شروط حرکت بورس در مسیر تورم
احمد اشتیاقی/ کارشناس بازارسرمایه بازدهی ۶۵/ ۲۰درصدی شاخصکل طی ۲۱ روز معاملاتی سال جدید با استقبال حقیقیها مواجه شده؛ این در حالی است که بازارهای دیگر کمفروغتر از همیشه ظاهر شدند. بنابراین باید گفت بازار سهام وارد فاز جدیدی از تعادل شده است. در هفتههای گذشته برخی از فعالان اقتصادی با استناد به متغیر مهمی همچون تورم مباحثی را پیرامون امکان کم شدن فاصله بازدهی بازار سهام با تورم ۵۰درصدی مطرح کردهاند. اما موضوعی که باید به آن اشاره کرد این است که گرچه میزان افزایش نرخ دلار برمبنای تورم تا حدودی میتواند از روند آتی سوددهی سهام دلارمحور خبر دهد اما در این میان عوامل مختلفی از جمله نوسانات نرخ فروش محصول و حجم فروش در میزان سودآوری شرکتها دخالت میکنند.
به همین دلیل با وجود آنکه تورم نقش مهمی در روند بازارهای دارایی دارد، اما همه راههای صعود به این مسیر ختم نمیشود. این موضوع بهوضوح در مورد بورس نیز صادق است و نباید رابطه معنادار قوی برای این دو به تصویر کشید. درحالیکه نرخ تورم منجر به افزایش بهای ارز (مرکز مبادله ارز و طلا) شود سمتوسوی بازار سهام را میتواند تغییر دهد اما تورمی که به این مسیر ختم نشود نمیتواند بورس را به سمت جلو هدایت کند. تجربه روند بازار سهام در سالیان گذشته نیز نشان میدهد بازار مذکور هرگز به دنبال پیشروی نرخ تورم، وارد مدار صعودی پایدار نشده اما هرگاه تورم منجر به جهش ارزی شده است بازار سهام از لاک دفاعی خارج شده و به سمت افزایش رشد سهام گام برداشته است. از سوی دیگر اگر روند نرخ تورم به انتظارات تورمی شدید منجر شود در چنین حالتی مجددا توجهها به سمت همه بازارها به ویژه بورس جلب خواهد شد.
حال باید یک پرسش بنیادی مطرح کرد: آیا تورم گذشتهنگر منجر به افزایش رشد شاخص کل بورس خواهد شد؟ در پاسخ به این مهم باید اذعان کرد که اگر نرخ تورم گذشتهنگر نتواند افزایش نرخ ارز را رقم بزند نمیتواند به نفع بورس تمام شود؛ چراکه هزینههای تولید و فروش با تورم افزایش مییابد؛ اما از سوی دیگر به دلیل آنکه منجر به افزایش نرخ ارز نشده است تغییرات محسوسی در قیمت تمامشده کالاها به وجود نمیآید. با این اوصاف عامل مذکور (ثبات نسبی نرخ ارز) نمیتواند سد راه جهش بورس شود. حباب شکلگرفته در بازارهای موازی وضعیتی را سبب شده که بازارهای ارز، سکه، مسکن و حتی خودرو جذابیت خود را نزد فعالان اقتصادی از دست دادهاند.
اما با توجه به اینکه هماکنون بازار سهام عاری از هرگونه حباب قیمتی است و بهراحتی توانسته سقف روانی دومیلیونواحدی را در سال جدید پس بگیرد و به شرایط باثباتی دست یابد رفتهرفته با جلب اعتماد سرمایهگذاران روبهرو خواهد شد. حال با فرض مواجهه بازارهای موازی با خروج پول میتوان به درستی دریافت که امکان ورود پولهای خارجشده از بازارهای مذکور به سمت بورس وجود دارد. بنابراین با توجه به کارکرد غیرتورمی بازار سهام، هر چقدر میزان جذابیت این بازار بیشتر شود میتواند سبب رونق تولید نیز شود.