به خواب مرگ نروید!

عین‌الله جهانی با اشاره به نزدیک‌شدن به پایان تعطیلات نوروزی و بازگشت مسافران از سفر گفت: تصادفات رانندگی یکی از معضلاتی است که معمولاً به عنوان سومین عامل مرگ و میر در ایران شناخته می‌شود. در این بین خستگی و خواب آلودگی در حین رانندگی یکی از مهم‌ترین علل وقوع تصادفات به شمار می‌رود که در مقایسه با سایر علل، آمار بیشتری از جانباختگان و مجروحین تصادفات را به خود اختصاص داده است.

وی با بیان اینکه هوشیاری کامل راننده و عکس‌العمل‌های صحیح در حین رانندگی در مواجهه با خطرات بسیار مهم است، گفت: خواب نیاز طبیعی بدن انسان در طول شبانه روز است و نباید با باور‌های غلطی مثل «من پشت فرمان امکان ندارد خوابم ببرد»، یا «من در برابر خواب مقاوم هستم» و ... زمینه بروز تصادفات وحشتناک رانندگی را فراهم آوریم.

معاون پیشین پلیس راهور فراجا با اشاره به سابقه ۳۵ ساله‌اش در حوزه راهنمایی و رانندگی، اظهارکرد: در طول این سال‌ها و با استناد به تجربیات مکتسبه باید بگویم که نیاز بدن انسان به ۶ تا ۸ ساعت خواب شبانه باید جدی گرفته شود برای اینکه واکنش سلول‌های بدنی صحیح و عکس‌العمل راننده در برابر خطرات احتمالی درست باشد و از همه مهم‌تر هوشیاری کامل راننده در حین رانندگی حفظ شود، باید این ساعات خواب جدی گرفته شود.

جهانی درباره مصادیق تصادفاتی که ممکن است به علت خستگی و خواب آلودگی راننده رخ دهد؛ گفت: تصادف رخ به رخ با خودرو‌های روبرو به دلیل انحراف به چپ از خط وسط جاده‌های دو طرفه، برخورد با جدول و گاردریل و خروج از راه، واژگونی و برخورد با شی ثابت از جمله تصادفاتی است که در حین خواب آلودگی رخ می‌دهند.

وی ادامه داد: باید بپذیریم که تجربه بالا در رانندگی، تحصیلات یا نوع و سیستم و تیپ خودرو هیچکدام در پیشگیری از تصادفات به دلیل خواب آلودگی اثرگذار نیست، گفت: هیچکدام از این موارد جایگزین خواب به عنوان نیاز اصلی یک راننده نخواهد بود.

برای مقابله با خواب آلودگی در رانندگی چه باید کرد؟

این کارشناس رسمی دادگستری با تاکید بر اینکه برای مقابله با خواب در حین رانندگی ابتدا باید خواب کامل قبل از رانندگی را داشته باشیم، گفت: لازم است که رانندگان قبل از شروع رانندگی، یک فنجان قهوه میل کرده و از نوشیدنی‌های کافئین دار مثل چای سیاه و شکلات استفاده کنند. هر دو ساعت رانندگی یا پس از پیمودن ۲۰۰ کیلومتر راه حتماً با توقف در یک مکان امن برای استراحت کوتاه اقدام کنند. گاهی یک چرت ۲۰ دقیقه‌ای از مرگ چندین نفر جلوگیری خواهد کرد، انجام حرکات کششی در این توقف‌های کوتاه، برای فعال کردن عضلات بدن مفید است.

جهانی افزود: باید یادمان باشد سرعت بالا باعث خستگی زودرس راننده خواهد شد پس با سرعت مطمئن و آرام رانندگی کنیم، غذا‌های سبک در طول سفر بنا به توصیه پزشکان بسیار مفید است، رانندگی از ساعت ۲ صبح تا ۵ صبح زمانی که بدن به شدت به استراحت و خواب عمیق نیاز دارد بسیار خطرناک است.

به گفته وی تحلیل آمار‌های تصادفات توسط پلیس راهنمایی و رانندگی بیانگر آن است که بخش عمده‌ای از مرگ‌های ناشی از تصادفات در محدوده ۳۰ کیلومتری شهر‌های مقصد به دلیل رانندگی در وضعیت خستگی و خواب آلودگی راننده رخ داده است، چرا که در این محدوده رانندگان تصور می‌کنند با خواب مقابله کرده و می‌توانند بقیه مسیر را به سلامت طی نمایند، در حالیکه ۶۰ درصد کشته شدگان در تصادفات رانندگی در همین حوزه ۳۰ کیلومتری شهر‌ها جان خود را از دست می‌دهند.

این کارشناس ارشد ترافیک و تصادفات، تهویه هوای مناسب در داخل کابین خودرو را برای پیشگیری از رخوت و سستی راننده دارای اهمیت توصیف کرد و گفت: باید اذعان کرد که راه حل سریع و معجزه آسایی برای پیشگیری از خواب آلودگی در حین رانندگی وجود ندارد. خواب آلودگی باعث کاهش ادراک، بینایی و حافظه راننده می‌شود و هوشیاری و عکس العمل راننده را کاملاً تحت الشعاع قرار می‌دهد، بهترین راهکار برای مقابله با آن، خواب کافی است.

وی با بیان اینکه متاسفم از اینکه بگویم برخی‌ها معتقدند در پشت فرمان امکان ندارد خوابشان ببرد! گفت: برخی نیز بر این باورند که در مقابل خواب مقاوم هستند! باید بگویم که متاسفانه درصد قابل توجهی از فوت شدگان تصادفات رانندگی، رانندگانی بودندکه دارای چنین باوری بودند و حالا به دلیل تصادف به خواب ابدی فرو رفته اند.

جهانی افزود: توصیه من به رانندگان این است که ایمنی در جاده‌ها را تقسیم کنند و هر هم وطنی سهم خود را برای حفظ ایمنی مسافرین عزیز ایفا کند و صرفاً با کنترل‌های پلیسی و یا خدمات ترافیکی در راه‌ها اکتفا نکنیم، چرا که بیشترین سهم در مسئله خواب آلودگی مربوط به شخص راننده بوده و سرنشینان خودرو هم می‌توانند با نظارت دقیق به رفتار‌های ترافیکی راننده و شرایط روحی و جسمی او، به راننده و در واقع ایمنی ترافیک کمک کنند.