اوراق ارزی ابزار تضعیف ریال است
یک کارشناس مسائل پولی و بانکی گفت: انتشار اوراق ارزی به عنوان ابزار جدید مدیریت نرخ ارز به معنای پذیرش این واقعیت از سوی بانک مرکزی است که ارزش ریال با سرعت بالایی در حال تضعیف شدن است و مردم با نرخ سود ریالی که نظام بانکی به آنها میپردازند حاضر به پسانداز ریالی نیستند. به عبارتی مردم ترجیح میدهند که داراییهای ریالی خود را به دارایی ارزی تبدیل و ارزش پول خود را حفظ کنند.
به گزارش بنکر (Banker)، به گفته سیدبهاءالدین حسینیهاشمی، در حال حاضر تقاضای زیادی برای خرید ارز در بازار وجود دارد و متقاضیان خرید ارز نیز نه مسافرند، نه تاجرند و نه قصد سرمایهگذاری اقتصادی دارند، بلکه همه افراد عادی هستند که به دلیل نگرانی از افت ارزش داراییهای ریالی به دنبال خرید ارزهای خارجی هستند.
به نقل از جهان صنعت، حسینیهاشمی ادامه داد: اینکه بانک مرکزی بخواهد با انتشار اوراق ارزی به مدیریت نرخ ارز دست بزند در حقیقت سیاستهای پولی را نقض میکند. اگر هدف بانک مرکزی حفاظت از ارزش ریال در برابر تکانههای سیاسی و اقتصادی باشد باید نرخ سود بانکی را به گونهای تعیین کند که افراد قادر به سپردهگذاری و پسانداز در بانکها باشند.
این کارشناس پولی و بانکی تصریح کرد: هرچند ممکن است برخی به دلیل نگرانی زیادی که از افت ارزش ریال دارند به خرید اوراق ارزی روی بیاورند و در سررسید معادل ریالی آن را به نرخ روز دلار دریافت کنند. واقعیت اما این است که بانک مرکزی با این سیاست به جای آنکه ارزش ریال را بالا ببرد صراحتا اعلام میکند که ارزش پول ملی آنقدر پایین است که مردم حاضر به حفظ داراییهای ریالی خود نیستند.
با این حال بانک مرکزی میتواند با تکیه بر سیاستهای پولی و از طریق بالا بردن سود سپردههای بانکی نگهداری ریال برای افراد را جذاب کند. بدیهی است با وجود تورم ۵۰ درصدی، سپردهگذاری در بانکها با نرخ سود ۱۰ تا ۱۲ درصدی برای مردم به صرفه نیست.حسینیهاشمی تاکید کرد: دولت به طور مستمر اعلام میکرد که سرنوشت اقتصاد را به نرخ دلار گره نخواهد زد اما به نظر میرسد اکنون در برههای از زمان ایستادهایم که اقتصاد کشورمان کاملا به دلار گره خورده و به عاملی تعیینکننده در سیاستگذاری اقتصادی تبدیل شده است.
انتشار اوراق ارزی نیز هرچند میتواند برای جبران ارزش پول افراد تا اندازهای موثر واقع شود اما در حقیقت ابزاری برای تضعیف ارزش پول ملی است.
وی افزود: به نظر میرسد انتشار اوراق ارزی هم راهی برای فروش دلار است و هم به دولت کمک میکند ریالی را که برای تامین بودجه جاری به آن نیاز دارد تامین کند. این موضوعات مصداق به حراج گذاشتن منابع ملی است. در خصوص انتشار اوراق سکه نیز همین اتفاق میافتد و بانک مرکزی با انتشار این اوراق در حقیقت دست به سکهفروشی میزند.
بنابراین میتوان گفت که همان انتقاداتی که در زمینه عرضه ارز و سکه متوجه روسای قبلی بانک مرکزی بود به شکل دیگری در حال انجام است.این کارشناس بانکی تاکید کرد: اگر سیاستگذار به دنبال مدیریت بازار ارز و حفظ ارزش ریال است باید دست به اصلاح سیاستهای پولی بزند، کسری بودجه را از بین ببرد، تراز پرداختها را متوازن کند و خصوصیسازی را واقعی کند.
اما دولت با بالا بردن حقوق و دستمزد و افزایش هزینههای جاری آن هم در شرایطی که بودجه کافی در اختیار ندارد نقدینگی بدون پشتوانه خلق میکند که خروجی آن نیز تورم و افزایش نرخ ارز است. بنابراین سیاست انتشار اوراق ارزی چون یک سیاست اصلی اقتصادی نیست و تنها مسکنی موقتی و بازی کردن با ابزارهاست، بعید است نتیجه مثبتی به همراه داشته باشد.