از روزهای سخت نفتی‌ها در آغاز دولت سیزدهم تا گام‌های بلند برای افزایش تولید و صادرات

به گزارش ایران اکونومیست از وزارت نفت، مدیریت پروژه‌های صنعت نفت در طول ۱۱۸ سال گذشته نمود بارزی در مجموع فعالیت‌های اقتصادی کشور داشته و اگر بخواهیم شرایط کاری یکی از مقاطع حساس در این صنعت را بیان کنیم، می‌توان به روزهای پراسترس آغاز به‌کار دولت سیزدهم اشاره کرد که با ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب و ناترازی بین تولید و مصرف گاز روبه‌رو بود.

وزارت نفت در دو سال اخیر روزهای سختی را گذرانده است و این مجموعه از ابتدا با چند چالش شامل بلاتکلیفی میعانات گازی روی آب و ناترازی روزانه ۲۵۰ میلیون مترمکعبی گاز روبه‌رو بود اما بازاریابی برای افزایش فروش نفت و میعانات گازی از همان روزهای نخست آغاز به‌کار دولت سیزدهم آغاز شد و اراده برای تحقق این امر بسیار بالا بود.

کارکنان صنعت نفت ریسک فروش در شرایط تحریمی و بازاریابی سخت را پی گرفتند، به عبارت دیگر، آنها با ایجاد تنوع در قراردادهای فروش نفت و بازاریابی‌های بسیار دقیق توانستند فروش نفت و میعانات گازی را افزایش دهند و از آن زمان تاکنون برای فروش میعانات گازی پشت میز ننشستند و همچنان به صورت شبانه‌روزی برای یافتن راهکارهای مختلف به‌منظور دور زدن تحریم و افزایش فروش نفت در تلاشند. جالب است بدانید که اکنون روزانه ۸۰۰ تا ۸۵۴ هزار بشکه میعانات گازی در کشور تولید می‌شود و یک روز وقفه در روند صادرات این نوع نفت خام سبک می‌تواند برای ایران خطرناک و بسیار پرهزینه باشد اما این گزارش در حالی تهیه شده است که میعانات گازی ذخیره‌شده روی آب جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌های غربی، به صفر رسیده است.

پروژه‌های نیمه‌کاره صنعت نفت در اولویت نخست کاری

وزارت نفت از آغاز به‌کار دولت با اقدامی جهادی، کارهایی اساسی و زیربنایی برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام انجام داد و پروژه‌های اولویت‌دار مشخص شدند که بخشی از پروژه‌ها امروز به بهره‌برداری رسیده یا آماده بهره‌برداری هستند.

اجرای پروژه‌های نیمه‌کاره در صنعت نفت از ابتدای آغاز به‌کار دولت سیزدهم، اولویت اصلی بوده است. برای نمونه پروژه اکنون بیش از ۷۰۰ نفر در پروژه بزرگ ایران ال‌ان‌جی در عسلویه مشغول به‌کار هستند در حالی که این پروژه بیش از هشت سال زیر باران و گرمای سوزان آن منطقه رها شده بود و بخش یوتیلیتی و مخازن آن هم به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد، از سویی پیش‌بینی می‌شود بخش شیرین‌سازی این پروژه اواخر امسال یا اوایل سال آینده به بهره‌برداری برسد. واحد ال‌ان‌جی این پروژه نیز از بخش‌های مختلف در حال پیگیری است و اعلام شده تلاش می‌شود تا پایان این دولت به نتیجه برسد.

نمونه دیگر تکمیل توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به‌عنوان آخرین فاز این میدان گازی است که نزدیک به ۲۰ سال بلاتکلیف مانده و هیچ اقدامی برای اجرای آن نشده بود اما طبق اعلام شرکت‌های ملی نفت ایران و پتروپارس، بخش نخست این طرح زمستان امسال به‌بهره‌برداری می‌رسد که روزانه ۱۴ میلیون مترمکعب گاز تولید می‌کند.

پالاشگاه فاز ۱۴ تکمیل شد و به زمستان ۱۴۰۱ رسید

فاز ۱۴ پارس‌جنوبی یکی از مهم‌ترین طرح‌های نیمه‌کاره در صنعت نفت پارسال با فرمان سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسمی رسید؛ فازی که به‌دلیل مسکوت گذاشته شدن دولت‌های پیشین تبدیل به محلی برای تکمیل لوازم و تجهیزات دیگر فازها شده بود. به گفته مدیران این فاز پارس جنوبی، برخی تجهیزات خاص آن چند بار خریداری شده بود. این پالایشگاه که سیزدهمین و آخرین پالایشگاه این میدان مشترک گازی به‌شمار می‌آمد، لقب ایرانی‌ترین پالایشگاه پارس‌جنوبی را به خود اختصاص داده است و پس از طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی که در آینده نزدیک تکمیل و گاز برداشتی آن به دیگر پالایشگاه‌های موجود ارسال می‌شود، دیگر پالایشگاهی در پارس‌جنوبی ساخته نخواهد شد.

دیپلماسی انرژی، برگ برنده وزارت نفت در دولت سیزدهم

دیپلماسی انرژی شاه‌کلید دولت سیزدهم شده است؛ موضوعی که با جدیت از نخستین روزهای آغاز به‌کار این دولت در عرصه‌های مختلف دنبال شد. استفاده از جمله کلیدی «همکاری سازنده به‌جای رقابت بازدارنده» در صحبت‌های جواد اوجی، وزیر نفت و محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، حاکی از آن بود که تغییر ریل در راهبرد دیپلماسی انرژی ایران به‌وضوح رخ داده است.

نخستین سفرهای وزیر نفت به کشورهای همسایه بازیگر انرژی منطقه از جمله ترکمنستان، روسیه و عمان هم نشان داد این جمله تنها در یک شعار کلیشه‌ای نیست و وزارت نفت در رویکرد تازه خود در عمل این موضوع را دنبال می‌کند که به‌ویژه در موضوع صادرات نفت نمود آشکاری داشته است.

مرز تعاملات نفتی در دولت سیزدهم با نگاه به کشورهای همسایه افزایشی گسترده یافت و ارتباط با کشورهای آمریکای لاتین، ترکمنستان، چین، روسیه و آذربایجان هم در مسیر تازه‌ای قرار گرفت.

با وجود تحریم‌های بی‌سابقه آمریکا، پارسال با ثبت بالاترین رکورد صادرات نفت از سال ۱۳۹۷ (آغاز تحریم‌های ترامپ علیه ایران) تاکنون، درآمدهای نفتی دو برابر شد، سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از مسیر ایران افزایش یافت، صادرات گاز افزایش یافت، امنیت انرژی کشور تأمین شد، ایران برای نخستین بار توانست به آرزوی پالایشگاه‌داری فراسرزمینی دست یابد، صادرات خدمات فنی و مهندسی را افزایش دهد و سرانجام اقدام‌های دیگری مانند وصول مطالبات معوق را رقم بزند.

مُهر تأیید افزایش صادرات نفت از سوی رسانه‌های غربی

همزمان با تلاش وزارت نفت و دولت سیزدهم با هدف گسترش دیپلماسی انرژی در دنیا، شاهد افزایش صادرات نفت خام بودیم و منابع داخلی و خارجی هم خبرهای خوش وزیر نفت و مسئولان اقتصادی کشور در این باره را تایید کردند، برای نمونه خبرگزاری رویترز پارسال به نقل از بعضی از شرکت‌های بین‌المللی ناظر بر انتقال نفت گزارش داده با وجود تحریم‌های آمریکا صادرات نفت ایران در دو ماه آخر سال گذشته میلادی (۲۰۲۲) افزایش یافته است. بر اساس بعضی تخمین‌ها، از زمان به قدرت رسیدن دولت جدید آمریکا که در مذاکرات احیای برجام شرکت داشت، ایران بیشترین صادرات نفتی را از سال ۲۰۱۹ میلادی داشته است. این در حالی است که مذاکرات احیای برجام متوقف شده و روسیه هم پس از حمله به اوکراین اقدام به فروش نفت با تخفیف کرده است که چالشی برای صادرت نفت ایران محسوب می‌شود.

خبرگزاری‌ بولمبرگ هم به‌تازگی در گزارشی با عنوان «ورود بی‌سر و صدای نفت ایران به بازارهای جهانی» از افزایش صادرات نفت ایران خبر داده و اعلام کرده که این رقم در ماه مه امسال به روزانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه و بالاترین مقدار در پنج سال اخیر رسیده است. خبرگزاری رویترز هم در گزارشی به نقل از مؤسسه‌های مشاوره‌ای، داده‌های حمل‌ونقل و منابع مطلع از این موضوع آورده است که صادرات و تولید نفت خام ایران با وجود تحریم‌های آمریکا به بالاترین سطح در سال ۲۰۲۳ میلادی رسیده است.

اقدام برای توسعه فعالیت‌های پالایشی در داخل و خارج از ایران

اجرای چند طرح جدید پالایشی در صنعت نفت در سال‌های پیش رو در دستور کار قرار گرفته است که درم جموع حدود ۱۶.۵ میلیارد یورو (معادل ۱۸ میلیارد دلار) به این طرح‌های جدید اختصاص خواهد یافت. طرح احداث پتروپالایشگاه جدید ۳۰۰ هزار بشکه‌ای شهید قاسم سلیمانی با ۱۱.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری، طرح احداث پالایشگاه خوزستان با برآورد اولیه ۴.۵ میلیارد دلار و گام دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان با یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو از جمله مهم‌ترین این طرح‌ها است. در تأمین منابع مالی پروژه پالایشگاه شهید سلیمانی از روش‌های مختلفی از جمله فاینانس، منابع بانکی و سرمایه‌های مردمی بهره گرفت خواهد شد.

از سویی وزارت نفت هم‌زمان با افزایش سرمایه‌گذاری و توجه به بحث پالایشگاه‌سازی در داخل ایران نیم‌نگاهی به این بحث در خارج از کشور نیز داشته است، از آنجایی که بیشتر پروژه‌های صنعت نفت در کشورهای آمریکای لاتین از سوی شرکت‌های آمریکایی و اروپایی نیمه‌کاره رها شده است، از این رو موضوع صدور خدمات فنی و مهندسی برای توسعه آنها از ابتدای دولت سیزدهم در دستور کار قرار گرفت که در جریان سفر اخیر جواد اوجی، وزیر نفت به سه کشور ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی با آنها امضا شد که برای توسعه از ظرفیت وزارت نفت ایران و بخشی از ظرفیت بخش خصوصی شامل پیمانکاران و سازندگان توانمند کشور بهره برده خواهد شد.

همچنین رؤیای چند ده ساله ایران در استفاده از ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی در دو سال فعالیت دولت سیزدهم محقق و ایران برای استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه‌های خارج از کشورمان با دیدِ باز و با تکیه بر توان و خدمات فنی و مهندسی وارد میدان شد. بخش پالایش ونزوئلا به‌دلیل تحریم‌های وضع‌شده علیه این کشور دچار فرسودگی مزمن است و شرکت‌های داخلی این کشور هم توانایی بالایی برای روزآمد کردن پالایشگاه‌ها نداشتند. در سال ۲۰۲۰ ظرفیت اسمی پالایشی این کشور روزانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه و تولید پالایشی این کشور ۱۲۳ هزار بشکه بوده است زیرا ونزوئلا همانند ایران درگیر تحریم‌های یکجانبه آمریکا است و همکاری دو کشور و استفاده از تجارب متقابل به کم کردن اثر تحریم کمک خواهد کرد.

نفت ایران می‌تواند در این پالایشگاه‌ها با صادرات نفت خام سنگین که مشتری کمتری دارد، با نفت فوق سنگین آنها ترکیب شود. صادرات فرآورده‌های نفتی، میعانات گازی، محصولات پتروشیمی نیز در همین حین دنبال می‌شود. همچنین با صادرات خدمات فنی و مهندسی پالایشگاه آنها نیز می‌تواند با یک تغییر ساده یا یک تعمیرات اولیه به ظرفیت اسمی بازگردد که برای این کار ما متخصصان و ادوات و تجهیزات مورد نیاز را داریم.

استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه فراسرزمینی اما تنها به این اقدام ختم نمی‌شود. وزارت نفت برای تعمیر پالایشگاه «پاراگوانا»، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی ونزوئلا با ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه در روز آماده شده است. مجتمع پالایشگاه پاراگوانا مستقر در پونتو فیجو ونزوئلا است که به‌عنوان سومین پالایشگاه جهان شناخته می‌شود. این مجتمع پالایشی، از سه پالایشگاه به نام‌های پالایشگاه اوای، پالایشگاه کادون و پالایشگاه گرانده تشکیل شده است. این پالایشگاه پس از تحریم ونزوئلا و عدم تعمیرات اساسی، فرسوده و از کار افتاده شده است.

تلاش برای تبدیل‌شدن به قطب گازی منطقه

دولت سیزدهم با افزایش سوآپ و نهایی کردن قرارداد واردات گاز از کشور ترکمنستان به‌نوعی وابستگی متقابل به‌وجود آورد، زیرا هرچقدر حجم واردات گاز از ترکمنستان و صادرات آن بیشتر باشد، درهم‌تنیدگی بین کشورها افزایش و روابط ما با کشورهای منطقه بهبود می‌یابد و نقش بیشتری در تجارت گازی منطقه برعهده می‌گیریم.

واقعیت این است که ما به لحاظ مصرف داخلی گاز وضع نگران‌کننده‌ای داریم، از سوی دیگر منابع گازی ایران در جنوب کشور واقع شده و برای تأمین گاز موردنیاز مناطق شمالی کشور باید هزینه‌های ترانزیت زیادی بپردازیم که با امضای قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از ایران و نهایی‌شدن قرارداد واردات گاز از ترکمنستان، این نگرانی‌ها در فصل سرد سال تا حد زیادی مرتفع می‌شود.

گام‌های بلند برای بسته‌شدن پرونده جمع‌آوری گازهای مشعل

موضوع جمع‌آوری گازهای مشعل پالایشگاه‌های گازی نیز همواره از دغدغه‌های دولت‌های مختلف بوده است و وزارت نفت دولت سیزدهم با ایجاد تغییر سیاست‌های کاری در بخش تأمین مالی تصمیم به استفاده هرچه بیشتر از روش‌هایی نو مانند بهره‌مندی از توان هلدینگ‌های صنعتی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های بالادستی مانند جمع‌آوری و فرآورش گازهای مشعل و گازهای همراه نفت با هدف جلوگیری از خام‌سوزی گرفته؛ تصمیمی که به‌دلیل پایداری در تأمین خوراک، استقبال پتروشیمی‌ها را به همراه داشته است، به‌گونه‌ای که چندی پیش قرارداد ۵۰۰ میلیون دلاری جمع‌آوری گازهای شرق کارون و قرارداد جمع‌آوری گازهای مشعل غرب کارون نیز با شرکت هلدینگ خلیج فارس امضا شد تا شاهد خاموشی تعدادی از مشعل‌ها در گستره چهار استان کشور در آینده نزدیک باشیم. از سویی اعلام شد که در سه ماه پاییز ۱۴۰۱ این شاخص بیش از ۳۰ درصد بهبود یافت و وزارت نفت در جمع‌آوری این گازها تحقق افزایش ۱۹.۵ درصد مقدار جمع‌آوری گازهای مشعل را در کارنامه خود ثبت کرد.

صنعت نفت ایران بر مبنای اسناد جهانی متعهد شده است تا سال ۲۰۳۰ میلادی انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را به‌صورت غیرمشروط چهار درصد و به‌صورت مشروط هشت درصد کاهش دهد. در طول سال‌های گذشته، گام‌هایی برای تعیین‌تکلیف این مقوله برداشته شد که از آن جمله می‌توان به اجرای هم‌زمان ۹ طرح ان‌جی‌ال درمجموع با ظرفیت جمع‌آوری روزانه ۵.۱ میلیارد فوت‌مکعب گازهای همراه مشعل شامل طرح‌های پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس (چهار طرح ان‌جی‌ال)، پالایشگاه گاز یادآوران خلیج فارس (ان‌جی‌ال ۳۲۰۰)، پالایشگاه گاز هنگام (مشعل گازی جزیره قشم)، (دهلران) و ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ میدان مارون و ان‌جی‌ال جزیره خارک اشاره کرد.

براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده تا پایان امسال یا اوایل سال آینده معادل ۸.۲ میلیون مترمکعب گاز به‌صورت روزانه از مشعل‌ها جمع‌آوری و در سال ۱۴۰۲، روزانه ۱۸.۲ میلیون مترمکعب دیگر به این مقدار افزوده می‌شود و برای سال ۱۴۰۳، روزانه ۱۷ میلیون مترمکعب دیگر و در سال ۱۴۰۴ نیز برابر ۷ میلیون مترمکعب در روز از سوختن گازهای مشعل کاسته می‌شود. درواقع انتظار می‌رود تا پایان سال آینده ۵۰ درصد گازهای مشعل جمع‌آوری شود و در پایان افق ۱۴۰۴، باقی‌مانده این گازها جمع‌آوری خواهند شد.

تکمیل زنجیره ارزش در پتروشیمی و درآمدزایی بیشتر

وزارت نفت از ابتدای آغاز به‌کار خود افزون بر تمرکز بر توسعه و تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی، تکمیل طرح‌های نیمه‌کاره این صنعت را در اولویت قرار داد، به‌طوری‌که طرح‌های انیدریدمالئیک شرکت پتروکیمیای ابن‌سینا، پتروشیمی دی آریا پلیمر خمین، پتروشیمی پارس‌گلایکول، مخازن نه‌گانه فاز دوم مخازن سبز پتروشیمی عسلویه، واحد دوم ASU۲ (واحد هوای فشرده) و پست ۴۰۰/۲۳۰ کیلوولت شرکت دماوند انرژی عسلویه، فاز نخست طرح پالایش گاز هویزه خلیج فارس (کارخانه گاز و گاز مایع ۳۲۰۰)، پیش‌تراکم کارخانه گاز و گاز مایع ۹۰۰، پیش‌تراکم کارخانه گاز و گاز مایع ۱۰۰۰ و چهار طرح پایین‌دستی صنایع پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در دو سال فعالیت دولت سیزدهم در صنعت پتروشیمی به بهره‌برداری رسیده‌اند.

همچنین عملیات اجرایی طرح‌های تولید پروپیلن از پروپان (PDH/PP) شرکت پالایش پارسیان سپهر، PDH/PP پتروشیمی پارس، PDH/PP شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس، پتروالفین فن‌آوران، پتروشیمی همت، GTX شرکت پتروشیمی تفتان آریا و PDH/PP پلیمر کنگان در این دولت آغاز شده است.

صنعت پتروشیمی همواره به‌عنوان یکی از ستون‌های اقتصادی کشور نقش‌آفرینی بی‌بدیلی داشته است. این صنعت افزون بر فعال‌سازی صنایع کوچک داخلی با تأمین مواد اولیه مورد نیاز آنها، ارزآوری بسیار مطلوبی برای کشور رقم زده، به‌طوری‌ که با تولید حدود ۷۰ میلیون تن محصول نهایی درآمد ۲۶ میلیارد دلاری را در سال ۱۴۰۱ محقق کرده است؛ حدود ۲۷ میلیون تن از این محصولات به ارزش حدود ۱۶ میلیارد دلار صادر شد که نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار آن در سامانه نیما عرضه شد و حدود ۱۲ میلیون تن به ارزش معادل ۱۰ میلیارد دلار در داخل به فروش رفت و به چرخه اقتصادی کشور کمک کرد.

صنعت پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ نیز ۱۴.۳ میلیارد دلار فروش صادراتی داشت که ۹۰ درصد آن معادل ۱۲.۷ میلیارد دلار به سامانه نیما عرضه شد و شرکت‌های پتروشیمی موفق به ایفای ۱۵۴ درصد تعهد ارزی سالانه و تأمین حدود ۲۴ درصد نیاز ارزی کشور شدند. درمجموع صنعت پتروشیمی طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بیش از ۳۰ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته است.

جواد اوجی، وزیر نفت در همان ماه‌های ابتدای آغاز به‌کار دولت سیزدهم (دی‌ماه سال ۱۴۰۰) در سالروز صنعت پتروشیمی بر بومی‌سازی همه کاتالیست‌های این صنعت تا پایان دولت سیزدهم تأکید کرد، زیرا داخلی‌سازی کاتالیست‌ها از زیرساخت‌های توسعه و خودکفایی در صنعت پتروشیمی است. شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به این منظور سال ۱۴۰۱ با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی داخلی سند بومی‌سازی کاتالیست‌های صنعت پتروشیمی را روزآمد کرد. ۹۹ نوع کاتالیست، جاذب و آغازگر در صنعت پتروشیمی کشور وجود دارد و پژوهشگران صنعت پتروشیمی با همکاری مراکز دانش‌بنیان و پژوهشی تاکنون توانسته‌اند ۸۸ مورد از این کاتالیست‌ها را بومی‌سازی و تولید کنند و با توجه به روزآمد کردن سند کاتالیست کشور، باقی کاتالیست‌ها نیز تا پایان دولت سیزدهم بومی شود.

از سویی به‌دنبال خودکفایی در تولید کاتالیست، با گسترش دیپلماسی انرژی وزارت نفت دولت سیزدهم، کاتالیست‌های ایرانی به کشورهای همسایه و منطقه از جمله روسیه صادر شدند و با موفقیت در حال استفاده در مجتمع‌های پتروشیمی روسیه هستند که این مهم افزون بر ارزآوری برای کشور نشان می‌دهد می‌توان به توانمندی متخصصان ایرانی اعتماد کرد و گام‌های خودکفایی در صنعت پتروشیمی را پیمود.

تقویت ساخت داخل و حمایت از دانش‌بنیان‌ها

قدمت بالای صنعت نفت در ایران، تحریم‌های یکجانبه بلندمدت غرب در دوره‌های مختلف و عوامل بسیار دیگر سبب شده که صنعت نفت به‌ شیوه سنتی از سوی شرکت‌های دولتی یا پیمانکاران سنتی پیش برود. این موضوع در جهانِ رو به پیشرفت امروز مطلوب نیست و در عرصه پرمخاطره رقابت جهانی باید در مسیر تحول و دانشی‌شدن پیش رفت.

اگرچه صنعت پرافتخار نفت ایران توانسته با اقتدار از عرصه‌های خطر با اتکا به تجربه و توانمندی متخصصان خود عبور کند، اما با افزایش سن بیشتر چاه‌های کشور از نیمه‌عمر خود، نیاز به فشارافزایی در چاه‌های گازی برای تأمین گاز مورد نیاز کشور، ورود به حوزه راهبردی صادرات گاز در عرصه بازارهای جهانی، نیاز به فناوری‌های نو و استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیان رفته‌رفته پررنگ‌تر می‌شود، ضمن آنکه با افزایش جمعیت و رشد تصاعدی مصرف انرژی در کشور، توجه ویژه به کاهش شدت مصرف انرژی که اختلاف قابل توجهی با استانداردهای جهانی دارد، ضروری است و همین موضوع اهمیت حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور را برجسته‌تر می‌کند.

بر همین اساس دولت سیزدهم ضمن تداوم روند گذشته برای دانش‌بنیان کردن صنعت نفت، روش‌ها و اقدام‌های تازه‌ای را به‌منظور تقویت این حوزه در پیش گرفت و ابتکار عمل‌های گسترده را برای اجرایی و عملیاتی‌شدن آن ایجاد کرد. با ارتقای سطح همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان فعال و انجمن‌های تخصصی مرتبط با صنعت نفت، تقویت اقتصاد نفت در دولت سیزدهم کلید خورد. به همین منظوری فهرستی بلند از منابع مورد تأیید وزارت نفت شامل بیش از ۱۴۰۰ شرکت سازنده ارزیابی صلاحیت شد و تأمین بخش اعظمی از نیازهای صنعت نفت کشور از سوی سازندگان داخلی مورد تأیید قرار گرفت، سرانجام ۱۳۷ شرکت دانش‌بنیان در این سامانه ثبت شدند.

واقعیت این است که دولت سیزدهم همواره بر تقویت ساخت داخل و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید داشته است، بخش بزرگی از اقتصاد ایران بر دوش وزارت نفت است و مهم‌ترین زنجیره‌های ارزش را می‌توان در شرکت‌های زیرمجموعه این وزارتخانه یافت، بنابراین اهمیت تولید بار اول اقلام راهبردی و خنثی‌سازی تحریم‌ها در کل زنجیره ارزش این صنعت بسیار مهم است، چندی پیش روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری نیز در این زمینه از وزارت نفت قدردانی کرد که با داشتن بیشترین همکاری به کسب رتبه نخست زنجیره ارزش نفت و گاز و وزارت نفت در دوره سوم اجرای برنامه «تولید بار اول اقلام راهبردی» منتج شد.

افزایش منابع مسئولیت‌های اجتماعی صنعت نفت از ۲.۵ برابر گذشت

این دولت در حوزه عمل به مسئولیت‌های اجتماعی خط‌مشی صریحی را دنبال می‌کند. از ابتدای روی کار آمدن جواد اوجی، در همه سفرهای استانی نگاه ویژه به بخش مسئولیت‌های اجتماعی در دیدار با مردم محسوس بوده است، به‌طوری که تاکنون بیش از ۱۷ هزار میلیارد تومان در این بخش سرمایه‌گذاری شده که بخش قابل‌توجهی از این سرمایه‌گذاری تاکنون در استان‌های بوشهر و خوزستان جذب شده است.

دولت مردمی سیزدهم با شعار توجه به اقشار محروم جامعه برای خدمت‌رسانی، شهریورماه سال ۱۴۰۰ در حالی کار خود را آغاز کرد که محرومیت در مناطقی از کشور به‌عنوان یکی از معضلات اجتماعی تبعات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را بر کشور و مردم وارد می‌کرد که راهکار عبور از آن، توجه و اجرای دقیق سیاست‌های مسئولیت اجتماعی است. مسئولیت‌های اجتماعی در حوزه شرکت‌ها تعاریف خاص خود را دارد، در حالی که موضوع مسئولیت اجتماعی کاری داوطلبانه تلقی می‌شود، سازمان‌ها و شرکت‌ها وظایفی را همسو با آن به‌عهده دارند که در کنار داوطلبانه بودن الزاماتی را برای آنها ایجاب می‌کند.

تلاش بی‌وقفه برای حل مسائل کارکنان صنعت نفت

معاونت توسعه مدیریت و سرمایه‌انسانی وزارت نفت در دولت سیزدهم تاکنون اقدام‌های متعددی برای کارکنان صنعت نفت انجام داده است، رویکرد دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به‌کار آن، توجه ویژه به نیروی انسانی بوده است؛ این موضوع در وزارت نفت نمودی روشن‌تر داشته است و این معاونت با تلاش برای تغییر نگرش به نیروی انسانی، تلاش کرده وضع معیشتی و کاری کارکنان صنعت نفت را در دو سال اخیر بهبود ببخشد. این موضوع در صحبت‌های مدیران ارشد صنعت نفت و در عمل در ابلاغیه‌ها و دستورعمل‌های صادر شده، به طور کامل مشهود است.

برای نمونه، نیروهای قراردادی وزارت نفت در طول سال‌های متمادی همواره دغدغه تبدیل وضعیت و معیشت داشتند. این دغدغه بارها و بارها با وعده‌های تحقق یافته و نیافته، اسباب تنش و نارضایتی را بین کارکنان به‌همراه داشت اما این دولت با برگزاری نشست‌های متعددی به بررسی ابعاد مختلف موضوع پرداختند و تبدیل وضعیت مشمولان طبق قوانین موجود به سرعت آغاز شد و این روند همچنان ادامه دارد.

آزمون استخدامی صنعت نفت هم ۲۹ اردیبهشت‌ماه امسال در سلامت و آرامش کامل به‌منظور جذب ۳ هزار و ۴۲۰ نفر برگزار شد.