سس تریاکی؛ ارزش غذایی، فواید، طرز تهیه

سس تریاکی چاشنی و طعم‌دهنده اصیل ژاپنی است که طعم دلپذیر و خواص جالب‌توجهی برای سلامتی دارد. اگر از غذاهای طعم‌دار و پرچاشنی لذت می‌برید، در ادامه با ما همراه باشید تا با یکی از لذیذترین طعم‌دهنده‌های دنیا آشنا شوید و درباره ارزش غذایی، خواص و دستور تهیه آن بخوانید.

معرفی سس تریاکی

سس تریاکی یکی از پرطرف‌دارترین چاشنی‌های ژاپنی و رقیب سرسخت سس سویا است. این طعم‌دهنده غلیظ، شیرین و خوش‌طعم مزه خوبی به غذاهای خوشمزه کبابی می‌دهد و بیشتر در غذاهای آسیای شرقی برای مزه‌دارکردن انواع گوشت قرمز و سفید و سبزیجات کاربرد دارد. برخی آن را به گوشت در حال پخت اضافه می‌کنند و برخی ترجیح می‌دهند آن را همچون دیپی خوش‌طعم کنار غذا سرو کنند. این سس در انواع مختلف کم‌سدیم، بدون قند، بدون سویا، تند و طعم‌دار در فروشگاه‌ها موجود است.

ارزش غذایی

این طعم‌دهنده کم‌کالری حاوی مقدار بسیار کمی پروتئین، چربی، ویتامین و مواد معدنی است و سدیم فراوان دارد. در ادامه، ارزش غذایی ۱ قاشق (۱۶ گرم) سس تریاکی را می‌خوانید.

• کالری: هر قاشق فقط ۱۴ کالری انرژی دارد که عدد قابل‌اعتنایی نیست.
• چربی: این سس از جمله چاشنی‌های کم‌چرب است و نه باعث افزایش وزن می‌شود، نه سلامت انسان را به خطر می‌اندازد. ۱ قاشق از این سس فقط ۰٫۰۰۳ گرم چربی دارد.
• سدیم: ۱ قاشق سس تریاکی حاوی ۶۱۳ میلی‌گرم سدیم (بیش از ۲۵درصد مقدار مجاز مصرف روزانه) است.
• کربوهیدرات: در هر قاشق ۱۶گرمی سس تریاکی ۲٫۵ گرم کربوهیدرات وجود دارد! این یعنی بیشتر کالری سس از محتوای کربوهیدراتش تأمین می‌شود و علتش چیزی جز شکر و عسل فراوان این سس نیست. ۲٫۳ گرم از این مقدار به‌خاطر افزودنی‌های قندی است.
• پروتئین: هر قاشق سس تریاکی فقط ۰٫۹گرم پروتئین دارد که ناچیز است.
• ویتامین‌ها و مواد معدنی: این چاشنی لذیذ نیاز بدن به هیچ‌یک از ویتامین‌ها و مواد معدنی را برطرف نمی‌کند.

خواص سس تریاکی برای بدن

سس تریاکی ترکیب خاصی ندارد که برای بدن مفید باشد. هر بار هم نهایتا ۱ قاشق مصرف می‌شود، بنابراین نمی‌توان انتظار زیادی از فوایدش برای بدن داشت. بااین‌حال در ادامه نوشته‌ایم که چه فوایدی برای سلامتی انسان دارد.

۱. احتمال پیشگیری از سرطان

یکی از ترکیبات اصلی سس تریاکی سس سویاست که منبع مهمی از ایزوفلاون‌ها محسوب می‌شود. این ترکیبات در بدن عملکردی مثل هورمون استروژن دارند و حامی سلامت جنسی، سلامت استخوان‌ها و سلامت قلب هستند. مصرف زیاد این سس ممکن است خطر ابتلا به انواع سرطان سینه و سرطان پروستات را کاهش دهد.

۲. کمک به حفظ وزن مناسب

این سس طعم‌دهنده‌ای فوق‌العاده کم‌کالری است. به‌جای سرخ‌کردن انواع گوشت مرغ و گوساله و ماهی در روغن فراوان، آن را در سس تریاکی بپزید تا ببینید که غذای لذیذ لزوما پرچرب نیست. هربار به‌جای مرغ سرخ‌شده مرغ تریاکی سر سفره می‌آورید، انرژی وعده غذایی را ۱۰۰ کالری کم می‌کنید.

۳. تقویت دستگاه گوارش

حتما درباره خواص زنجبیل برای درمان حالت تهوع و استفراغ شنیده‌اید. همه انواع این سس زنجبیل ندارند،‌ اما اگر این ریشه تند در طرز تهیه سس تریاکی باشد، به حفظ سلامت و عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک می‌کند.

۴. تقویت سیستم ایمنی

سیر یکی از مفیدترین ترکیبات این سس است. این ماده خوراکی احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد، مشکلات پوستی را درمان می‌کند، فشار خون را ثابت نگه می‌دارد و قند خون را تنظیم می‌کند. اما مهم‌ترین خاصیت آن تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با میکروب‌ها و سایر عوامل بیماری‌زاست.

طرز تهیه سس تریاکی

اگر طعم و کیفیت سس برای شما بیشتر از ماندگاری آن اهمیت دارد، به‌جای خرید سس تریاکی بازاری از فروشگاه‌ها، این سس لذیذ را در خانه آماده کنید. طبق دستورپخت اصلی ژاپنی، این چاشنی با سس سویا، چاشنی میرین، شکر و ساکه تهیه می‌شود. اما غربی‌ها برای طعم لذیذتر مقداری عسل، سیر تازه و زنجبیل هم به آن اضافه می‌کنند.

مواد لازم

• ۱ لیوان آب؛
• یک‌چهارم فنجان سس سویا؛
• ۵ قاشق چای‌خوری شکر قهوه‌ای؛
• ۱ قاشق غذاخوری عسل؛
• نصف قاشق چای‌خوری زنجبیل آسیاب‌شده؛
• یک‌چهارم قاشق چای‌خوری پودر سیر؛
• ۲ قاشق غذاخوری نشاسته ذرت؛
• یک‌چهارم فنجان آب سرد.

دستور تهیه سس تریاکی

برای تهیه این چاشنی دلچسب مراحل زیر را دنبال کنید:

• تمام مواد اولیه را آماده کنید.
• سس سویا، شکر قهوه‌ای، عسل، زنجبیل و پودر سیر را به‌همراه ۱ فنجان آب در قابلمه بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا گرم شود.
• بعد از ۱ دقیقه، ترکیب نشاسته ذرت و آب سرد را به قابلمه اضافه کنید. اجازه دهید ۵ تا ۷ دقیقه بپزد و کاملا غلیظ شود.
• سس را از روی حرارت بردارید تا خنک و آماده سرو شود.

جایگزین سویا

سس تریاکی حاوی سویاست. اگر به سویا حساسیت دارید، حتما با واکنش‌های آلرژیک آن مثل قرمزی و خارش پوست، درد شکم، اسهال، استفراغ و تورم لب و دهان آشنایید. هنگام خرید، برچسب ترکیبات محصول را بادقت بخوانید و محصولی را انتخاب کنید که فاقد سویا باشد. اگر این سس را در خانه درست می‌کنید، آمینو نارگیل، سس تاماری، خمیر میسو یا سس ماهی را جایگزین سس سویا کنید.

نگهداری سس تریاکی

سس‌های بازاری تا ۳ سال بیرون یخچال و در کابینت آشپزخانه سالم و خوش‌طعم می‌مانند. اما ماندگاری سس‌های خانگی کمتر است و نهایتا ۱ ماه در یخچال سالم می‌مانند. برای نگهداری طولانی‌تر آن را در قالب یخ‌ مکعبی بریزید و در فریزر قرار دهید و هر بار یک تکه از آن را به غذا یا سالاد خود اضافه کنید.

چند پیشنهاد غذا با سس تریاکی

۱. مرغ با سس تریاکی

ترکیب سس خوش‌طعم تریاکی و مرغ کبابی آبدار و لطیف نه‌تنها با ذائقه ایرانی سازگار است، که یکی از لذیذترین خوراکی‌ها با گوشت مرغ به‌ شمار می‌رود. این غذا را می‌توانید با خیال راحت برای پذیرایی از مهمانان آماده کنید.

طرز تهیه

• تکه‌های لقمه‌ای مرغ را با نمک و فلفل سیاه مزه‌دار کنید؛
• سس را طبق دستورپخت مقاله آماده و با تکه‌های مرغ مخلوط کنید؛
• در صورت تمایل مخلوط را ۲ ساعت در یخچال قرار دهید تا مرغ کاملا طعم بگیرد؛
• مرغ را قبل از کباب‌کردن به روغن آغشته کنید تا نسوزند؛
• جوجه‌ها را کباب کنید و سر سفره بیاورید.

۲. نودل با سس تریاکی

نودل یکی از ساده‌ترین غذاهای دنیاست که به‌خاطر بی‌طعمی، با انواع طعم‌دهنده‌ها جور است. نتیجه ترکیب نودل و سس تریاکی خوراکی بی‌نهایت خوش‌مزه است که بزرگ و کوچک دوستش دارند و می‌توان آن را در برنامه غذایی خانواده گنجاند.

طرز تهیه

• ۱ هویج را نگینی خرد کنید و کنار بگذارید؛
• ۱ بسته نودل باز کنید و آن را ۳ دقیقه در آب جوش با کمی نمک بپزید؛
• سس تریاکی را طبق دستورپخت مقاله آماده کنید؛
• تابه‌ای مناسب بردارید و مخلوط سس تریاکی، نودل، هویج و ذرت و لوبیای پخته را در آن بریزید و هم بزنید؛
• بعد از چند دقیقه نودل تریاکی آماده است.

۳. ماهی سالمون با سس تریاکی

ماهی سالمون به‌خاطر طعم بی‌نظیر و خواص پرشمارش طرف‌داران زیادی دارد. اما اگر شما یا هریک از اعضای خانواده علاقه‌ای به خوردن این منبع غنی از پروتئین ندارید، یک بار هم شده آن را با سس تریاکی امتحان کنید تا طعم خوبش مدت‌ها زیر زبانتان بماند.

طرز تهیه

• فیله شسته‌شده و خشک‌شده سالمون را به لقمه‌های کوچک برش بزنید.
• سس تریاکی را طبق دستورپخت این مقاله آماده کنید و در دو ظرف بریزید. نیمی از آن برای طعم‌دارکردن ماهی و نیم دیگرش چاشنی غذاست.
• ماهی طعم‌دارشده را در روغن داغ سرخ و چاشنی تریاکی را به آن اضافه کنید. افزودن عسل و دانه کنجد در این مرحله اختیاری است.
• بعد از آنکه دو طرف ماهی طلایی شد، حرارت را خاموش و بشقاب را با دانه کنجد، پیازچه خردشده و فلفل قرمز تزئین کنید.

۴. بیف با سس تریاکی

بیف تریاکی یکی از ساده‌ترین غذاهای شرق آسیاست که خیلی زود می‌پزد و آماده خوردن می‌شود. طعم لذیذ استیک گوشت طعم‌دار را با این دستورپخت تجربه کنید و آن را در برنامه غذایی هفتگی خود بگنجانید.

طرز تهیه

• گوشت را لقمه‌ای برش بزنید و با روغن زیتون و ادویه طعم‌دار کنید.
• چند عدد قارچ خردشده را تفت دهید تا کاملا طلایی شوند.
• بعد از ۲ تا ۳ ساعت طعم‌دارشدن گوشت، تکه‌هایش را در تابه داغ با حرارت زیاد سرخ کنید.
• قارچ و فلفل را به تکه‌های استیکی گوشت اضافه کنید و هم بزنید.
• در مرحله آخر ادویه‌ها، پودر پیاز و سس تریاکی را روی گوشت بریزید و داغ‌داغ سرو کنید.

حرف آخر

سس تریاکی از سس‌های سالم، خوش‌طعم و سازگار با ذائقه ما ایرانی‌هاست. اگر این سس چاشنی محبوب شماست یا بعد از امتحان‌کردن دستورپخت‌های این مقاله به آن علاقه‌مند شده‌اید، حواستان به مقدار زیاد سدیمش باشد و هربار به‌اندازه مصرفش کنید.

شما این سس را با کدام غذاها می‌پسندید؟ دستورپخت محبوبتان را با ما در میان بگذارید.