نمایشگاه بین‌المللی کتاب قاهره 2023 چگونه برگزار شد؟

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از فیگارو، پنجاه و چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب قاهره که با حضور نخست‌وزیر مصر افتتاح شد، در حالی به کار خود پایان داد که در دریایی از تناقض‌ها شناور بود.

بزرگ‌ترین برنامه فرهنگی مصر که با حضور ۱۰۷۴ ناشر از ۵۳ کشور از پنج‌شنبه ۲۶ ژانویه شروع شد و به مدت ۱۰ روز به فعالیت خود ادامه داد در حالی برگزار شد که ناشران مصری از زمانی که مردم قدرت خرید خود را از دست داده‌اند، ترجیح می‌دهند به عنوان غرفه فروش کتاب مردم را به خود جلب کنند تا اینکه بخواند ارایه کننده کتاب‌های جدید باشند.

کتاب‌هایی که در لفاف‌های شفاف پیچیده شده‌اند، با رنگ‌های درخشان جلد خود مخاطبان را به سمت خود فرامی‌خواندند اما هر بار سناریویی یکسان تکرار می‌شد و بازدیدکنندگان با خواندن قیمت پشت جلد کتاب مجبور می‌شدند تا آن را به سرعت به فروشنده پس بدهند.

در حالی که یک پوند مصر در پایین‌ترین ارزش خود است و تورم در مصر بالاترین رکوردها را ثبت می‌کند، پنجاه و چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب مصر که با شعار «به نام مصر در کنار هم، می‌خوانیم، می‌اندیشیم، می‌آفرینیم» برگزار شد هم از این فشار در امان نبود.

وائل الملا رییس انتشارات العربیه مصر در صحبت با خبرگزاری فرانسه با اشاره به اینکه نمایشگاه در اولین آخر هفته برگزاری‌اش میزبان نیم میلیون نفر بازدیدکننده بود، تایید کرد که امسال فروش نقطه اصلی نمایشگاه نبود، در حالی که ناشرانی که در نمایشگاه شرکت کردند تلاش داشتند تا بتوانند برخی از هزینه‌های سال خود را با فروش جبران کنند. در همین حال مردم مصر خرید کتاب را به شدت کاهش داده‌اند و کتاب جزو اولین قربانیان کاهش بودجه خانواده بوده است.

این مدیر تاکید کرد که کتاب در هر حال یک کالای لوکس است و مطلقاً در اولویت خرید خانوارها جای ندارد.

افزایش قیمت کتاب

در همین حال اتحادیه ناشران خرید قسطی را به کتابفروشان ارایه می دهند و انتشارات دولتی هم سعی دارند تا آثار کلاسیک را با قیمتی کمتر از یک یورو به خریداران ارایه کنند. اما در کشوری که بیشتر کالاها وارداتی است، کاهش ارزش پول ملی تنها بر بودجه خانوارها تاثیر نمی‌گذارد و موسسات انتشاراتی نیز در حالی که سال ۲۰۲۲ با افزایش ۴ برابری قیمت کاغذ مواجه شدند، مجبور شدند تا قیمت کتاب‌های خود را ۲ برابر کنند.

رییس انتشارات الرسم که در نمایشگاه حضور داشت توضیح داد که سال پیش قبل از اینکه ارزش پوند مصر با چنین سقوطی مواجه شود، با ۲هزار پوند که آن زمان برابر ۱۲۵ یورو بود می‌شد یک چمدان کتاب خرید اما امروز این مبلغ برابر ۶۲ یورو است و قیمت کتاب هم به نسبت به آن زمان بسیار بالاتر رفته است.

عبدالله ساکر مدیر انتشارات المهروسا نیز گفت مردم امسال روش جدید را برای خرید کتاب ابداع کردند و در حالی که به صورت گروهی برای بازدید از نمایشگاه می‌آمدند تصمیم می‌گرفتند که هر یک چه کتابی را بخرند تا بعد بتوانند به یکدیگر برای خواندن امانت بدهند و در عین حال بتوانند به بیشتر کتاب‌هایی که می‌خواهند دست یابند. وی تاکید کرد اگر در سال‌های پیش فردی ۵ کتاب می‌خرید امسال در نهایت یک یا ۲ عنوان کتاب خرید.

در این شرایط ناشران نیز برای ادامه حیات خود بسیاری از برنامه‌های جنبی را به حالت تعلیق درآورده‌اند و با دقت بیشتری به انتخاب کتاب می‌پردازند و فقط به انتشار کتاب‌هایی مبادرت می‌کنند که اطمینان داشته باشند فروش خوبی خواهد داشت. در این میان برخی از ناشران حتی از چاپ عناوین جدید خودداری می‌کنند و گاهی تمامی کار خود را متوقف کرده‌اند تا به شرایط پرثبات‌تری برسند.

کتاب‌های دست دوم

امسال بخش کتاب‌های دست دوم نمایشگاه بین‌المللی کتاب قاهره از رونق بیشتری برخوردار بود و در حالی که هر کتاب ارایه شده زیر یک یورو بود، مخاطبان بیشتری داشت.

مخاطبان کتاب یافتن محصولی که قیمت آن به طور سرسام‌آوری بالا نرفته باشد را یک چالش می‌دانستد و معتقد بودند حتی اگر نسخه کپی شده یا نسخه با غلط‌های تایپی فراوان را که عجولانه منتشر می‌شود با قیمت مناسب بیابند، از آن استقبال می‌کنند.

بزرگداشت صدمین زادروز «محمد حسنین هیکل» روزنامه‌نگار مشهور مصری (۲۰۱۶-۱۹۲۳) یکی از برنامه‌های جنبی نمایشگاه امسال قاهره بود و ناشران اردنی به عنوان مهمان ویژه در آن حضور داشتند.