ثبت جهانی «بافت تاریخی دامغان» رد شده یا اولویت ندارد؟

به گزارش ایران اکونومیست، دامغان که به شهر ۱۰۰ دروازه مشهور است، زمانی پایتخت اشکانیان بوده و به دلیل موقعیت قرارگیری آن در راه ابریشم از کاروانسراها، قلعه‌ها و برج‌های متعدد در آن، نشانی دیده می‌شود. این شهر کویری که بخش زیادی از تاریخ ایران را در دل خود جای داده، بناهای قدیمی و ارزشمند زیادی دارد و به عنوان یک بافت تاریخی ارزشمند شناخته شده است.

«بافت تاریخی دامغان» از سال ۱۳۸۶ در انتظار ثبت در میراث جهانی یونسکو است، اما به نظر می‌رسد در طول این ۱۶ سال قدمی برای تهیه پرونده جهانی آن برداشته نشده است و هیچ سرنخی از وضعیت این پرونده وجود ندارد.

سروش هاشمی ـ معاون میراث فرهنگی استان سمنان ـ درباره پیگیری برای ثبت جهانی بافت تاریخی دامغان به ایران اکونومیست گفت: ثبت جهانی بافت تاریخی دامغان به دلیل این‌که منسجم نیست، رد شده است و شاخص‌های ثبت جهانی را ندارد و تنها اثری که در حال حاضر از سوی استان سمنان در فهرست در انتظار یونسکو قرار دارد، مجموعه «بسطام و خرقان» است.

این در حالی است که مجتبی اکبرپور ـ رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دامغان ـ در این‌باره به ایران اکونومیست گفت: هنوز اقدام خاصی برای پرونده جهانی بافت تاریخی دامغان انجام نشده، اما ثبت جهانی این بافت در برنامه است، هرچند آنچه فعلا در اولویت ما قرار دارد، پیگیری برای ثبت جهانی مسجد تاریخانه و چشمه‌علی در یونسکو است.

اکبرپور همچنین درباره وضعیت بافت تاریخی دامغان، اظهار کرد: بافت تاریخی دامغان با وسعت ۱۳۲ هکتار هنوز در فهرست آثار ملی کشور به ثبت نرسیده و تنها حریم و عرصه آن در مهرماه سال ۱۳۹۳ تصویب شده است، اما در طول این سال‌ها، اجرای طرح‌های توسعه شهری، تعریض معابر و خیابان‌ها توسط شهرداری و تخریب خانه‌های قدیمی و سنتی توسط مالکان شخصی برای نوسازی، آسیب‌های زیادی به این بافت وارد کرده و در طول ۱۰ سال اخیر حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد بافت تاریخی دامغان تخریب شده است.

او افزود: تنها چهار خانه تاریخی میررحیمی، لطفی، صدیق و ابراهیمی در حال حاضر در بافت تاریخی ثبت ملی شده‌ و حدود پنج خانه واجد ارزش تاریخی در این بافت شناسایی شده‌ است.

رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دامغان درباره وضعیت مرمت و بودجه‌ای که سالیانه برای حفاظت و مرمت بافت تاریخی دامغان در نظر گرفته می‌شود، گفت: ما معمولا یک ردیف بودجه برای مرمت و ساماندهی بافت تاریخی داریم، اما متاسفانه در سال‌های اخیر این بودجه اندک بوده است. برای مثال در سال ۱۴۰۱، دو میلیارد ریال برای حفاظت و مرمت بافت تاریخی دامغان اعتبار تخصیص داده شده است.