دیدار بلینکن و محمد بن‌سلمان در جده

به گزارش راهبرد معاصر، وزیر امور خارجه آمریکا که برای گفت‌وگو درباره مسائل مختلف از جمله عادی‌سازی روابط ریاض-تل‌آویو به عربستان سفر کرده با «محمد بن سلمان»، ولیعهد آن کشور دیدار کرد.

خبرگزاری رسمی عربستان گزارش داد مقام‌های دو کشور درباره روابط دوجانبه و مسائل دیگر گفت‌وگو کردند. طبق گزارش این خبرگزاری مقام‌های دو کشور درباره «همکاری در زمینه‌های مختلف و تحولات در رویدادهای منطقه‌ای و بین‌المللی» گفت‌وگو کردند.

ساعاتی قبل‌تر رسانه‌ها گزارش داده بودند تلاش برای عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در دستور کار بلینکن در سفر به عربستان قرار دارد. این سفر در شرایطی انجام شد که واشنگتن قصد ایجاد ثبات در روابط با ریاض را دارد. روابط دو طرف به دلیل اختلافات در مسائل مختلف از موضوع ایران گرفته تا قیمت نفت با تنش روبرو شده است.

این دومین سفر بلندپایه مقام‌های آمریکا به عربستان سعودی است. پیش از این «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید هم به ریاض سفر کرده بودد اما ظاهراً تلاش‌های او برای مجاب کردن عربستان به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو به بن‌بست خورده بود.

چندی پیش یک نشریه آمریکایی گزارش داده بود «محمد بن سلمان» درخواست کاخ سفید برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی تا پایان سال جاری میلادی را رد کرده است.

رد درخواست عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی توسط ولیعهد سعودی در بخشی از گزارش نشریه آکسیوس درباره تلاش‌های جو بایدن برای جوش دادن رابطه ریاض-تل‌آویو مورد اشاره قرار گرفته بود. آن گزارش روز ۲۷ اردیبهشت منتشر شد.

آکسیوس به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داده بود کاخ سفید در تلاش است ظرف ۶ تا ۷ ماه آینده و قبل از تمرکز بر روی رقابت‌های انتخاباتی تل‌آویو و ریاض را به سمت امضای توافق عادی‌سازی روابط ترغیب کند.

«جیک سالیوان» یک هفته قبل‌تر در جده با بن‌سلمان دیدار و با وی درباره موضوعات مختلف از جمله احتمال عادی‌سازی روابط میان تل‌آویو و ریاض گفت‌وگو کرده بود.

طبق گفته یک مقام آمریکایی «برت مک‌گورک»، نماینده کاخ سفید در مسائل غرب آسیا و «آموس هاچشتاین»، مشاور ارشد بایدن بعد از آن دیدار به بیت‌المقدس سفر کرده و «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را در جریان آن رایزنی‌های قرار داده‌اند. مقام‌های مورد استناد آکسیوس می‌گویند سالیوان به بن‌سلمان گفته باور آمریکا این است که فرصت برای توافق اسرائیل و عربستان تا پایان سال جاری میلادی مهیا است.

به گفته این مقام‌ها، بن‌سلمان در پاسخ گفته نمی‌خواهد گام‌های بیشتری در جهت گرمی روابط با اسرائیل بردارد اما خواستار همکاری بر سر بسته توافق بزرگی است که همکاری‌های نظامی قوی‌تر را شامل می‌شود.

دو مقام ارشد آمریکایی گفته‌اند رسیدن به توافق عادی‌سازی با اسرائیل در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن به نفع عربستان است چرا که چنین توافقی در این دوره از حمایت‌های فراحزبی بیشتری در واشنگتن برخوردار خواهد شد، به ویژه آنکه حصول آن توافق مستلزم برداشتن گام‌هایی از سوی واشنگتن به سوی ریاض خواهد بود که در واشنگتن نظر خوبی نسبت به آن وجود ندارد.

نمایندگان جمهوری‌خواه در کنگره آمریکا عموماً از توافق با عربستان سعودی حمایت می‌کنند اما بسیاری از نماینده‌های کنگره منتقد چنین توافقی هستند و از آن تنها در صورتی که رئیس‌جمهوری از حزب خودشان منشأ آن باشد حمایت می‌کنند.

تلاش‌های بایدن در این راستا در شرایطی است که جو بایدن قبل از حضور در کاخ سفید وعده داده بود عربستان سعودی را به دلیل نقش‌آفرینی مقام‌های حکومتی این کشور در مثله کردن «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار منتقد سعودی به یک «دولت مطرود» تبدیل خواهد کرد. دستگاه‌های اطلاعاتی دولت بایدن بعد از آغاز به کار دولت گزارشی منتشر کردند که در آن بن‌سلمان به نقش‌آفرینی در قتل خاشقچی متهم شده بود.

عربستان سعودی به نوبه خود چندین بار برای تلافی این اقدام از سوی دولت بایدن درخواست‌های دولت او را رد کرد و از جمله بعد از آغاز جنگ اوکراین از افزایش تولید نفت که می‌توانست به زیان روسیه باشد خودداری کرد.

به نظر می‌رسد مسئله عادی‌سازی روابط عربستان سعودی با ایران نیز در تکاپوی کاخ سفید برای سوق دادن ریاض به سمت عادی‌سازی رابطه با تل‌آویو اثرگذار است./ فارس