اهرم فشار بن‌سلمان علیه کاخ سفید!

به گزارش اقتصادنیوز و به نقل از روزنامه وال استریت ژورنال، آمریکا در پشت صحنه مذاکرات عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند تا ریاض را متقاعد کند، به قیمت‌گذاری نفت با دلار ادامه دهد و این کار را با یوآن چین یا سایر ارزهای کشورها انجام ندهد.

به نوشته این گزارش، آمریکا در پشت صحنه با عربستان مذاکره می‌کند و به این کشور فشار می‌آورد تا نفت را به دلار بفروشد. واشنگتن نگران است که ریاض نفت را با سایر ارزها به ویژه با رنمینبی (کسری از یوان)، واحد پول چین قیمت‌گذاری کند.

عربستان یکی از 3 تولیدکننده بزرگ نفت در جهان است. این کشور از دهه 1970، موافقت کرد تا نفت خام خود را به دلار بفروشد و به حفظ موقعیت هژمونیک دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی کمک کند.

به نوشته وال استریت ژورنال، آمریکا در حال کار بر روی یک توافق دیپلماتیک است که بر اساس آن عربستان با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی موافقت می‌کند و در مقابل، واشنگتن متعهد می‌شود همیشه از ریاض محافظت و کرده و همچنین به توسعه برنامه هسته‌ای این کشور کمک کند.

این روزنامه انگلیسی خاطرنشان کرده است، اگرچه ظاهر این مذاکرات در مورد اسرائیل و فلسطین است، اما آمریکا از این توافق برای فشار آوردن به عربستان به منظور اعمال محدودیت بر روابط رو به رشد این کشور با چین استفاده می‌کند.

این روزنامه به نقل از مقامات آگاه در دولت آمریکا نوشته است، دولت بایدن به دنبال دریافت تضمین‌هایی از عربستان است که ریاض از نظر اقتصادی و نظامی از چین فاصله بگیرد.

در حالی‌که بسیاری از تحلیلگران گمانه‌زنی‌ می‌کنند، ارتش آمریکا به تدریج غرب آسیا را ترک خواهد کرد، این گزارش تاکید دارد، جو بایدن بر قراردادی (با عربستان) تمرکز دارد که بازتابی از دیدگاه وی مبنی بر باقی ماندن آمریکا به عنوان یک بازیگر اصلی در غرب آسیا برای مهار ایران، منزوی کردن روسیه در جنگ اوکراین و خنثی کردن تلاش‌های چین برای جانشینی منافع واشنگتن در منطقه است.

* چگونه سیستم دلارهای نفتی به حفظ هژمونی دلار آمریکا کمک می‌کند؟

دلارهای نفتی، ستون اصلی حفظ هژمونی ارز آمریکاست. حقیقت این است که کشورهایی که نفت وارد می‌کنند برای پرداخت پول نفت خریداری شده به دلار احتیاج دارند و این روند تقاضای ثابت برای ارز آمریکا در سراسر جهان را تضمین می‌کند.

این امر دلار را تثبیت می‌کند و به تامین مالی کسری حساب عظیم کنونی آمریکا که آن را طی چندین دهه حفظ کرده است، کمک می‌کند.

زمانی که بیشتر کشورها کسری تجاری ثابتی دارند، ارزش پول ملی آنها در برابر ارزی که برای پرداخت واردات استفاده می‌کنند، کاهش می‌یابد. وقتی پول محلی تضعیف می‌شود، این امر واردات را گران‌تر و صادرات را ارزان‌تر می‌سازد و این کشور را تشویق می‌کند تا مبادلات تجاری خود را متوازن سازد.

در عین حال، آمریکا مدت مدیدی است که توانسته کسری تجاری عظیم خود را با سایر نقاط جهان حفظ کند، زیرا تقاضای زیادی برای پول این کشور وجود دارد.

عربستان که مملو از دلار است و از گذشته آنها را در سیستم بانکی آمریکا سپرده‌گذاری کرده است، در عوض از این ارز اضافی برای تامین وام‌های بیشتر استفاده می‌کند.

عربستان همچنین این دلارهای اضافی ناشی از فروش نفت خام را به صورت خرید اوراق بهادار خزانه‌داری آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کند که به صورت ویژه هزینه‌های دولت این کشور را تامین مالی می‌کند.

ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا در سال 1974، ویلیام سیمون، وزیر خزانه‌داری این کشور را به عربستان فرستاد. به نوشته بلومبرگ، هدف از این سفر «خنثی کردن (اثر) نفت خام به عنوان یک سلاح اقتصادی و یافتن راهی برای متقاعد کردن» عربستان «برای تامین مالی کسری بودجه در حال گسترش آمریکا با ثروت نفتی تازه کشف شده آن» بود.

واشنگتن یک توافق تاریخی با ریاض امضا کرد و متعهد شد در ازای فروش نفت عربستان به صورت انحصاری به دلار، سپرده‌گذاری دلارهای نفتی در بانک‌های تجاری آمریکا و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار خزانه‌داری آمریکا، از پادشاهی این کشور محافظت کند.

بلومبرگ در این‌باره توضیح می‌دهد: « چارچوب اصلی به طرز قابل‌توجهی ساده بود. آمریکا از عربستان نفت می‌خرید و برای ریاض کمک و تجهیزات نظامی فراهم می‌کرد. در مقابل، سعودی‌ها، میلیاردها دلار از درآمد نفتی خود را به خزانه‌داری آمریکا برمی‌گردانند و هزینه‌های این کشور را تامین می‌کنند.»

از طرفی، عربستان به چین نزدیک شده است و در مورد احتمال فروش نفت به یوآن مذاکره می‌کند. چین، بزرگ‌ترین شریک تجاری ریاض است و 2 کشور در سال‌های اخیر روابط را با یکدیگر گسترش داده‌اند.

پکن در سال‌های اخیر نفت بیشتری از این کشور حاشیه خلیج فارس و آمریکا خریده است. این منطقه برای امنیت انرژی چین مهم است و یک سوم انرژی مورد نیاز غول آسیای شرقی را تامین می‌کند.

چین در ماه مارس به ایجاد روابط حسنه میان ایران و عربستان کمک کرد. واشنگتن از این اقدام عصبانی‌ است و دوباره ریاض را وادار کرده تا به راهبرد مهار تهاجمی علیه تهران بپیوندد.

رئیس‌جمهور چین در دسامبر 2022 در ریاض اعلام کرد، پکن به واردات حجم بالایی نفت خام از کشورهای حاشیه خلیج فارس ادادمه خواهد داد و واردات گاز طبیعی مایع را بیشتر خواهد کرد و از بورس نفت و گاز شانگهای به طور کامل به عنوان بستری برای تسویه مبادلات تجاری نفت و گاز به یوآن استفاده خواهد کرد.

وزیر دارایی عربستان هم برای نخستین بار در ماه ژانویه به صورت عمومی تایید کرد، ریاض حقیقتا در حال بررسی فروش نفت به ارزهای دیگر است.

با این حال، هرچند که گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد این موضوع در رسانه‌های اقتصادی وجود دارد، اما دولت عربستان به صورت عمومی هیچ برنامه‌ای برای قیمت‌گذاری نفت به یوآن یا هر ارز دیگری را اعلام نکرده است.

عربستان در سال 2021 به عنوان طرف گفتگو رسمی به سازمان همکاری‌ شانگهای پیوست. سازمان همکاری شانگهای نهاد مهمی است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و سیاسی تشکیل شده ‌است.

این سازمان شامل کشورهای چین، روسیه، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان است. ایران نیز به تازگی به عضویت رسمی این سازمان درآمده است.