بخت به«بیشه دالان»روی خوش نشان می‌دهد/ یک گام دیگر تا احیای تالاب

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: حیات در روی زمین وابسته به آب است و تالاب‌ها، شریان‌های حیاتی زیست‌کره محسوب می‌شوند، همچنین تالاب‌ها جز پر تولید ترین محیط‌های طبیعی هستند به‌طوری‌که این مناطق دارای فواید اقتصادی فراوانی ازجمله تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به‌ویژه سیلاب هستند.

فرصت بی‌بدیل تالاب‌ها در حوزه گردشگری لرستان

تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زائد و تصفیه آب، برخورداری از چشم‌اندازهای زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی از ویژگی‌های ارزشمند تالاب‌ها هستند.

این در حالی است که تالاب‌ها جزو تهدید شونده‌ترین زیستگاه‌ها به شمار می‌روند که این موضوع به‌طور عمده ناشی از خشکاندن و تغییر کاربری، ایجاد آلودگی و برداشت بی‌رویه از گونه‌های زیستی تالاب‌هاست.

مصارف آب تالاب برای کشاورزی، وارد شدن سموم کشاورزی و مواد زائد به تالاب‌ها، خشک‌سالی، صید و شکار بی‌رویه و فعالیت‌های کشاورزی در حریم تالاب‌ها از دیگر عواملی هستند که در نابودی این اکوسیستم‌های کم‌نظیر تأثیر دارند.

استان لرستان با ظرفیتی بی‌نظیر در حوزه طبیعت‌گردی و صنعت اکو توریسم دارای تالاب‌هایی است که هرکدام می‌توانند به‌عنوان فرصتی بی‌بدیل در این حوزه موردتوجه قرار گیرند.

«بیشه دالان» و مصائب آن

«بیشه دالان» نام تالابی است در شهرستان بروجرد و مساحت عمومی آن حدود ۹۱۳ هکتار برآورد شده که امروز حدود ۴۳۰ هکتار از آن باقی مانده، تالاب بیشه دالان در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر بروجرد و در دشت سیلاخور قرارگرفته است.

«بیشه دالان» از گذشته زیستگاه پرندگان مهاجری بوده است که برخی ماه‌های سال را در این منطقه می‌گذرانند، علاوه بر آن جانوران بومی دیگری از گروه پرندگان، دوزیستان، خزندگان و پستانداران در این منطقه زیست می‌کنند. مار، مرغابی، خرگوش، لاک‌پشت، حواصیل، گرگ، شغال و سگ آبی از حیواناتی هستند که در این ناحیه یافت می‌شوند.

در سال‌های گذشته به دلایل مختلف ازجمله استفاده بی‌رویه از زمین‌ها و منابع آبی اطراف آن و همچنین فعالیت زهکش ها، تالاب بیشه دالان مورد تهدید جدی قرار گرفته و مساحت آن به میزان چشمگیری کاهش‌یافته است.

اهمیت تالاب «بیشه دالان» بروجرد به عنوان مهم‌ترین تالاب‌های غرب کشور و چاره اندیشی برای برون رفت از خطر نابودی کامل آن پس از سال‌ها پیگیری و ارائه گزارشات متعدد، موجب شد مسئولان و مدیران کل دستگاه‌های مربوطه نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرده و برای نجات این تالاب و همچنین تشدید نظارت‌ها بر این تالاب با کمک مردم محلی قدم پیش بگذارند.

ارتقای معیشت جوامع محلی با احیای تالاب

علی سالاروند مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار مهر از آغاز عملیات هوشمندسازی و پایش تالاب «بیشه دالان» بروجرد خبر داد و اظهار داشت: جانمایی برای نصب تجهیزات در این رابطه انجام شده و ظرف یک تا دو ماه آینده این طرح در تالاب عملیاتی خواهد شد.

وی با بیان اینکه تالاب «بیشه دالان» تقریباً یک نوع تالاب فصلی محسوب می‌شود عنوان کرد: در مجموع در کل سال این مشکل را داریم که آب این تالاب افت پیدا می‌کند ولی در فصل‌هایی از سال هم آب آن بالا می‌آید.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان در ادامه سخنان خود با اشاره به زندگی لک لک‌ها در این تالاب و جاذبه طبیعی و گردشگری که در این رابطه ایجاد می‌شود بیان داشت: این امر موجب بازدید گردشگران خارجی نیز از این تالاب شده است.

سالاروند با بیان اینکه به طور حتم معیشت جوامع محلی با احیای این تالاب چند برابر خواهد شد گفت: حضور گردشگران و زیرساخت‌های گردشگری و بوم گردی در اطراف این تالاب به طور حتم در معیشت جوامع محلی این منطقه تأثیر گذار خواهد بود.

ایجاد سایت «پرنده نگری» در «بیشه دالان»

وی در ادامه با تاکید بر اینکه برای احیای کامل تالاب «بیشه دالان» نیازمند مشارکت جوامع محلی هستیم تصریح کرد: متأسفانه ندانسته، بعضی از کشاورزان «نی‌های» اطراف این تالاب را می‌سوزانند و یا اقدام به تغییر کاربری زمین‌های اطراف این تالاب می‌کنند.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان با اشاره به برخورد محیط زیست با تخلفات و بحث تغییر کاربری‌ها در اطراف این تالاب افزود: انتظار داریم که رسانه‌ها نیز در این رابطه به ما کمک کنند تا مردم بدانند که اگر همین بحث گردشگری و زندگی لک لک‌ها در این تالاب به یک مقصد گردشگری تبدیل شوند به طور حتم در زندگی و معیشت آنها نیز مؤثر خواهد بود.

سالاروند با اشاره به برنامه ریزی برای ایجاد سایت «پرنده نگری» در اطراف این تالاب و همچنین پایش تصویری در این منطقه عنوان کرد: گردشگران می‌توانند از این پایش تصویری محیط زیست که علاوه بر کاربرد نظارتی، قابلیت «زوم» هم دارد استفاده کنند.

پیگیری برای تأمین اعتبار جهانی

وی با اشاره به پیگیری برای برای تأمین اعتبار برای ایجاد سایت «پرنده نگری» در اطراف این تالاب در سال آینده گفت: مشکلی که داریم بحث وجود زهکشی‌های مجاز و غیر مجاز است، که در این رابطه از طریق قانون در حال پیگیری هستیم تا این زهکشی‌ها را نیز جمع کنیم.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان با تاکید بر پیگیری برای ثبت این تالاب در «رامسر سایت» و اختصاص اعتبارات جهانی برای احیا و حفاظت از آن گفت: اگر این امر تحقق پیدا کند، از محل اعتبارات جهانی که برای تالاب‌ها در نظر گرفته می‌شود، برای تالاب «بیشه دالان» نیز اختصاص پیدا خواهد کرد.

سالاروند با بیان اینکه همه اینها منوط بر همکاری و مشارکت جوامع محلی است تصریح کرد: به طور حتم اگر مردم با مزایای گردشگری و طبیعی این تالاب آشنا شوند، همکاری لازم را خواهند داشت.

به هر روی، احیای کامل تالاب «بیشه دالان» امروز نیازمند همکاری جوامع محلی است تا بتوان این اکوسیستم آبی مهم را جان تازه ای بخشید؛ تالاب‌ها این زیستگاه‌های زیبا و چشم نواز در سراسر کره زمین، از استوا تا دشت‌های یخ زده گسترده شده و چندین برابر هر عضو دیگر طبیعت، در سلامت و حفظ تعادل کره زمین نقش حیاتی ایفا می‌کنند.