تابستان، فصل مه آلود بازار سرمایه

متنوع‌سازی سبد سهام در بازار سهام با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی ایران با توجه به‌نظرسنجی انجام‌شده به‌عنوان یک استراتژی مدیریتی در سرمایه‌گذاری برای پوشش‌ریسک به‌حساب می‌آید.

با توجه به نتایج حاصل از این نظرسنجی، ساخت پرتفوی متنوع از نمادهای ۳۸صنعت به‌عنوان راه نجات از این ابهامات شناخته شده است. با آغاز فصل تابستان و تغییر وضعیت مسائل اقتصادی و سیاسی کشور، تحلیلگران و فعالان بورس اوراق بهادار تهران نگاهی متفاوت به عملکرد صنایع بورسی و رفتار سرمایه‏گذاران دارند. فصل تابستان، از نگاه کارشناسان بازار سهام فصلی سرشار از ابهام است. به این ترتیب با پابرجا ماندن این ابهامات اقتصادی و سیاسی، باید در دومین فصل۱۴۰۲ سرمایه‌گذاران بورسی از اکثر صنایع در سبد سرمایه‏گذاری خود برای پوشش ریسک استفاده کنند. ازاین‌رو انتظار می‏رود که با وجود ابهامات زیاد نسبت به روند مذاکرات، آزادسازی پول‏های بلوکه‌شده، تغییر وضعیت تحریم‏ها و عوامل دیگر، تابستان، فصل داغی برای بورس نباشد.

بدین صورت که نتایج نظرسنجی حاکی از آن است که سرمایه‌‌‌‌‌گذاران تمایل بالایی به متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری خود دارند، به‌طوری‌که با توجه به اخبار مثبت منتشرشده از سوی مذاکرات، فعالان بورسی رغبت بیشتری به داشتن سهام ‌ریالی همچون بانکی دارند. علاوه‌بر این با قرارگرفتن صنایعی که نمادهای شاخص‌ساز در آنها بیشتر است، در میانه فراوانی پاسخ‌‌‌‌‌دهی این نظرسنجی، می‌تواند حاکی از آن باشد که افزایش چنین نمادهایی در سبد سرمایه‌گذاری باعث افزایش ریسک و زیان سرمایه‌‌‌‌‌گذاران می‌شود، لذا بازگشت مجدد احتیاط در بازار سهام درمیان سرمایه‌‌‌‌‌گذاران و نااطمینانی نسبت به‌عملکرد بورس را با توجه به نتایج حاصله می‌توان برداشت کرد.

تعدیل سبد سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق‌بهادار تهران از طریق خرید سهام به‌صورت فردی یا از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. به‌طور کلی، بازار سهام دارای بالاترین ریسک و در عین‌حال پتانسیل سود‌سازی بالایی است، اگرچه این مورد به نوع شرکت، صنعت و کشور نیز بستگی دارد اما به‌صورت کلی هر نوع سرمایه‌گذاری حساب‌شده و آگاهانه در بازار سهام در میان‌مدت و بلندمدت با احتمال بالایی سودآور است.

بورس ایران با حدود بیش از ۷۰۰نماد یکی از بازارهای مالی برای سرمایه‌گذاری در فرآیند تخصیص دارایی به‌حساب می‌آید، لذا برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاران در این بازار از ویترین متنوع صنایع و شرکت‌های بورسی اعم از صادراتی و دلاری، تولیدی، نیروگاهی،‌ ریالی و غیره برخوردار است.

در این میان نیز صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، مختلط و درآمدثابت نیز وجود دارد که می‌تواند در کنار خرید و فروش سهام، یک پوشش‌ریسک برای پرتفوی بورسی‌‌‌‌‌ها به‌حساب آید، اگرچه بسیاری از سرمایه‌‌‌‌‌گذاران برای افزایش بازدهی سبد خود در کنار نمادهای پرتفوی خود به صندوق‌های قابل‌معامله در سهام سوق پیدا می‌کنند، اما این اتفاق باعث می‌شود که با روی‌آوردن هرچه بیشتر سرمایه‌گذاران به صندوق‌ها که از نامشان پیداست، بر بخش خاصی از صنایع بورسی تمرکز شود. مانند صندوق‌های پتروشیمی یا صندوق‌های طلا که بخش‌اعظم سرمایه‌گذاری آنها در همین حوزه‌‌‌‌‌ها است. به این‌ترتیب در فرآیند تخصیص سرمایه، برای بهره‌‌‌‌‌مندی از تنوع باید روی دارایی‌هایی سرمایه‌گذاری کرد که رفتار متفاوتی با یکدیگر دارند و با تحت‌تاثیر قرارگرفتن گوشه‌‌‌‌‌ای از بازار یا صنعت سهامدار از بحران ایجادشده در آن بخش بازار متضرر نشود، از این‌رو به عقیده بسیاری از کارشناسان و فعالان بورسی باید نوعی سبد سرمایه‌گذاری طراحی کرد که در آن برخی نمادها از همبستگی بالایی برخوردار باشند و برخی دیگر ضریب همبستگی داشته باشند، زیرا در کشورهایی همانند ایران که با تورم بالایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و دائما اخبار اقتصادی داخلی و بین‌المللی در کنار مسائل سیاسی بسیار در رفتار بازار سرمایه ایران به‌ویژه بورس تاثیرگذار است، این اقدام می‌تواند به تنوع‌بخشیدن به دارایی‌ها و پخش‌شدن ریسک کمک کند؛ زیرا پتانسیل احتمالی زیان را کاهش می‌دهد. با سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی که به یکدیگر مرتبط نیستند، درحالی‌که ارزش یک بخش از سبد سرمایه‌گذاری در حال کاهش است، بقیه به همان سمت پیش نمی‌روند و باعث کاهش ریسک سرمایه‌گذار در کنار کسب سود مستمر می‌شود.

تخصیص دارایی به این موضوع بستگی دارد که چه مقدار زمان برای سرمایه‌گذاری وجود دارد و چه میزان رشد برای دستیابی به اهداف مالی نیاز است و سرمایه‌گذار تا چه حد حاضر است برای رسیدن به آن رشد ریسک کند. مهم‌تر از همه اینکه در صورت سقوط بازارها تا چه میزان ضرر را متحمل می‌شود. تمامی این موارد نکات روانشناسی است که در چینش سبد سرمایه‌گذاری آن‌هم در شرایط متلاطم اقتصادی باید در نظر داشت. هدف اصلی تنوع دارایی، به حداکثر رساندن سود نیست. مهم‌ترین هدف محدود‌کردن تاثیر نوسانات بر یک پرتفوی و کنترل ریسک آن است. لازم به ذکر است که ایده پشت تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری این است که یک دسته مختلف از سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌ها، بازده بالاتری نصیب سرمایه‌‌‌‌‌گذار می‌کند. متنوع‌‌‌‌‌سازی همچنین این مزیت را به‌همراه دارد که با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف، ریسک کمتری متوجه سرمایه‌‌‌‌‌گذار می‌شود.

نگاه 100 تحلیلگر به‌نظرسنجی فصل تابستان

در نظرسنجی انجام‌شده از 100کارشناس، تحلیلگر و فعال بازار سهام به پرسش؛ کدام صنعت بورسی تا پایان فصل تابستان از نظر عملکرد پیشتار بازار خواهد بود؟

با توجه به شرایط حاکم بر بازارها از نظر نوسانات نرخ دلار، نرخ تورم فزاینده، ماندگاری و تداوم اعمال سیاست قیمت‌گذاری دستوری، توزیع نامتقارن ارزش بازاری شرکت‌های پذیرفته در بورس و تاثیر آن بر بازار سهام، فشارهای وارده بر صنایع از سوی تحریم‌ها، برخی حمایت‌های سازمان بورس برای صدور مجوزها و حمایت‌های دولتی برای بهبود وضعیت برخی صنایع، انتشار مداوم و گاهی با تاخیر اخبار مثبت از سوی مذاکرات و توافق‌های بین‌المللی و غیره تماما باعث‌شده تا احساس نااطمینانی درمیان جمعیت بورسی همچنان پابرجا بماند و بعضا نیز مجددا جانی تازه بگیرد، از این‌رو با توجه به نتایج حاصل از این نظرسنجی«دنیای‌اقتصاد» می‌توان چنین برداشت کرد که تمایلات در بازار سهام به سمت متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری چرخیده است، به‌طوری‌که با انتشار اخبار امیدبخش از سوی مذاکرات انتظارات به سمت صنایع‌ریالی همچون بانکی‌‌‌‌‌ها برای رشد افزایش پیدا کرده‌است، لذا انگیزه برای داشتن نمادهای ‌ریالی (بانکی‌‌‌‌‌ها) با توجه به نتایج نظرسنجی، نسبت به سایر صنایع بیشتر است، به‌طوری‌که با 66‌درصد فراوانی پاسخ‌‌‌‌‌دهی صنعت بانکی‌‌‌‌‌ها با حضور 17نماد رتبه یک را در پیشتازی عملکرد در فصل تابستان به خود اختصاص داد. صنعت مواد دارویی با حضور 40نماد در بورس و فرابورس رتبه دوم را با 59‌درصد فراوانی پاسخ‌‌‌‌‌دهی کارشناسان برای حضور در پرتفوی سرمایه‌گذاران بورسی به خود اختصاص داد. گروه انبوه‌سازی‌‌‌‌‌ها نیز در کنار دو صنعت یادشده بیشترین تمایلات سرمایه‌گذاری و در نهایت پیش‌بینی در پیشتازی عملکرد صنایع در فصل تابستان را دارد.

لازم به ذکر است که این انتظارات نیز در صنعت انبوه‌سازی عمدتا به دلیل تصمیمات اخیر دولت برای افزایش ساخت‌وساز و کنترل قیمت‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌های املاک و مستغلات ایجادشده است.

در این میان با توجه به اینکه عمده نمادهای شاخص‌ساز در بورس اوراق‌بهادار تهران در صنایع فرآورده‌های نفتی، فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و سیمانی‌‌‌‌‌ها هستند، در این نظرسنجی در رتبه‌‌‌‌‌های میانی توجهات کارشناسان قرار گرفته‌است، به‌طوری‌که افزایش تعداد یا حجم این دست از نمادها در پرتفوی خود می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش دهد.

به این ترتیب با توجه به نتایج حاصل از این نظرسنجی می‌توان چنین گفت که ترس، احتیاط، نااطمینانی و تنش‌های اخباری در بازار موج می‌زند، لذا عمده تحلیلگران با صرف‌نظر از بنیادی‌بودن یا داشتن رشدهای تکنیکال، اقدام به متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری خود می‌کنند، به‌طوری‌که با این اقدام بتوان پوشش‌ریسکی برای تلاطمات قیمت‌ها، بحران‌های سیاسی و اقتصادی پیش‌‌‌‌‌گیری کرد. علاوه‌بر این نیز می‌توان چنین گفت که فعالان بورس یاد گرفته‌‌‌‌‌اند که در موقعیت‌های مختلف چگونه رفتار کنند و از استراتژی‌های مدیریت ریسک که به‌صورت جهانی نیز از آنها استفاده می‌شود، چگونه استفاده کنند.

منبع: دنیای اقتصاد