آخرین وضعیت بازار ارز و جهت گیری آن؟

به گزارش بنکر (Banker)، مقامات دولتی در این بین نسبت به آینده بازار ارز ابراز خوش‌بینی کرده و می‌گویند که چشم‌انداز قیمت ارز کاهشی است. رونمایی از ابزار جدید مدیریت نرخ ارز از سوی بانک مرکزی که انتشار اوراق ارزی است نیز مقامات را به کاهش التهابات قیمتی این بازار خوش‌بین‌تر از گذشته کرده است. با این حال افزایش ناآرامی‌ها در کشور از یک‌سو و احتمالات در خصوص تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران از سوی دیگر موضوعاتی است که می‌تواند شرایط بازار ارز را تغییر دهد.

آمارهای موجود نشان می‌دهد که دلار در مرز قیمتی ورود به کانال ۳۴ هزار تومان قرار دارد و در آخرین لحظه معاملاتی پنجشنبه گذشته، روی قیمت ۳۵ هزار و ۳۸۰ تومان قرار گرفت. روند کاهش قیمت دلار از سه‌شنبه هفته گذشته آغاز شد. این در حالی است که از ابتدای هفته پیش قیمت دلار روندی صعودی به خود گرفته بود و تا روز سه‌شنبه توانست کانال قیمتی ۳۶ هزار تومانی را نیز به خود ببیند.

بازارساز در روزهای گذشته در تلاش بوده که رشد نرخ ارز را سرکوب کند. بر همین اساس، بانک مرکزی اقدام به عرضه ارز در بازار کرده و در همین حال فروش اوراق ارزی را کلید زده است. قرار است این اوراق از امروز در اختیار متقاضیان قرار گیرد. این اوراق با سررسید سه ماهه و سقف خرید ۴ هزار دلار به متقاضیان عرضه می‌شود. در این بین «کامران سلطانی‌زاده» می‌گوید که عرضه این اوراق می‌تواند روند رشد قیمت دلار را تا حدی کنترل کرده و مثبت واقع شود.

دبیرکل کانون صرافان در توضیح این موضوع گفته «سیاست جدید بانک مرکزی می‌تواند بازار ارز را به آرامش برساند. در کنار آغاز آرامش بازار، این اقدام بانک مرکزی می‌تواند کمک به ادامه روند کاهشی نرخ ارز داشته باشد و کمک بسزایی در کنترل قیمت‌ها در بازار خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود مردم آرامش در بازار هفته آینده را تجربه کنند.»

هرچند کارشناسان اظهارات متفاوتی در خصوص اوراق ارزی مطرح کرده‌اند و از جذابیت اندک آن برای خریداران ارز سخن می‌گویند اما سیاستگذار بر این باور است که با این ابزار می‌تواند جلوی نوسانات قیمتی ارز را بگیرد. یکی از مسائلی که از سوی تحلیلگران عنوان می‌شود این است که به دلیل سه ماهه بودن سررسید این اوراق و احتمال سقف‌شکنی دلار در مدت یادشده، این احتمال وجود دارد که مردم خرید نقدی ارز را به خرید اوراق ارجح بدانند.

از سوی دیگر نیز برخی عنوان کرده‌اند که انتشار اوراق ارزی به عنوان ابزار جدید مدیریت نرخ ارز به معنای پذیرش این واقعیت از سوی بانک مرکزی است که ارزش ریال با سرعت بالایی در حال تضعیف شدن است و مردم با نرخ سود ریالی که نظام بانکی به آنها می‌پردازند حاضر به پس‌انداز ریالی نیستند. به عبارتی مردم ترجیح می‌دهند که دارایی‌های ریالی خود را به دارایی ارزی تبدیل و ارزش پول خود را حفظ کنند. به این ترتیب هنوز مشخص نیست که آیا این ابزار می‌تواند جلوی نوسانات قیمتی در بازار ارز را بگیرد یا خیر.

مساله مهم دیگری که ابهامات در این خصوص را بیشتر می‌کند تشدید فشارهای خارجی از سوی غرب علیه ایران است. وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده که تحریم‌های جدیدی علیه ۶ فعال رسانه‌ای در ایران اعمال کرده است. از سوی دیگر نیز کانادا ۶ شخص و ۲ نهاد ایرانی را تحریم کرده است. در این میان تروئیکای اروپایی در نشست حکام طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۸ برابر از محدودیت‌های تعریف شده در برجام فراتر رفته است.»

اگر ایران تصمیم نگیرد که به صورت کامل به تعهدات برجامی بازگردد این وضعیت در آینده نزدیک بدتر خواهد شد. تروئیکای اروپا در این بیانیه همچنین مدعی شد خواسته‌های فرابرجامی تهران مانع رسیدن به پایان مذاکرات در شهریورماه گذشته شد. در کنار بیانیه یادشده نماینده آمریکا در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعا کرد: ایران به توسعه برنامه هسته‌‌ای فراتر از محدودیت‌های برجامی از طریق راه‌اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته و انباشت اورانیوم با غنای بالا ادامه می‌‌دهد.

ایران در ماه سپتامبر امید جمعی را مبنی بر اینکه بازگشت به برجام قریب‌الوقوع است با طرح درخواست‌هایی که می‌‌دانست غیرممکن است از بین برد این درخواست‌ها وظایف آژانس اتمی درباره تعهدات پادمانی ایران را سیاسی می‌‌کرد و از آنها می‌‌خواست که تعهدات‌شان را اجرا نکنند. شرایط از ماه سپتامبر تنها پیچیده‌تر شده است. ایران باید به تحریک‌های هسته‌ای و برداشتن گام‌هایی که خطر اشاعه هسته‌ای زیادی دارند، پایان دهد.

البته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیروز درباره پیش‌نویس قطعنامه گفته این پیش‌نویس از نظر ایران مردود است و فعلا سفری از سوی آژانس به ایران در دستور کار نیست. در این بین نیز رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در یک کنفرانس مطبوعاتی ادعا کرد: فعالیت‌های زیادی در ایران جریان دارد که ما از آنها چیزی نمی‌دانیم. وی همچنین گفته که من آمادگی خود برای همکاری با ایران جهت حل‌وفصل مشکلات پادمانی حل‌نشده را ابراز کرده‌ام. امیدوارم که دیدار فنی‌مان با ایران به وقوع بپیوندد.

گروسی در پاسخ به این سوال که آیا شورای حکام برای رسیدن به نتیجه می‌تواند ایران را تحت فشار بیشتری بگذارد؟ گفت: این مسائل قرار نیست از بین بروند. ایران چه با قطعنامه و چه بدون آن وظیفه دارد اطلاعاتی که به آن نیاز داریم را دراختیارمان بگذارد. ما ماه‌های زیادی است که در انجام این کار ناموفق بوده‌ایم.

برخی از معامله‌گران با اشاره به موارد ذکر شده عنوان می‌کنند که این عوامل ممکن است بر سطح انتظارات صعودی نرخ دلار در بازار تاثیر بگذارد. برخی نیز با اشاره به حوادث اخیر کشور و افزایش اعتراضات خیابانی از احتمال رشد دلار و مواجهه با تقاضاهای جدید از سوی افراد سخن می‌گویند. در هر صورت چشم‌انداز بازار ارز در فضای سیاسی حاکم منفی است و باید دید سیاستگذار تا چه اندازه می‌تواند در مدیریت نرخ ارز موفق عمل کند.