیگران هم متوجه و متنبه شوند. درخواست ما این است که پس از بازگشت از جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ درباره این فیلم تعامل کنیم و اعمال اصلاحات با تعامل طرفین انجام شود.»

این اتفاقات با واکنش‌های مختلفی همراه شده است ، هوشنگ گلمکانی (منتقد قدیمی سینما) در صفحه اینستاگرامش نوشت: « تهدید و تنبیه و ارعاب، بدترین و ابتدایی‌ترین نوع سانسور است. تئوری پدربزرگ فیلم «خانه دوست کجاست؟» یادتان هست؟ سینما و سینماگران کشور در چنین دورانی بیش‌تر نیاز به برخورد پدرانه دارند تا پدربزرگانه. عباس کیارستمی که مُرد، اصغر فرهادی هم که «بی‌آبرو» و منزوی شد، اما سعید روستایی هم در اوج جوانی، با سه فیلم آن‌قدر موفق و مهم شده که از یک طرف بشود به او حسادت کرد و از سویی نگران شد که دارد رویش زیاد می‌شود!»

الیاس حضرتی، نماینده مجلس پیشین و مدیرمسئول روزنامه اعتماد و سایت اعتمادآنلاین در نامه‌ای سرگشاده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشت: «این رویه نه حمایت از فرهنگ است، نه آهنگ ارشادی دارد و نه نگاه اسلامی در آن جاری است. مقوله فرهنگ را با واژه‌های تنبیه و مجازات نمی‌توان راهبری کرد. ارشاد در ذات خود همراهی و نگاه سازنده دارد و اخلاق اسلامی هم جذب حداکثری را توصیه می‌کند . مسوولیت ذاتی وزارتخانه تحت امر شما حمایت و همراهی با هنرمندان است و نه نگاه قهری و سلبی.

[...] متاسفانه در باور عمومی این تصور در حال تقویت است که چنین تخریبی برای انحراف افکار عمومی از ناکارآمدی‌های اقتصادی، گرانی و تورم کمرشکن و اتفاقاتی همچون فرار از مسوولیت‌پذیری در حوادثی نظیر متروپل است که زدودن این تصور یکی از ماموریت‌های وزارتخانه شماست و نه دامن زدن به آن.

[...] جناب وزیر چه چیزی شما را تا این اندازه عصبانی کرده است؟ شما وزیر محترم فرهنگ و ارشاد هستید نه مسوول تنبیه و مجازات، از شما انتظار می‌رود با نگاه خردمندانه سعی در حل مشکلات سینما کنید و اجازه ندهید در وزارتخانه شما نگاه امنیتی و سلبی حاکم شود که این اتفاق نتیجه‌ای جز خشکاندن چشمه‌های خلاقیت ندارد.

[...] امیدوارم با پذیرفتن مسوولیت ذاتی وزارتخانه متبوعه، نگذارید که براندازان و افراطی‌های داخل -که در این‌گونه موارد دست در دست هم عمل می‌کنند- از تصمیمات قهری در حوزه فرهنگ و هنر شادمان شوند که دود این افتراق فقط در چشم نظام و حکومت خواهد رفت.»

از طرف دیگر بهروز شعیبی کارگردان فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی" که این روزها در حال اکران است و به شکلی غیر شعاری به مبحث امام رضا و جایگاه آن در میان مردم ایران پرداخته است هم در مصاحبه با روزنامه فرهیختگان مطرح کرده است که بازیگر اصلی زن فیلم او (پگاه آهنگرانی) در جشنواره فجر از لیست نامزدها حذف شده است یا به قول خودش: «نام پگاه آهنگرانی از فهرست نامزدها درآمد»!

شعیبی گفته است: « خانم آهنگرانی آمد و با دل خود بازی کرد و خیلی هم انرژی گذاشت. در جشنواره با او چه برخوردی شد؟ حتی برای این نقش کاندیدا هم نشد. آیا انتخاب‌های بعدی خانم آهنگرانی باید چنین فیلم‌هایی باشد؟‌ حتی از لیست کاندیداها درآمد. انتخاب او می‌توانست قبل از هر چیزی برای پگاه دلگرم‌کننده باشد.‌»

پشت صحنه فیلم "بدون قرار قبلی"

نوروزبیگی، تهیه‌کننده «برادران لیلا» باز در بخش دیگری از مصاحبه‌اش اشاره کرده است: «علی‌رغم اینکه این موضوع خارج از عرف سازمان سینمایی است اما ما می‌توانیم فیلم را برای هر نهادی که این نگرانی برایش به وجود آمده که «برادران لیلا» دچار مشکل است و با این موضوع مرتبط هستند، نمایش دهیم و آن‌ها نظرات خود را اعلام کنند و ما تا جایی که به فیلم آسیبی نرسد برای اصلاحات همکاری خواهیم کرد. همچنین دوست داریم وزیر محترم فرهنگ و ارشاد و کمیسیون فرهنگی مجلس و نهادهای مرتبط که جلوی کار را گرفته‌اند، فیلم را تماشا کنند.»