داوری تنها فیلسوف امروز نیست بلکه فیلسوف آینده نیز هست

به گزارش خبرنگار مهر، محمد اکوان در نشست دو روزه «داوری» در ترازوی داوری که به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد گفت: داوری تنها فیلسوف امروز نیست بلکه فیلسوف آینده نیز هست و تفکر داوری شایسته تأمل برای همه گروه‌ها و رشته‌های تحصیلی است.

وی درباره «همزبانی با گذشته»، «تذکر تاریخی» و «توجه به آینده» گفت: این سه بنیادی در اندیشه رضا داوری اردکانی دانست که بدون توجه عمیق به آنها و امکان راهیابی به عمق تفکر او دشوار خواهد بود. هنگامی که از گذشته همزبانی با آن سخن گفته می‌شود می‌توان سه وجه برای آن در نظر آورد.

اکوان بیان داشت: وجهی با فرهنگ و وجهی با تاریخ و وجهی نیز با زبان نسبت وجود دارد. فرهنگ، تاریخ و زبان به انسان و جهان انسانی تعلق دارد و هیچ موجود دیگری از این سه موهبت برخوردار نیست یا بهتر بگوییم با آن نسبتی ندارد انسان موجودی است که زبان دارد و تاریخ ساز و بنیانگذار فرهنگ است با تاریخ وجود خودش را پایدار می‌کند و با زبان و همزبانی با گذشته تذکر تاریخی پیدا می‌کند و همین تذکر و تاریخی است که انسان را متوجه آینده می‌سازد اما انسان در نسبت با گذشته توجه به آینده با محدودیت‌ها و موانعی مواجه می.شود تنها راه شکستن این محدویت ها و موانع فرهنگ است؛ یعنی با زندگی فرهنگی، نه زندگی به مثابه رفع حوائج، زیستی می‌تواند از این محدودیت‌ها و موانع رهایی یابد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: فرهنگ سازی با اختیار و نه قصد تحقق می‌یابد و با اختیار است که امکان درک و فهم آینده فراهم می‌گردد و با این درک و فهم می‌توان آینده را به درستی تصویر کرد و البته این تصویر درست آینده در نسبت با اختیار و نه، قصد است که مسیر تحول و تغییر را امکان پذیر می‌سازد اگر فرهنگ گذشته ما به درستی درک و فهم نشود امکان همزبانی با آن دشوار و شاید خواهد بود فقدان همزبانی سبب غفلت از تذکر تاریخی می‌شود در این صورت تصویر ما از آینده مبهم خواهد بود و آینده انسان را پریشان می‌کند برای رهایی از این پریشانی تذکر تاریخی که حاصل همزبانی با گذشته و فهم درست، آینده، است اهمیت دارد همزبانی با گذشته شرط امکان درک مسائل و طرح درست آنهاست. همزبانی ساحتی از مبهم وجود ماست اما گاهی ممکن است از ما پوشیده شود ولی منفک از ما نیست.

وی افزود: ما همزبانی را اکتساب نمی‌کنیم بلکه ذات انسان در همزبانی است. این همزبانی به معنای ستایش گذشته و میل به بازگشت به گذشته نیست، بلکه مایه تذکر تاریخی است و تذکر تاریخی با نقد وضع موجود ملازم است. همزبانی گونه‌ای تجدید عهد است، اما تجدید عهد بازگشت به زمان گذشته نیست، بلکه رهایی از قیدوبندهای زمان حال است و در هیچ دوره‌ای متوقف نمی‌شود و مستلزم تعلق خاصی به هیچ دوره‌ای از تاریخ نیست.

اکوان گفت: فرهنگ از نظام ثابتی بهره مند است اما در سرشت آن یک نوع پویایی وجود دارد که ربطی به نظام ثابت آن ندارد.