گام‌های راهبردی برای رسیدن به درآمد پایدار در اقتصاد ایران

به گزارش ایران اکونومیست، برنامه هفتم توسعه فرصت جدیدی را ایجاد کرده تا در صورت همراهی هرچه بیشتر مجلس با پیش‌نویس ارائه شده از سوی دولت، ریل‌گذاری جدیدی در عرصه حمل‌ونقل چندوجهی در کشور صورت گیرد و با فعال‌سازی کریدورهای مهمی همچون کریدور شمال- جنوب، بیش از هر زمان دیگری بتوان موقعیت استراتژیک ایران را در عرصه حمل‌ونقل دریایی، جاده‌ای و ریلی به رخ کشید.

انطور که مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد؛ ایران نیازمند رسیدن به درآمد پایدار در عرصه‌های مختلف است و برای دستیابی به آن، حتماً باید طرحی نو در عرصه‌های مختلف حمل بار در کشور به ویژه حمل‌ونقل چندوجهی درانداخت.

وی البته بر اهمیت حمل‌ونقل ترکیبی و استفاده از آن در شرکت‌های کشتیرانی تأکید می‌کند و می‌گوید: شرکت‌های بزرگ حمل‌ونقلی را باید به سمت شرکت‌های حمل‌ونقل ترکیبی سوق دهیم تا به این ترتیب قیمت تمام شده کالا کاهش پیدا کند؛ چراکه با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مواجه هستیم که قابلیت حمل و جابه‌جایی حجم بیشتری از کالاها را دارند.

وی البته به تازگی در چندین سخنرانی اخیر خود، به موضوع اقتصاد دریامحور و موقعیت جغرافیایی و سیاسی ایران، اشاره داشته و تصریح کرده که با وجود مرزهای دریایی در شمال و جنوب کشور، وضعیت درآمد ارزی ایران در مقایسه با این موقعیت استثنایی مناسب نیست و این موضوع، باید آسیب‌شناسی شده و راهکارهای برون رفت از وضعیت موجود توسط صاحب نظران ارائه شود.

وی معتقد است که بهره‌مندی از ظرفیت‌های خدادادی کشور، برای نسل‌های آینده حائز اهمیت است؛ چراکه ایران، سرزمین فرصت‌های ترانزیتی و لجستیکی است؛ بنابراین ایران هم راه و هم راه حل است؛ به این معنا که کشورمان گذرگاه اصلی عبور کالاهای اصلی از شمال و جنوب کشور است و همچنین راه‌حلی برای بن‌بست‌های ترانزیتی موجود در منطقه است؛ بنابراین باید فرصتی ایجاد شود تا عبور کالاهای اساسی سایر کشورها از مرزها منتهی به ایران محقق شود.

وزیر راه و شهرسازی با اعلام اینکه یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های دیده شده در لایحه برنامه هفتم توسعه، مرتبط با توسعه کریدورهای شمال و جنوب است، گفت: باید تلاش کنیم تا اتصال ریلی بین دریای شمال و جنوب صورت گیرد.
او از هدف‌گذاری صورت گرفته در وزارت راه و شهرسازی برای تکمیل خط ریلی رشت -کاسپین تا سه ماه آینده می‌گوید و معتقد است که با تکمیل این خط ریلی، بندر شهید رجایی در جنوب به بندر کاسپین در شمال متصل شود و به این ترتیب ظرفیت حمل کالا افزایش می‌یابد.
وی گفت: کشورهای همسایه نگرانی‌هایی از تحریم دارند؛ اما تمایل به همکاری با جمهوری اسلامی ایران در آن‌ها نیز افزایش یافته است.

بذرپاش با اشاره به اینکه احکام خوبی در سند اقتصاد دریامحور و برنامه هفتم توسعه تدوین شده است، تصریح می‌کند: تا سه ماه آینده با افتتاح راه‌آهن رشت - کاسپین از بندر شهید رجایی به دریای شمال و بندر کاسپین متصل می‌شویم.

وی تاکید کرد: با همت وزارت راه و شهرسازی، احکام خوبی مصوب شده است؛ ضمن اینکه در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز سیاست‌های کلان در حال بررسی است؛ بنابراین این معماری نهادی باید رخ دهد تا از اوضاع و احوال غیرشفاف به لحاظ نهادی فاصله بگیریم. ضمن اینکه باید کریدور شمال- جنوب را هر چه سریع‌تر با همه کمبود منابع تکمیل نمائیم؛ این در حالی است که همزمان با توسعه شبکه ریلی باید زیرساخت‌های بندری هم باید سریع‌تر تکمیل شوند.

وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر نقش شرکت‌های بزرگ حمل و نقلی در توسعه لجستیکی، خاطرنشان می‌کند: این شرکت‌ها را باید به سمت شرکت‌های حمل و نقل ترکیبی سوق دهیم، زیرا به این ترتیب قیمت تمام شده کالا کاهش پیدا می‌کند؛ چراکه با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مواجه هستیم که قابلیت حمل و جا به جایی حجم بیشتری از کالاها را دارند.

گفته‌های وزیر راه و شهرسازی در شرایطی است که گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای اهداف راهبردی دولت سیزدهم و سیاست‌های کلان نظام، یکی از راهبردهای اصلی سند راهبردی خود را حرکت به سمت یک شرکت حمل‌ونقل چندوجهی قرار داده است.
مدیرعامل گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد دریامحور و ضرورت توجه هر چه بیشتر به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های اقتصاد ایران در حوزه حمل بار دریایی گفت: خوشبختانه با نگاه هوشمندانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، اکنون توجه به اقتصاد دریامحور به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل شده و بر این اساس، گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان خط دوم دفاعی کشور که بخش اعظم حمل بار وارداتی و صادراتی کشور به مقاصد مختلف را به عهده دارد، برنامه‌ریزی جدی را در این حوزه انجام داده تا علاوه بر توسعه ناوگان و تجهیز خود به انواع شناورها، کانتینر و واگن، به منظور خدمات‌رسانی بیشتر به تجار و فعال‌سازی اقتصاد دریا پایه، گام برداشته و در این راستا، خود را از یک شرکت حمل بار دریایی به یک شرکت حمل‌ونقل چندوجهی تبدیل نماید.

محمدرضا مدرس خیابانی با اشاره به تدوین سند راهبردی گروه کشتیرانی در چشم‌انداز سال ۱۴۰۶ به این نکته اشاره کرده است که گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ضرورت توسعه ناوگان به منظور خدمات‌رسانی هرچه بیشتر در سنوات آینده از یک سو و حرکت برنامه‌ریزی شده مبتنی بر راهبردهای کلان اقتصاد و اسناد بالادستی از سوی دیگر، از سال گذشته اقدام به تدوین سند راهبردی خود در چشم‌انداز سال ۱۴۰۵ نموده که با توجه به سپری شدن یک سال از اجرای آن و ضرورت به روز رسانی منطبق با شرایط داخلی و بازارهای جهانی، نسبت به بازنگری آن در افق ۱۴۰۶ اقدام نموده است.

وی با اشاره به رویکرد حاکمیت به اقتصاد دریامحور به این نکته اشاره می‌کند که خوشبختانه اولین جلسه شورای عالی صنایع دریایی در سال جاری با حضور رئیس جمهور تشکیل شده که در آن مقرر گردید تا نسبت به نوسازی و جوان‌سازی ناوگان دریایی کشور اقدام گردد که بر این اساس، گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز با رویکرد حمایت از صنایع داخلی و تولیدکنندگان ایرانی، اقدام به سفارش ساخت چهار فروند شناور چندمنظوره با شرکت ایرانی کشتی سازی صدرای نکا نموده است.

مدرس خیابانی تأکید کرد: ظرفیت حمل دریایی در حوزه خزر حدود ۲۰ درصد افزایش یافته و در حال حاضر علاوه بر تجهیز ظرفیت‌های ناوگان برای حمل بار از مقاصد مختلف دنیا به سمت روسیه، نسبت به مدیریت بندر سالیانکا در آستاراخان روسیه به منظور تسریع و تسهیل در عملیات تخلیه و بارگیری کالاها در این بندر نیز اقدام شده است که یکی از سرمایه‌گذاری‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران در روسیه است؛ ضمن اینکه خرید تعدادی کشنده نیز از سوی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به منظور تقویت حمل چندوجهی بار به ثمر رسیده است.

مدرس خیابانی در ادامه، به خرید ۵۴ هزار تی‌ای یو کانتینر به منظور پاسخگویی به نیاز بسیاری از واردکنندگان و صادرکنندگان کشور در کمبود کانتینر، اشاره می‌کند و می‌گوید: در عین حال، خرید ۲۳۵ دستگاه واگن در راستای توسعه حمل‌ونقل ریلی صورت گرفته و مذاکره جهت عقد قرارداد ۸۰۰ دستگاه واگن دیگر در حال انجام است.

وی با اشاره به استفاده حداکثری از یاردهای تعمیراتی داخلی جهت انجام کلیه تعمیرات شناورهای قابل تعمیر در داخل کشور اظهار داشت: علاوه بر این، همکاری با شرکت‌های دانش بنیان به منظور تولید قطعات، تعمیرات، تولید سوخت کم‌سولفور و سایر فنّاوری‌ها نیز تعریف شده و پروژه هوشمندسازی کشتی‌ها نیز با همکاری معاونت علمی و فنّاوری رئیس جمهور نهایی شده است.

از سوی دیگر، گفتگوهای میدانی با تولید کنندگان واگن نیز نشانگر آن است که ورود شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به حوزه انعقاد قرارداد و خرید واگن و کانتینر ظرف یکسال اخیر حکایت از روند رو به رشد توسعه ناوگان در جوانب مختلف دارد که این حکایت از توجه ویژه به توانمندی‌های تولید داخلی در عرصه‌های مختلف کشتی‌سازی، ساخت واگن و کانتینر دارد.

به اذعان تولیدکنندگان، حمایت از تولید داخلی به صورت انعقاد قراردادهای شفاف و با انتخاب سازنده بر اساس شایسته سالاری، نویدبخش روزهای خوبی برای تولیدکنندگان داخلی شده است؛ به نحوی که همه کارگران در تمام کارخانه‌های تولید واگن در کشور، با امید بسیار بالا و با اشتیاق در حال تولید واگن هستند. به هر حال این اتفاق نظر و استراتژی واحدی که میان وزارتخانه متولی حوزه راه با شرکت‌های کشتیرانی شکل گرفته می‌تواند آینده‌ای امیدوارکننده‌تر را برای حمل و نقل ترکیبی در کشور رقم زند.