تولید و صادرات پسته ایران نصف شد

به گزارش تجارت‌نیوز، ، بر اساس آمار گمرک در سال گذشته بیش از ۵۶ هزار و ۲۹۸ تن پسته و مغز پسته به ارزش بیش از ۴۰۵ میلیون و ۴۴ هزار دلار به ۵۷ کشور مختلف صادر شده است. این میزان نسبت به سال ۱۴۰۰ از نظر وزنی حدود ۵۸.۴ درصد و از نظر ارزش دلاری ۵۵.۷ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که در بهترین حالت تا ۱.۵ میلیارد دلار صادرات پسته از ایران انجام شده است.

به نظر می‌رسد یکی از دلایل اصلی این کاهش صادرات، شرایط اقلیمی و طبیعی یعنی خشکسالی، سرمازدگی و گرمازدگی باشد. فعالان این حوزه اما معتقدند که علاوه بر موانع تولید، موانع جدی در حوزه صادرات نیز وجود دارد که امکان تغییر آن‌ها و تسهیل شرایط صادرات وجود دارد. مهم‌ترین این موانع رفع تعهد ارزی است. البته موانع دیگر هم برای رقابت با آمریکا و ترکیه، دو رقیب اصلی ایران در حوزه صادرات پسته باید مورد توجه قرار گیرد.

ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران در همین مورد به تجارت‌نیوز گفت: «سال گذشته به دلیل خشکسالی، سرمازدگی و گرمازدگی تولید و صادرات پسته تقریبا نصف شد. چراکه بیش از ۹۰ درصد پسته تولیدی استان کرمان از بین رفت.»

او با بیان اینکه دنیا منتظر ما نمی‌ماند و بازار را خالی نگه نمی‌دارد، گفت: «طبیعی است وقتی صادرکنندگان ایرانی نتوانند کالا را تامین کنند، آن‌ها سراغ کشورهای دیگر می‌روند. در ایران هم اگر کشوری بازار را تامین نکند، ما سراغ کشورهای دیگر می‌رویم و این معمول است.»

اما موانع رسیدن به صادرات 1.5 میلیارد دلاری پسته ایران چیست؟ به گفته رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران، موانع صادراتی دو دسته کلی شامل موانع مربوط به تولید و صادرات است. در مورد دسته اول، اگر تولید نباشد، صادرات معنا ندارد. اما مهم‌ترین مانع در دسته دوم که به طور عام بر سر راه کالاهای کشاورزی و پسته به طور خاص وجود دارد، سیاست غلط بانک مرکزی در بخش تعهد ارزی است.

قاسمی ادامه داد: «تولیدکننده باید ارز خود را از بازار آزاد تهیه کند، اما ارز حاصل از صادرات خود را با نرخ پایین‌تر به بانک مرکزی بفروشد که این روند یکی از مهم‌ترین موانع صادراتی است. نکته دوم دیپلماسی ضعیف اقتصادی است. در اصل در بازارهای مختلف نیاز به یک دیپلماسی و حضور قوی در بازارهای مختلف داریم که در حال حاضر شاهد تحقق این امر نیستیم.»

این در حالی‌ست که به گفته او رقبای صادراتی ایران در حوزه پسته که آمریکا و ترکیه هستند و به خوبی این دیپلماسی را اجرا می‌کنند، اما ایران در این بخش ضعف دارد.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران با بیان اینکه به دلیل شرایط تحریمی باید به دنبال بازارهای جدید باشیم، گفت: «از بازاریابی جدید هم به شدت غافل هستیم و فقط به دنبال بازارهای سنتی هستیم. بازاریابی و بازارسازی هزینه دارد که معمولا هزینه‌های آن‌ها را دولت‌ها باید تامین کنند، اما دولت‌ها در ایران و به‌ویژه سازمان توسعه تجارت در این زمینه نقص‌های زیادی دارد. به طور کلی اگر این مشکلات حل و فصل شود و دولت کمترین دخالت را در حوزه فعالیت‌های بخش خصوصی داشته باشد، بخش خصوصی و تعاونی کار خود را بلد است.»