«تل عزان» فریاد نسلی است که جنگیدند اما دیده نشدند

به گزارش خبرگزاری مهر، جلسه نقد و بررسی کتاب «تل عزان» نوشته زلیخا فکوری فر با موضوع روایت داستانی زندگی شهید مدافع حرم قدیر سرلک پنجشنبه ۱۹ مرداد توسط برنامه «طریق نور» در کتابخانه اخلاق برگزار شد.

زلیخا فکوری فر نویسنده اثر در ابتدای این نشست به بیان خاطراتی از لحظات ثبت این زندگی نامه داستانی پرداخت و گفت: شهید همواره شاهد و ناظر لحظه‌های این نگارش بوده‌اند و بیشتر اوقات، در خواب‌های صادقه همراهشان بوده است.

وی از همراهی خانواده شهید به‌ویژه مادر وی تشکر کرد و گفت: علیرغم اینکه دو کتاب دیگر درباره این شهید والامقام نوشته شده بود اما من تصمیم گرفتم با نوشتن یک داستان تخیلی در موازات داستان واقعی و اصلی شهید نگاه متفاوتی ایجاد کنم و توجه مخاطب را جلب نمایم.

در ادامه، منیر محلوجی منتقد ادبی با اشاره به زاویه دید که «من راوی است» و با سیال ذهن ادغام شده گفت: شخصیت پردازی خوب است اما ما تصوری از قیافه ظاهری شخصیت‌ها نداریم. راوی که «رؤیا» نام دارد، درونگرا است و اغلب دچار سیال ذهن و مونولوگ گویی است. وی دائماً با خودش و پسرش کشمکش دارد و سعی می‌کند با کدهایی که می‌دهد و با دانسته‌های ذهنی خواننده مسیر داستان را پیش ببرد.

وی افزود: احساس برانگیزی اثر خوب است، اما عدم تعادل دیر آغاز می‌شود. اثر از تلخیص بخوبی استفاده کرده، اما راوی خیلی دیر خودش را معرفی می‌کند.

در ادامه مرضیه قلی زاده منتقد ادبی، انتخاب روایت داستان را بجا و هوشمندانه برشمرد. زیرا زاویه دید «من راوی» باعث همزادپنداری در خواننده می‌شود. به گفته وی، راوی یک خانم نویسنده است که مدام درگیر کشمکش با خودش، اعتقاداتش، پسر و جامعه است. پرداخت داستان خوب است و تلخیص، توصیف و عمل داستانی به درستی به کار گرفته است. نکته جالب این است که پرش زمانی داستان کوتاه است و تمام داستان یعنی ۱۳۴ صفحه در دو روز اتفاق افتاده است. استفاده از آرایه های ادبی و ضرب المثل ها در تمام داستان مشاهده می‌شود که غنای خوبی به اثر بخشیده، فکر اولیه نگارش کتاب بسیار خوب بوده است، در واقع نویسنده با نگارش داستان تعلیق بیشتری در خواننده ایجاد کرده و روش متداول خاطره نویسی را انجام نداده است. در این کتاب با چند داستان مواجهیم و نویسنده با سیال ذهن نویسی سعی می‌کند به همه آنها بپردازد.

این‌منتقد گفت: داستان شهید قدیر سرلک، پسرش و خودش و برش‌هایی از حوادث کربلا را به نحو احسن در کنار هم چیده است. در پایان کتاب راوی در واگویه هایی که با خودش دارد، می‌گوید که شاهد مقصر منِ مادر هستم که قصه‌های امثال قدیر را برای پسرم نگفتم.

در بخش پایانی نشست، طاهره امینی جزه کارشناس ادبی گفت: «تل عزان» کتاب تقابل هاست، نویسنده شجاعت به خرج می‌دهد و آدم‌ها را مقابل هم قرار می‌دهد اما قضاوت را به عهده مخاطب می‌گذارد. «تل عزان» فریاد نسلی است که جنگیدند اما دیده نشدند. در این کتاب نویسنده ابتکار به خرج داده و روایت محض ننوشته و داستانی متفاوت خلق کرده، باعث شده که کار تکراری نباشد و خاطره نگاری صرف نگردد و همین موضوع باعث می‌شود که این عزیزان بهتر دیده شوند. داستان با تداعی معانی پیش می‌رود و دو تا داستان اصلی و خیالی، خوب با هم چفت شده‌اند.

وی ادامه داد: ما توصیف‌های خوبی در اثر مخصوصاً توصیف صحنه‌های تشییع جنازه شهید و صحنه‌های جنگ و توصیفات تولد قدیر داریم، تأثیر گذاری زیاد داستان آدمی را به فکر وا می‌دارد.