گام بلند برای احیای دیپلماسی هسته ای/دوربین بیشتر، پیشرفت بیشتر!

به گزارش اقتصادنیوز، گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از افزایش ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده در ایران خبر می‌دهد. هم‌چنین این گزارش نشان می‌دهد در حالی که تهران برنامه هسته‌ای خود را پیش می‌برد، به دیدبان هسته‌ای سازمان ملل امکان نظارتی بیش‌تری می‌دهد.

نگرانی از افزایش ذخایر اورانیوم

به نوشته لارنس نورمن، در وال‌استریت ژورنال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش داده که ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده ایران در سه ماه منتهی به ماه می بیش از یک چهارم افزایش یافته است.

به نوشته نورمن این مسئله نگرانی‌ها[ی غرب] در مورد سرعت انباشت اورانیوم 60 درصدی در ایران را افزایش داده است چرا که با این وضعیت این کشور می‌تواند به آستانه گریز هسته‌ای برسد -مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند که تخمین آن‌ها فاصله ۱۲ روزه ایران با نقطه شکست هسته‌ای است.

درهای هم‌چنان باز دیپلماسی

بنا به گزارش اکوایران، با این حال، بر اساس گزارش روز چهارشنبه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی اولین گام‌های خود را در چند سال اخیر برای بهبود نظارت آژانس اتمی بر برنامه هسته‌ای خود برداشته است.

تصمیم تهران برای [موافقت با] نظارت بیش‌تر بر برخی از جنبه‌های فعالیت هسته‌ای خود و پاسخ‌گویی به برخی سؤالات خاص آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره فعالیت‌های ایران، نشان می‌دهد که فضا برای راه‌حل دیپلماتیک برای کار هسته‌ای ایران همچنان باز است.

گزارش‌های محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز چهارشنبه در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت، پس از آن منتشر شده که به نظر می‌رسد تلاش‌های دولت بایدن برای احیای توافق هسته‌ای 2015 [موسوم به برجام] شکست خورده است. این توافق محدودیت‌های سخت اما موقتی را برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران در نظر گرفته بود. دولت ترامپ در سال 2018 آمریکا را از توافق خارج کرد، چرا که به ادعای او، این توافق مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نمی شود.

مقامات آمریکایی هم‌چنان اصرار دارند که به دنبال یک مسیر دیپلماتیک برای جلوگیری از درگیری بر سر برنامه هسته‌ای ایران هستند. مقامات آمریکایی در هفته‌های اخیر ادعا کرده‌اند که واشنگتن هم‌چنان در حال بررسی طیف وسیعی از گزینه‌ها برای جلوگیری از دستیابی [ادعایی] تهران به سلاح هسته‌ای است.

ایران می‌گوید هرگز به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و برنامه هسته‍‌‌‌ ای‌اش برای اهداف کاملا صلح‌آمیز است. با این حال، از زمانی که ایالات متحده از توافق هسته‌ای خارج شد، فعالیت‌های هسته‌ای خود را به شدت گسترش داده است. این کشور اکنون تنها کشوری است که بدون تسلیحات هسته‌ایریال اورانیوم 60 درصدی تولید می‌کند.

تلاش برای کنترل بحرا‌ن

در یکی از دو گزارش ارسالی به کشورهای عضو، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که تهران 114 کیلوگرم اورانیوم بسیار غنی‌شده را تا 13 می ذخیره کرده است که نسبت به سه ماه گذشته 27 درصد افزایش داشته است. به نوشته نورمن، این مقدار، تقریباً برای سوخت حداقل دو سلاح هسته‌ای کافی است.

به گفته کارشناسان، ایران اکنون نزدیک به دو تن اورانیوم با عیار پایین‌تر از جمله 470 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده 20 درصد دارد که می‌تواند ظرف چند هفته به اورانیوم با غنای بالا تبدیل شود.

مقام‌های آمریکایی گفته‌اند که هیچ مدرکی دال بر تلاش ایران برای ساخت سلاح ندارند. با این حال، ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش، در شهادت کنگره در ماه مارس، ادعا کرده که ایران در صورتی که اراده کند، می‌تواند ظرف چند ماه یک سلاح بسازد.

با ادعای مقامات اسرائیلی مبنی بر این‌که در صورت تولید اورانیوم 90 درصدی، امکان دارد علیه ایران اقدام نظامی انجام دهند، مقامات آمریکایی و اروپایی در حال بررسی راه هایی برای جلوگیری از بحران هسته‌ای، از جمله نوعی توقف برنامه هسته‌ای ایران در ازای کاهش حداقلی تحریم‌ها هستند. اما ایران گفته که تنها موافق بازگشت کامل به توافق هسته‌ای 2015 است.

گامی مهم برای احیای دیپلماسی هسته‌ای

گزارش‌های آژانس نشان می‌دهد که ایران تا حدودی همکاری با آژانس را افزایش داده است که گام مهمی برای احیای دیپلماسی هسته‌ای به شمار می‌رود. مذاکرات در مورد احیای برجام در تابستان گذشته زمانی که ایران از آژانس درخواست کرد که پرونده پادمانی ایران را ببندد، شکست خورد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه گزارش داد که ایران با نصب دوربین‌هایی در تاسیساتی در اصفهان موافقت کرده که قطعات سانتریفیوژها را می‌سازد. ایران بخش بزرگی از دوربین‌ها و تجهیزات نظارتی آژانس را در ژوئن سال گذشته و در پی صدور قطعنامه از جانب شورای حکام جمع‌آوری کرد.

آژانس همچنین گزارش داد که ایران به بازرسان اجازه داده برای اولین بار دستگاهی برای نظارت بر غنی‌سازی در سایت فردو، نصب کنند.این اقدام پس از آن صورت گرفت که در ماه ژانویه در فردو اورانیوم با غنای بالای 83درصد کشف شد -حادثه‌ای که ایران آن را یک تصادف خواند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم‌چنین گفته ایران اطلاعات بیشتری درباره علت وقوع آن حادثه به آژانس داده است و هیچ سؤال دیگری در این مورد ندارد -هر چند گزارش اشاره نکرده که تولید اورانیوم 83.7 درصدی در ایران تصادفی بوده است یا خیر.

آژانس هم‌چنین گفته که یکی از سه پرونده مورد تحقیق در مکان‌های اعلام نشده را بسته است. به نوشته نورمن، آژانس گزارش داده که ایران توضیحاتی در مورد وجود اورانیوم ضعیف شده در سایت اکنون ویران شده مریوان در منطقه کوهستانی مرکز ایران داده است، اگرچه پاسخ‌های ایران لزوماً دقیق نبوده است.