شامپو کتوکونازول و 15 کاربرد موثر آن

آیا از فواید شامپو کتوکونازول اطلاع دارید؟ اگر با مشکلات پوستی درگیر باشید یا موی سر شما به مراقبت نیاز داشته باشد، یکی از درمان‌هایی که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند، شامپو کتوکونازول (KETOCONAZOLE) است. این دارو به گروهی از داروها به نام ضدقارچ‌ها تعلق دارد و عفونت‌های ناشی از باکتری یا ویروس را درمان نمی‌کند. شامپوی حاوی کتوکونازول هم بدون نسخه و هم با نسخه پزشک در دسترس است. در این مقاله از مجله پزشکی دکترتو با کاربردهای گسترده این شامپو آشنا می‌شویم.

در این مطلب توضیح می‌دهیم که این شامپو چیست؟ چگونه باید آن را استفاده کرد؟ پزشک برای درمان چه مشکلاتی آن را تجویز می‌کند؟ آیا همه افراد می‌توانند از آن استفاده کنند؟ آیا عوارضی دارد؟

شامپو کتوکونازول چیست؟

کتوکونازول را به‌عنوان یک داروی ضدشوره در نظر می‌گیرند. درواقع شامپو ضد شوره کتوکونازول دارویی است که برای کنترل شوره سر استفاده می‌شود. استفاده از این دارو ممکن است به ازبین‌بردن پوسته‌پوسته‌شدن و خارش مرتبط با شوره سر کمک کند.

کتوکونازول یک داروی ضدقارچ آزول است که با جلوگیری از رشد قارچ عمل می‌کند. در نتیجه تاثیر شامپو ضدریزش کتوکونازول را می‌توان در درمان و کنترل بیماری قارچی پوست سر نیز در نظر گرفت.

شامپو کتوکونازول 2% علاوه‌بر درمان شوره سر برای درمان بیماری پوستی به نام پیتریازیس (تینیا ورسیکالر)، عفونت قارچی که باعث روشن‌شدن یا تیره‌شدن پوست گردن، دست‌ها، پاها و بازوها می‌شود، مورداستفاده قرار می‌گیرد. در ادامه موارد مصرف این دارو را توضیح می‌دهیم.

به نقل از سایت healthline :

شامپو ضدشوره کتوکونازول دارویی است که برای کنترل شوره سر استفاده می‌شود. استفاده از این دارو ممکن است به ازبین‌بردن پوسته‌پوسته‌شدن و خارش مرتبط با شوره سر کمک کند.

موارد مصرف شامپو ضد شوره کتوکونازول برای مو و سر

اصلی‌ترین کاربردی که کتوکونازول دارد، تاثیر این شامپو در رفع مشکلات پوست سر و درمان بیماری‌های پوست و مو است. در درمان عفونت‌های قارچی پوست و مو، درمان خشکی پوست سر، درمان شوره سر سایر عفونت‌های قارچی و حساسیت‌های پوستی ممکن است شامپو حاوی کتوکونازول کارایی داشته باشد.

اگر دچار هر مشکلی در پوست و مو هستید، بهتر است قبل از تهیه شامپو کتوکونازول با متخصص پوست و مو مشورت کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی در دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر پوست و سایر پزشکان وجود دارد.

۱. شامپو کتوکونازول برای شوره سر

یکی از تاثیراتی که برای کتوکونازول در نظر می‌گیرند، یک داروی ضدشوره است. شامپو ضدشوره کتوکونازول می‌تواند با کنترل قارچ‌های پوست سر، کاهش التهابات پوست سر و کم‌کردن میزان خارش و پوسته‌پوسته‌شدن سر به کاهش شوره سر کمک زیادی کند.

۲. شامپو کتوکونازول برای موهای چرب

به‌صورت یک درمان جانبی می‌توان از شامپو ضدریزش کتوکونازول برای کنترل چربی موها نیز استفاده کرد. موهای چرب مستعد قارچ و شوره هستند و ازاین‌رو کتوکونازول را می‌توان برای درمان خانگی موی چرب نیز به‌کار برد. درماتیت سبورئیک مورد دیگری است که باعث چربی موی فرد می‌شود و پوست سر دچار خارش و پوسته‌ریزی شدید می‌شود. در این حالت نیز شامپو حاوی کتوکونازول کاربرد دارد.

۳. شامپو کتوکونازول‌ برای ریزش مو

درحالی‌که کتوکونازول بیشتر به دلیل خواص ضدقارچی خود برای درمان عفونت‌ها یا شرایطی مانند درماتیت سبورئیک استفاده می‌شود، شواهد قابل استنادی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است شامپو حاوی کتوکونازول بتواند به کاهش ریزش مو نیز کمک کند. این دارو را به‌عنوان شامپو ضدریزش کتوکونازول نیز می‌شناسند.

۴. شامپو کتوکونازول برای جوش سر

یک سری جوش‌ها که در پوست سر دیده می‌شوند و موجب خارش پوست سر هم می‌شوند از نوع جوش‌ها یا آکنه‌های قارچی هستند. این آکنه‌ها اگر منشا قارچی داشته باشند (نه منشا باکتریایی) برای درمان آنها می‌توان از شامپو کتوکونازول‌ استفاده کرد. این دارو می‌تواند آکنه‌های قارچی را هدف قرار دهد.

۵. شامپو کتوکونازول برای خارش سر

به‌صورت ویژه کاربرد و تاثیر شامپو ضدریزش کتوکونازول در کنترل خارش شدید پوست سر تایید شده‌است. این دارو می‌تواند با کنترل رشد قارچ‌ها، بهبود پوسته‌ریزی سر و کنترل شوره سر به درمان خارش سر هم کمک زیادی کند. خصوصاً که بیشتر خارش‌های پوست سر، مانند درماتیت سبورئیک یا عفونت تینه‌آ ناشی از رشد مخمرها و قارچ‌های پوستی است.

۶. شامپو کتوکونازول برای رشد مو

به‌صورت مستقیم نمی‌توان کتوکونازول را یک درمان موثر برای رشد موها در نظر گرفت. بااین‌حال شواهد نشان می‌دهد که شاید تاثیر این شامپو در بهبود رشد موها نیز قابل‌توجه باشد. برای مثال، یک مطالعه آزمایشی کوچک شامل 15 فرد مبتلا به آلوپسی، نشان داد که کتوکونازول ممکن است بتواند رشد مجدد مو را بهبود بخشد.

۷. شامپو کتوکونازول‌ برای شپش

کتوکونازول یک داروی ضدقارچ است و نمی‌توان آن را به‌صورت مستقیم برای درمان شپش سر مورداستفاده قرار داد. اما شاید بتوان از آن به‌عنوان یک درمان مکمل برای کاهش خارش سر و مشکلات جانبی ناشی از شپش‌ها استفاده کرد.

۸. شامپو ضد قارچ کتوکونازول برای پوست بدن

کاربرد دیگری که دارو یا شامپوی کتوکونازول دارد، در درمان عفونت‌ها و مشکلات پوست بدن است. برای مثال می‌توان از آن برای درمان قارچ پای ورزشکاران، عفونت کشاله ران، بثورات ناشی از عرق‌کردن‌های زیاد، پوسته‌پوسته‌شدن و خشکی پوست بدن و درمان پیتریازیس ورسیکالر (لکه‌های تغییر رنگ یافته در نواحی مختلف پوست بدن) استفاده کرد.

اگر عفونت‌های قارچی هر ناحیه‌ای از بدن را درگیر کرده باشند می‌توان از شامپو ضد قارچ کتوکونازول برای درمان و کنترل عفونت استفاده کرد. این دارو را می‌توان هم به‌صورت شامپو و هم به‌صورت کرم تهیه کرد. شاید فرم کرم این دارو برای درمان مشکلات پوست بدن کارایی بهتری داشته باشد و استفاده از آن راحت‌تر باشد؛ اما شامپوی آن هم موثر است.

۹. شامپو کتوکونازول‌ برای قارچ بدن

کتوکونازول به‌صورت مشخص یک شامپو یا بهتر است بگوییم یک داروی ضدقارچ است. از این دارو برای درمان عفونت‌های قارچی مانند عفونت‌های Tinea استفاده می‌شود. این عفونت یک عفونت قارچی است که توسط Tinea versicolor به وجود می‌آید. این عفونت یک بیماری یا عفونت پوستی است که در اثر رشد بیش از حد یک نوع مخمر که به‌طورطبیعی روی پوست بدن زندگی می‌کند به وجود می‌آید. این شامپو می‌تواند در درمان و کنترل این عفونت و کاهش خارش پوست موثر باشد.

۱۰. شامپو ضد قارچ کتوکونازول برای پسوریازیس

کتوکونازول یک درمان رایج برای پسوریازیس، یکی دیگر از بیماری‌های التهابی پوست است که باعث پوسته‌پوسته‌شدن، پلاک‌های پوستی و قرمزی می‌شود. قارچ‌های‌مخمرمانند اغلب این پلاک‌های پوستی را آلوده می‌کنند.

۱۱. شامپو کتوکونازول برای اگزما

این شامپو می‌تواند علائم اگزما را کنترل کند. می‌توان از کتوکونازول در فرم‌های کرم یا ژل در کنار سایر داروها برای درمان و کنترل اگزما نیز استفاده کرد. التهابات پوستی ناشی از حساسیت را می‌توان با کمک‌گرفتن از تاثیرات ضدالتهابی و ضدخارش کتوکونازول کنترل کرد.

۱۲. شامپو کتوکونازول برای پوست صورت

حساسیت پوستی با منشا قارچی و عفونت‌های مخمری پوستی را می‌توان با استفاده شامپو حاوی کتوکونازول کنترل کرد. این دارو در درمان و کنترل جوش و التهابات قارچی پوست صورت مورداستفاده قرار می‌گیرد.

۱۳. شامپو کتوکونازول‌ برای قارچ صورت

این دارو به‌صورت اختصاصی می‌تواند گزینه درمان آکنه‌های قارچی پوست صورت باشد. ماده فعال کتوکونازول موجود در این شامپوها می‌تواند به‌اندازه کافی برای مبارزه با آکنه‌های قارچی پوست صورت کارایی داشته‌باشد و درعین‌حال به‌اندازه کافی برای پوست صورت هم ملایم است. ازآن‌جایی که این درمان مناسب عفونت‌ها و آکنه‌های باکتریایی نیست بهتر است برای استعمال و استفاده از آن روی پوست صورت حتماً با یک متخصص پوست و مو مشورت کرد.

۱۴. شامپو کتوکونازول برای لک

لکه‌های پوستی، خصوصاً لکه‌های ناشی از عفونت‌های قارچی یا لکه‌های ناشی از تینیا ورسیکالر که روی بخش‌های مختلف پوست از جمله پوست صورت و گردن ظاهر می‌شود، می‌توان با استفاده از شامپوی کتوکونازول درمان کرد.

۱۵. شامپو کتوکونازول برای واژن

کاندیدیازیس واژن عفونتی است که توسط مخمری ایجاد می‌شود که به طور معمول در داخل بدن زندگی می‌کند. اگر محیط داخل واژن به‌گونه‌ای تغییر کند که رشد آن را تشویق کند، کاندیدا می‌تواند تکثیر شود و باعث عفونت شود.

کاندیدیازیس در واژن معمولاً “عفونت مخمری واژن” نامیده می‌شود. عوامل خطر استفاده از دستگاه‌های داخل رحمی، بارداری، استفاده از داروهای ضدبارداری هورمونی، ابتلا به دیابت، آنتی‌بیوتیک‌های مصرف شده با سیستم ایمنی ضعیف تشخیص داده می‌شود.

عفونت باعث خارش یا درد خواهد شد. عفونت‌های شدید شامل قرمزی، تورم و ترک در دیواره واژن می‌شود. یکی از گزینه‌های درمانی برای عفونت واژن ناشی از قارچ، داروی کتوکونازول است که می‌توان هم به‌صورت شامپو و هم به‌صورت کرم از آن استفاده کرد.

انواع شامپو کتوکونازول‌

شامپو حاوی کتوکونازول را می‌توان در انواع مختلف تهیه کرد که تفاوت آنها به درصد و میزان کتوکونازول موجود در شامپو بستگی دارد.

۱. کتوکونازول 1 درصد

شامپو ضد قارچ کتوکونازول یک درصد درواقع حاوی یک درصد یا کمتر کتوکونازول است. این دسته از شامپوها نیازی به تجویز پزشک ندارند و می‌توان بدون نسخه نیز آنها را از فروشگاه یا داروخانه تهیه کرد.

۲. کتوکونازول 2 درصد

شامپوی کتوکونازول را می‌توان به‌صورت دو درصد نیز تهیه کرد. این دسته از شامپوهای کتوکونازول که حاوی 2 درصد یا بیشتر از این ترکیب ضدقارچ هستند، باید حتماً با تجویز پزشک تهیه کرد. برندهای موجود با نسخه شامل کتوزال، کتوزولین و کت مد می‌شوند.

طریقه مصرف شامپو کتوکونازول

شما باید از شامپو ضدریزش کتوکونازول طبق دستور پزشک یا همان‌طور که روی برچسب محصول مشخص شده‌است، استفاده کنید. از طرفی طریقه مصرف، میزان استفاده و تعداد دفعاتی که باید از شامپو استفاده کرد هم بسته به نوع مشکل، زمینه درمانی مورداستفاده و تجویز پزشک متفاوت است. اگر از شامپو برای درمان پوست سر استفاده می‌کنید، شامپو را روی موهای خیس زده و خوب ماساژ دهید. اجازه دهید کمی روی موها بماند تا تاثیر خود را بگذارد و در نهایت به‌خوبی موها را آبکشی کنید. بهتر است موها را با آب گرم بشویید.

اگر از شامپو ضد قارچ کتوکونازول در ناحیه‌ای غیر از پوست سر استفاده می‌کنید، آن را روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید و اجازه دهید به مدت پنج دقیقه بماند. آن را کاملاً با آب بشویید و سپس پوست خود را خشک کنید. مدت‌زمان استفاده از کتوکونازول و تعداد دفعات آن به نوع مشکل پوستی شما بستگی دارد. اما به‌صورت معمول باید از شامپو دو بار در هفته به مدت 2 تا 4 هفته استفاده کنید تا زمانی که علائم شما از بین برود. سپس هر 1 تا 2 هفته یک‌بار از آن استفاده کنید تا از بازگشت آنها جلوگیری شود. استفاده بیش از حد از شامپو ممکن است پوست را تحریک کرده و موجب آلرژی به دارو شود.

عوارض جانبی شامپو کتوکونازول‌

کتوکونازول می‌تواند عوارض جانبی منفی داشته باشد که باید قبل از استفاده از آن آگاه باشید. یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی، تحریک پوست است که می‌تواند به شکل برآمدگی‌های جوش‌مانند در محل استفاده باشد. در برخی از افراد، ممکن است باعث چربی یا خشکی مو یا پوست سر، بافت غیرطبیعی مو یا تغییر رنگ شود.

در موارد نادر، شامپو حاوی کتوکونازول می‌تواند منجر به ریزش مو شود، بنابراین اگر متوجه این عارضه شدید فوراً با پزشک خود مشورت کنید. واکنش‌های آلرژیک به شامپو ضدریزش کتوکونازول بسیار نادر است، اما باید جدی گرفته شود. در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک زیر حتما به پزشک مراجعه کنید.

• خارش شدید
• تورم صورت، زبان یا گلو
• مشکل در تنفس
• کهیر
• سرگیجه

اگر بعد از مصرف این شامپو دچار عوارض شدید، حتما با دکتر پوست و مو مشورت کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی در دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر پوست و سایر پزشکان وجود دارد.

به نقل از سایت webmd:

یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی، تحریک پوست است که می‌تواند به شکل برآمدگی‌های جوش‌مانند در محل استفاده باشد.

استفاده از شامپو کتوکونازول در بارداری

اثرات کتوکونازول بر زنان باردار یا شیرده به‌خوبی مطالعه نشده است. اگر باردار هستید و در مورداستفاده از یک درمان ضدقارچی نگرانی دارید، قبل از استفاده، حتی از نسخه OTC این شامپو ضدقارچ با پزشک خود صحبت کنید.

اختلالات دارویی کتوکونازول

کتوکونازول ممکن است با موارد زیر اختلال ایجاد کند:

• استامینوفن
• رانیتیدین
• فاموتیدین
• ایزونیازید، نویراپین
• گل راعی
• داروی بروموکریپتین و کلشی‌سین
• برخی از بنزودیازپین‌ها مانند آلپرازولام
• روهای درمان تشنج مانند فنی توئین
• داروهای استاتین مانند وینبلاستاتین
• داروهای ریفامایسین مانند ریفابوتین
• التریپتان، دومپریدون، اپلرنون
• آلکالوئیدهای قلیایی مانند ارگوتامین، دی هیدرو ارگوتامین
• داروهای درمان اختلال نعوظ یا فشارخون ریوی مانند سیلدنافیل، تادالافیل

اطلاعات دارویی کتوکونازول

در جدول زیر می‌توانید اطلاعات دارویی این شامپو را مشاهده کنید.

اسامی رایج	عوارض جانبی	اشکال دارویی
Dandrazol,	تهوع و استفراغ	کرم
(نیزورال)Nizoral	خستگی غیرمعمول	پماد
	ضعف	ژل
	سرگیجه زمان بلندشدن	قرص
	اسهال
	تغییرات دوران قاعدگی
	کاهش وزن
	کاهش میل و توانایی جنسی

اطلاعات دارویی کتوکونازول

اشکال دارویی کتوکونازول

می‌توان این دارو را به‌غیراز شامپو در فرم‌های کرم، پماد و ژل هم تهیه کرد. کتوکونازول نیز به‌صورت قرص هم عرضه می‌شود، اما معمولاً فقط یک بیماری نادر به نام سندروم کوشینگ را درمان می‌کند. قرص‌ها فقط با نسخه در دسترس هستند.

ترکیبات شامپو کتوکونازول‌

به‌صورت مشخص اصلی‌ترین ترکیب این شامپوها، ماده فعال کتوکونازول به‌عنوان یک ترکیب ضدقارچ است. علاوه بر کتوکونازول در این شامپوها ترکیبات دیگری مانند سدیم لوریل اتر سولفات، سدیم کلراید، متیل پارابن، پروپیل پارابن اسید کریدریک، سدیم هیدرواکسید، تری اتانول آمین لوریل اتر سولفات، اکریلیک اسید پلیمر و کوکامیدوپروپیل بتائین نیز وجود دارد.

شامپو کتوکونازول برای حیوانات

شامپو ضدقارچ کتوکونازول تنها برای درمان مشکلات پوست و موی ناشی از عفونت‌های قارچی و حساسیتی در انسان‌ها کاربرد ندارد. کتوکونازول با شامپو کلرهگزیدین در سگ‌ها، گربه‌ها و اسب‌ها برای مدیریت بیماری‌های سطحی پوست استفاده می‌شود. شامپو حاوی کتوکونازول را می‌توان به‌عنوان یک درمان خانگی برای حیواناتی مانند سگ و گربه مورداستفاده قرار داد. FDA (سازمان غذا و داروی ایالات متحده) این دارو را برای استفاده در سگ، گربه و اسب تایید کرده است.

شامپو کتوکونازول برای سگ برای درمان مخمرهای پوست و سر، قارچ‌ها و شوره سر حیوان مورداستفاده قرار می‌گیرد. کتوکونازول‌ برای سگ را هم می‌توان به‌صورت موضعی و هم به‌صورت خوراکی مصرف کرد که در مصرف خوراکی تاثیر آن سریع‌تر است. هم برای سگ و هم برای تجویز شامپو کتوکونازول برای گربه، دامپزشک باید مشخص کند که دوز و نحوه مصرف دارو باید به چه شکل باشد.

سوالات متداول شما

در ادامه به برخی از سوالات متداولی که در مورد این شامپو پرسیده‌شده‌است، پاسخ می‌دهیم.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

شامپو کتوکونازول یکی از شامپوهای ضدشوره معتبر است که در درمان ریزش مو، قارچ پوست سر، خارش پوست ناشی از شوره و قارچ موثر است. همچنین با کمک آن می‌توان علائم بیماری‌های پوستی همچون اگزما و پسوریازیس را کاهش داد. اگر می‌خواهید در مورد این شامپو اطلاعات بیشتری داشته باشید می‌توانید از طریق پنل دکترتو اقدام به دریافت مشاوره دارویی کنید.

بهتر است قبل از تهیه شامپو کتوکونازول برای اطلاع از خواص و عوارض آن با متخصص پوست و مو و زیبایی مشورت کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی در دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با متخصص پوست و سایر پزشکان وجود دارد.

منابع: nhs، my.clevelandclinic, clinicaltrials, cdn