رقابت دو ساله پرویز پرستویی و هوتن شکیبا تا نیکی کریمی و هادی حجازی‌فر

همیشه از زبان‌ها این را شنیده‌ایم که فرهنگ و سیاست مستقل از یکدیگرند، یعنی سیاست هیچ ارتباطی به فرهنگ ندارد و بالعکس، اما دست‌کم عملکرد صداوسیما و در مدت اخیر و جشنواره فیلم فجر در سال گذشته این ماجرا را رد کرد و از آن‌جایی که اکثر رویداد‌های فرهنگی که در کشور برگزار می‌شود به یک نهاد یا ارگان خاصی تعلق دارد این ماجرا که فرهتگ از سیاست جدا باشد کم رخ می‌دهد، اما در این میان یکی از رویداد‌هایی که کاملا مستقل برگزار می‌شود، جشن حافظ است.

جشن حافظ یا همان «جشن دنیای تصویر» به فیلم‌های تولید و پخش شده در سینما، تلویزیون و شبکه نمایش خانگی می‌پردازد. این جشنواره از این منظر گستره‌ی بیشتری را برای داوری در بر می‌گیرد. تمامی فیلم‌هایی که در جشن حافظ مورد داوری قرار می‌گیرند، فیلم‌هایی هستند که در سینما اکران شده یا در تلویزیون و شبکه‌های خانگی به نمایش درآمده‌اند. به همین دلیل مدت‌زمان برگزاری آن نسبت به جشنواره فجر طولانی‌تر است. در کنار شیوه‌ی بررسی، جشن حافظ جشنی مستقل محسوب می‌شود و جشنواره فجر یک جشنواره‌ی سینمایی دولتی است.

«جشن دنیای تصویر» و یا «جشن حافظ» نام مراسمی است که از سال ۱۳۷۶ توسط «علی معلم» مدیرمسئول و سردبیر مجله سینمایی دنیای تصویر برگزار می‌شود. به طور معمول هیئت داوران این جشنواره ترکیب ۹ نفره‌ای از نویسندگان و منتقدان سینمایی دنیای تصویر هستند. در این جشنواره تمامی فیلم‌های نمایش‌داده‌شده در سینما‌های کشور، مجموعه‌های داستانی تلویزیونی صداوسیما و شبکه نمایش خانگی از ابتدای فروردین تا اسفندماه همان سال مورد داوری قرار می‌گیرند. نامزد‌های این جشنواره از میان فیلم‌های اکران شده‌ی سال گذشته انتخاب می‌شوند. جایزه این جشن «تندیس جشن حافظ» نام دارد.

«علی معلم» که در سال ۱۳۹۵ درگذشت. او نویسنده، ناشر، منتقد، تهیه‌کننده، کارگردان، مجری تلویزیون و بازیگر ایرانی بود که سابقه‌ی او در داوری جشنواره‌های زیادی از جمله «جشنواره بین‌المللی فجر»، «جشنواره سینمای جوان» و دیگر جشنواره‌های داخلی و خارجی بخش پررنگی از کارنامه‌ی حرفه‌ای او را در برگرفته است.

«علی معلم» در گفت‌وگویی درباره این جشنواره گفته بود که جشن حافظ تکمیل کننده همه جانبه‌نگر جشنواره فجر است. به عبارتی او جشنواره فجر را جشنواره‌ای با نگاهی محدودتر می‌دانست. چرا که جشنواره فجر در مدت ده روز و با رقابت حدود بیست فیلم برگزار می‌شود و طبیعتا انتخاب محدودتری دارد. اما جشن حافظ با وجود گستره‌ی انتخاب بین آثار تصویری (فیلم و سریال) نگاه کامل‌تری به سینما و آثار سینمایی داشت.

بعد از معرفی جشن حافظ بهتر است کمی در مورد مجله «دنیای تصویر» بدانیم این نشریه از سال ۱۳۷۱ در حوزه ادبیات سینمایی شروع به کارکرد. صاحب‌امتیاز، مدیرمسئول و سردبیر این مجله از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۵ «علی معلم» بود. پس از درگذشت علی معلم این امتیازات به امید معلم، فرزندش واگذار شد. در یک بازه زمانی در حدود سال ۱۳۸۶ تا شهریور ۱۳۸۸ تولید و انتشار این مجله توقیف شد. البته این مقطع زمانی تقریبا دو سال طول کشید و پس از آن انتشار مجله رفع توقیف شد.

دنیای تصویر ماهنامه‌ای بود که مدتی پس از انتشار توانست مخاطبان زیادی را به خود جلب کند و به یکی از مجلات معتبر در زمینه سینما تبدیل شود که البته پر آگهی بودن این مجله سینمایی یکی از نکاتی بود که توانست در سال‌های اول انتشار این مجله را به جایگاه بهتری برای نشر به‌عنوان یک مجله خصوصی برساند. فیلم‌هایی که در دنیای تصویر معرفی می‌شد و همچنین نقد فیلم‌ها و انتشار ویژه نامه‌های مختلفی که تنها به سینمای ایران محدود نبود و سینمای دیگر کشور‌ها را در بر می‌گرفت، از دیگر نکاتی است که پرمخاطب بودن ماهنامه را توجیه می‌کند.

رقابت تنگاتنگ میان هنرمندان

نامزد‌های بخش سینمایی بیست و دومین مراسم سینمایی تلویزیونی دنیای تصویر (جشن حافظ) اعلام شدند. آثار سینمایی مورد داوری قرار گرفتند که از آذر ۱۴۰۰ تا ابتدای مرداد ۱۴۰۲ اکران شده‌اند.

نامزد‌های این مراسم که هشتم مهر ماه در تهران برگزار می‌شود؛ به شرح زیر است:

بهترین دستاورد فنی و هنری

۱. انفرادی (طراحی و اجرای بدلکاری: امیرحسین خنجری)

۲. بی همه‌چیز (طراحی صحنه: امیرحسین قدسی)

۳. بی همه‌چیز (طراحی لباس: مارال جیرانی)

۴. پسر دلفینی (اجرای انیمیشن، کارگردان: محمد خیراندیش)

۵. دسته دختران (صدا، صدابرداری: مهدی ابراهیم‌زاده، صداگذاری: حسین ابوالصدق)

۶. روز صفر (طراحی و اجرای بدلکاری: زنده‌یادان ارشا اقدسی و علیرضا فتحی)

۷. فسیل (طراحی چهره‌پردازی: عبدالله اسکندری)

۸. موقعیت مهدی (جلوه‌های ویژه میدانی: ایمان کریمیان)

نشان عباس کیارستمی (بهترین فیلم تجربی)

۱. بندر بند (منیژه حکمت)

۲. تصور (علی بهراد)

۳. زالاوا (ارسلان امیری)

۴. مقیمان ناکجا (شهاب حسینی)

مستندها:

۱. سمفونی حمید (جعفر صادقی)

۲. کاپیتان من (سیاوش صفاریان پور)

۳. سرپتی‌ها (کیوان مهرگان)

۴. آیدین (اشکان مهریار)

۵. سینه‌مارکس (میترا مهتریان و صادق دهقان)

۶. کاغذپاره‌ها (بهزاد نعلبندی)

بهترین تدوین

۱. آتابای (حسین جمشیدی گوهری)

۲. ابلق (حمید نجفی راد)

۳. بی همه‌چیز (عماد خدابخش)

۴. تی تی (عماد خدابخش و ارسلان امیری)

۵. جنایت بی‌دقت (شهرام مکری)

۶. مرد بازنده (سجاد پهلوان‌زاده)

بهترین فیلمبرداری

۱. آتابای (سامان لطفیان)

۲. بی همه چیز (مرتضی هدایی)

۳. تی تی (فرشاد محمدی)

۴. جنایت بی‌دقت (علیرضا برازنده)

۵. سه کام حبس (مسعود سلامی)

۶. موقعیت مهدی (وحید ابراهیمی)

بهترین موسیقی متن

۱. آتابای (حسین علیزاده)

۲. بی همه‌چیز (حامد ثابت)

۳. پسر دلفینی (بهزاد عبدی)

۴. تی تی (علیرضا افکاری)

۵. موقعیت مهدی (مسعود سخاوت‌دوست)

بهترین فیلمنامه

۱. آتابای (هادی حجازی‌فر، طرح داستانی از نیکی کریمی)

۲. تی تی (ارسلان امیری و آیدا پناهنده)

۳. جنایت بی‌دقت (نسیم احمدپور و شهرام مکری)

۴. روز ششم (حجت قاسم‌زاده اصل)

۵. مرد بازنده (ابراهیم امینی، حسن حسینی و محمدحسین مهدویان)

۶. ملاقات خصوصی (امید شمس، بهمن ارک و علی سرآهنگ)

بهترین کارگردانی

۱. آیدا پناهنده (تی تی)

۲. هادی حجازی‌فر (موقعیت مهدی)

۳. کاظم دانشی (علفزار)

۴. امید شمس (ملاقات خصوصی)

۵. محسن قرایی (بی همه‌چیز)

۶. نیکی کریمی (آتابای)

۷. شهرام مکری (جنایت بی‌دقت)

بهترین بازیگر زن (دو جایزه)

۱. صدف اسپهبدی (علف‌زار)

۲. پریناز ایزدیار (ملاقات خصوصی)

۳. هدیه تهرانی (بی‌همه‌چیز)

۴. سارا حاتمی (کت چرمی)

۵. لیلا حاتمی (تصور)

۶. سمیرا حسن‌پور (سه کام حبس)

۷. آناهیتا درگاهی (مرد بازنده)

۸. الناز شاکردوست (تی تی)

۹. ژیلا شاهی (موقعیت مهدی)

۱۰. گلاره عباسی (ابلق)

۱۱. لاله مرزبان (نگهبان شب)

۱۲. گیتی معینی (ابلق)

بهترین بازیگر مرد (دو جایزه)

۱. بهرام افشاری (فسیل)

۲. پرویز پرستویی (بی‌همه‌چیز)

۳. پارسا پیروزفر (تی تی)

۴. محسن تنابنده (سه کام حبس)

۵. پژمان جمشیدی (علف‌زار)

۶. هادی حجازی‌فر (آتابای)

۷. پوریا رحیمی سام (زالاوا)

۸. هوتن شکیبا (ملاقات خصوصی)

۹. بانیپال شومون (پالتو شتری)

۱۰. جواد عزتی (آتابای)

۱۱. بهرنگ علوی (شادروان)

۱۲. محسن قصابیان (منصور)

بهترین فیلم

۱. آتابای/ تهیه‌کننده: نیکی کریمی

۲. بی همه‌چیز/ تهیه‌کننده: جواد نوروزبیگی

۳. تی تی/ تهیه‌کننده: آیدا پناهنده

۴. جنایت بی‌دقت/ تهیه‌کننده: نگار اسکندرفر

۵. علف‌زار/ تهیه‌کننده: بهرام رادان

۶. فسیل/ تهیه‌کننده: ابراهیم عامریان

۷. ملاقات خصوصی/ تهیه‌کننده: امیر بنان

۸. موقعیت مهدی/ تهیه‌کنندگان: حبیب والی‌نژاد و سجاد نصرالهی‌نسب