10 حقیقت شگفت انگیز در مورد سیاره زمین

ایتنا - این روزها خبرهای زیادی که اغلب جالب نیست، درباره تغییرات اقلیمی می‌شنویم. به دلیل فعالیت‌های بشر،‌ میزان افزایش گرمای هوای زمین به سطحی رسیده است که این روند رو به رشد متوقف نشود،‌ حیات در روی کره زمین به خطر می‌افتد.

۲۲ آوریل هر سال روز زمین نامیده می‌شود. سازمان ملل متحد این روز را به یادبود ۲۲ آوریل سال ۱۹۷۰ انتخاب کرده است. در آن روز ۲۰ میلیون نفر در شهر‌های اصلی آمریکا به خیابان‌ها رفتند تا به ویرانی و آسیبی که فعالیت‌های انسان به محیط‌زیست می‌زند اعتراض کنند.

امسال در بزرگداشت روز زمین بیایید به چند واقعیت شگفت‌انگیز سیاره‌ای که خانه ماست نگاهی بیندازیم.

۱. زمین کره کامل نیست
سیاره زمین به‌طور معمول به شکل کره کاملی در‌نظر گرفته می‌شود اما شکل واقعی آن کره کامل نیست. زمین در ناحیه دو قطب کمی مسطح است به همین دلیل شکل آن را می‌توان "شبه‌کره مسطح‌شده در قطبین" توصیف کرد.

همانند سیاره‌های دیگر بر اثر نیروی جاذبه و نیروی گریز‌از‌مرکز ناشی از گردش زمین دو قطب زمین مسطح و منطقه استوایی پهن‌تر شده است و این بیرون زدگی در ناحیهٔ استوا، به دلیل گردش زمین بوجود آمده‌است و باعث ایجاد اختلاف ۴۳ کیلومتری میان قطر زمین در مدار استوایی و قطر آن در میان دو قطب شده‌است.

در زمین آب به صورت جامد، مایع و گاز وجود دارد. علاوه بر آن حدود سه‌چهارم سطح زمین با احتساب یخچال‌ها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، دریا‌ها و اقیانوس‌ها از آب پوشیده شده است. حدود ٪۹۷ از تمام آب‌های موجود در سطح زمین آب شور اقیانوس‌هاست.

۳. فضا از صد کیلومتری بالای زمین شروع می‌شود
مرز میان اتمسفر یا جو زمین با فضا خطّ کارمان نامیده می‌شود که از ۱۰۰ کیلومتر بالاتر از سطح دریا شروع می‌شود.
حدود ٪۷۵ از لایه‌های اتمسفر درارتفاع ۱۱ کیلومتری از سطح دریا‌هاست.

هسته زمین عمدتاً از آهن تشکیل شده است

هسته زمین عمدتاً از آهن تشکیل شده است. زمین سنگین‌ترین و پنجمین سیاره بزرگ منظومه شمسی است.
بخش مرکزی زمین مانند توپ جامد و سختی به قطر ۱۲۰۰ کیلومتر است. هسته مرکزی زمین به‌طور عمده از آهن تشکیل شده است. حدود ٪۸۵ آهن و حدود ٪۱۰ نیکل وزن هسته مرکزی را تشکیل می‌دهد.

۵. زمین تنها سیاره‌ شناخته‌شده‌ای است که در آن حیات وجود دارد
زمین تنها جرم آسمانی در جهان است که می‌دانیم در آن حیات وجود دارد. بنا‌بر آخرین یافته‌ها ۱٫۲ میلیون گونه جانوری فهرست‌شده در روی زمین وجود دارد، هر‌چند گمان بر این است که این تعداد فقط بخش کوچکی از کل جانوران زمین باشد.
در سال ۲۰۱۱ دانشمندان برآورد کردند که حدود ۸٫۷ میلیون گونه از موجودات روی کره زمین زندگی می‌کنند.
زمین حدود ۴٫۵ میلیارد سال پیش شکل گرفته است و ویژگیٰ‌های فیزیکی و تاریخچه زمین‌شناسی و چگونگی گردش آن به مدت میلیون‌ها سال امکان بقای حیات را داده است.

شدت میدان جاذبه در نقاط مختلف زمین با هم فرق دارد

از آنجا که زمین کره کامل نیست جرم آن هم پراکندگی همسان و یکنواختی ندارد و در نتیجه شدت میدان جاذبه در نقاط مختلف زمین با هم فرق دارد.
برای مثال وقتی از خط استوا به سوی قطب‌ها برویم میزان میدان جاذبه بیشتر می‌شود هر‌چند این تفاوت با دریافت انسانی ناچیز و نامحسوس است.

۷. زمین سیاره شگفتی‌هاست
سیاره ما سرشار از تضاد‌های شدید است. گوناگونی مناطق زمین‌شناسی و ناحیه‌های آب‌و‌هوایی به معنای آن است که هر نقطه از زمین ویژگی‌های خاص خود را دارد.
چندین نقطه روی زمین به عنوان گرم‌ترین نقاط زمین مطرح شده‌اند (از جمله کویر لوت در ایران) اما گرم‌ترین نقطه‌ ثبت‌شده بر روی زمین در دره مرگ ایالات متحده آمریکا با دمای ثبت‌شده ۵۶٫۷ درجه سانتی‌گراد در تاریخ ۱۰ ژوئیه ۱۹۱۳ بوده است.
سردترین نقطه زمین هم منطقه جنوبگان است. در ایستگاه ووستوک در تاریخ ۳۱ ژوئن ۱۹۸۳ ابزار‌های اندازه‌گیری دمای ۸۹٫۲- درجه سانتی‌گراد را نشان دادند.

دیواره بزرگ مرجانی که در ساحل استرالیا قرار دارد عظیم‌ترین سازواره تشکیل‌شده از موجودات زنده روی کره زمین است تا حدی که تنها بوم‌سازگانی است که از فضا قابل مشاهده است. وسعت این صخره مرجانی بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر است و مسکن هزاران گونه از موجودات دریایی است. در سال ۱۹۸۱ این دیواره مرجانی به عنوان میراث جهانی یونسکو انتخاب شد.

۹. زمین تنها سیاره منظومه شمسی با صفحات زمین‌شناسی فعال است
حرکت صفحات زمین‌شناسی به معنای آن است که سطح زمین به طور مداوم در حال تغییر و تبدیل است. صفحات زمین‌شناسی در تشکیل کوه‌ها و فعالیت‌های زلزله‌خیزی و آتشفشان‌ها نقش دارند.
گردش و حرکت صفحات زمین با نوسازی مداوم کف اقیانوس‌ها نقش مهمی در تنظیم دمای زمین و کمک به بازیافت گاز‌های گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید‌کربن می‌کند.

میدان مغناطیسی زمین نقش سپر محافظتی را در برابر بمباران مدام ذرات پر‌انرژی خورشید ایفا می‌کند. میدان مغناطیسی از هسته درونی زمین شروع می‌شود و تا مرز باد‌های خورشیدی می‌رسد.
میدان مغناطیسی علاوه بر همه خاصیت‌هایی که دارد به برخی جانوران در مسیر‌یابی و جهت‌یابی کمک می‌کند (هنگام استفاده از قطب‌نما به یاری ما هم می‌آید).

منبع: بی‌بی‌سی