ادعای صادرات یک میلیون بشکه نفت در روز واقعیت دارد؟

به گزارش تجارت‌نیوز، جواد اوجی، وزیر نفت، درآمد نفتی ایران را از ابتدای سال جاری تا پایان بهمن ماه ۱۴ میلیارد دلار اعلام کرد. به گفته او صادرات نفت نسبت به سال ۱۴۰۰ با ۸۳ میلیون بشکه افزایش همراه بوده است. اوجی همچنین معتقد است بالاترین میزان صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم رقم خورده است.

این ادعا در حالی مطرح می‌شود که یکی از مشتریان اصلی نفت ایران یعنی چین بازار واردات نفت خود را به روسیه سوق داده است. بر اساس داده‌های شرکت کشتیرانی Xclusiv تمایل چین برای خرید نفت ارزان روسیه موجب شده است تا محموله‌های نفتی کمتری از ایران خریداری شود.

به گزارش رویترز، در حال حاضر نفت خام روسیه زیر سقف قیمت تعیین‌شده گروه 7 و اتحادیه اروپا در عرصه بین‌الملل معامله می‌شود. بنابراین کشورهایی همچون چین و هند تمایل زیادی به خریداری نفت روسیه نشان می‌دهند.

آمارهای کپلر و ورتکسا نیز نشان می‌دهد که پالایشگاه‌های چینی قرار است این ماه حدود 43 میلیون بشکه نفت خام از روسیه وارد کنند. با این حساب مشخص است که یکی از اصلی‌ترین مشتری‌های نفت ایران در حال تغییر مواضع اقتصادی در زمینه واردات است.

چرا بازار ارز آشفته شد؟

همچنین این پرسش مطرح می‌شود که چطور با وجود چنین آمار چشم‌گیری در صادرات نفت بازار ارز چنین دچار آشفتگی شد؟ آیا افزایش صادرات نفت آن هم به میزان ۸۳ میلیون بشکه نباید تاثیری بر ارزآوری کشور داشته باشد؟

بر اساس گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، نرخ دلار غیررسمی در شش ماه نخست سال ۱۴۰۱ حدود ۲۰ درصد رشد داشته است. در حالی که شش ماه ابتدایی سال گذشته نرخ رشد دلار حدود ۱۱ درصد ثبت شده است. آمار ارائه شده نوسانات شدید اخیر را در بر نمی‌گیرد.

یکی از عوامل تاثیرگذار در کاهش نرخ دلار، افزایش صادرات نفت است. چراکه با صادرات این محصول ارز وارد کشور می‌شود. اما اگر این فرآیند صورت نگیرد ارزآوری غیررسمی محدودتر و دلار گران‌تر می‌شود.

بنابراین می‌توان حدس زد تعرفه‌های نفتی ایران وصول نمی‌شود و ممکن است از طریق تهاتر کالا نسبت به پرداخت بدهی‌های ایران اقدام شود.

ایران روزی یک میلیون بشکه نفت صادر می‌کند؟

بر اساس آنچه وزیر نفت درباره افزایش صادرات مطرح کرده است ایران در سال ۱۴۰۱ روزانه حدود ۲۳۵ هزار بشکه نسبت به سال گذشته افزایش صادرات داشته است. بر اساس آخرین آمار از سال گذشته صادرات نفت ایران حدود ۸۱۰ هزار بشکه هر روز برآورد می‌شد.

حال با اضافه شدن ۲۳۵ هزار بشکه در امسال به عبارتی ایران روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت صادر می‌کند. این آمار در حالی مطرح می‌شود که تحریم‌ها علیه صادرات نفت کشور تشدید شده است.

به عنوان مثال چندی پیش رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، گفت: چین را برای توقف خرید غیرقانونی نفت ایران تحت فشار قرار می‌دهیم.

همچنین وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۹ فوریه ۲۰۲۳ با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد تحریم‌های جدیدی را علیه صنعت نفت و پتروشیمی ایران اعمال کرده است. بر این اساس ۹ شرکتی که در فهرست تحریم‌های آمریکا علیه ایران قرار گرفته‌اند، در تولید، فروش و ارسال پتروشیمی و نفت ایران فعال بودند.

همچنین با تکیه بر عملکرد هشت‌ماهه قانون بودجه ۱۴۰۱ مشخص می‌شود که در این مدت تنها 44 درصد از منابع حاصل از فروش نفت و میعانات محقق شده است. بنابراین با تشدید تحریم‌ها و چرخش بازار چین به سمت واردات نفت روسیه بعید به نظر می‌رسد در چهار ماه باقی‌مانده معجزه‌ای رخ دهد.

با این اوصاف، ادعای وزیر نفت نمی‌تواند چندان صادقانه باشد. مگر آنکه سیاست جدیدی در دور زدن تحریم‌ها یا ابرخریدار تازه‌ای برای نفت ایران پیدا شده باشد.

برای مطالعه بیشتر در این زمینه خبر نقش پکن در نوسان بازار ارز را بخوانید.