در انتظار تغییر
دنیایاقتصاد- محمد عدمی : بهتازگی در اقدامی مثبت، سازمان بورس اوراقبهادار، اطلاعات قابلاستفاده و مفیدی را منتشر کرد، از اینرو خلاصه گزارشی از شاخصهای مهم بازار سرمایه توسط سازمان بورس اوراقبهادار ارائهشد. این گزارش اهم شاخصهای بورس را برای هفته منتهی به ۵ مهرماه ۱۴۰۲ آشکار ساختهاست. در حالحاضر با وجود سناریوهای متعدد مطرحشده توسط کارشناسان بازار، انتشار اطلاعات مفید، تاثیر قابلتوجهی بر تصمیمگیری افراد و شفافیت بازار خواهد داشت.
از یکسو، ارائه اطلاعات مربوط به عملکرد بازار ممکن است تاثیری مستقیم بر تصمیمات کلان بگذارد. از طرف دیگر این قضیه میتواند اثری غیرمستقیم نیز داشتهباشد، بنابراین توجه و واکاوی اطلاعات حاصل از خلاصه گزارش سازمان بورس اوراقبهادار خالی از لطف نخواهد بود. همچنین از آنجا که بخشهایی از این گزارش برای اولینبار بدین شکل توسط سازمان منتشر شدهاند، مطالعه آن امتیاز مضاعفی دارد. بهطور مثال، نمودار و آمار مربوط به خالص جریان وجوه نقد کارگزاری و تعداد سهامداران برای نخستینبار بدین صورت ارائه شدهاند. از این جهت، خالص جریان ورودی و خروجی وجه نقد، به تفکیک حقیقیها و حقوقیهای حاضر در بازار دستهبندی شدهاست، همچنین تعداد سهامدار فعال در بازار سهام نیز به دو دسته خالص خریدار و خالص فروشنده تفکیک شدهاست. بهرغم آنکه این آمار، ارقام و اطلاعات موجود برای یک بازه زمانی هفتهای ارزیابی شده، باید منتظر دادهها و بررسیهای مربوط به هفتههای بعدی نیز بود.
ذرهبین صنایع
از طریق پرداختن به جزئیات بازار میتوان نسبت به تغییرات، شناخت بهتری پیدا کرد. بررسی اوضاع تغییرات شاخص سه صنعت پرگردش، یکی از بخشهای قابلارزیابی است؛ در واقع با توجه به تغییرات شاخص مرتبط با صنایع پرگردش، حساسترین بخشهای موجود در بازار شناسایی شدهاند. به اینترتیب، صنایع فلزات اساسی، خودرو و ساخت قطعات و بانکها و موسسات سه صنعت پرگردش هفته منتهی به 5 مهر بودند. صنعت فلزات اساسی، با 26هزار و 315 واحد تغییر رتبه اول را دارا بود. شاخص این صنعت به اندازه منفی 7/ 1درصد کاهش داشتهاست. در رتبه دوم نیز صنعت خودرو و ساخت قطعات قرارگرفت. شاخص صنعت برای خودرو با کمی اختلاف با فلزات اساسی، به میزان منفی 3/ 1درصد دچار کاهش شد. قضیه بانکها و موسسات اعتباری، تفاوت داشت. تغییرات شاخص برای صنعت بانکها و موسسات، رقم 2/ 0درصد مثبت بود. به اینترتیب، درمیان پرگردشترین صنایع موجود در بازار، تنها شاخص این صنعت تغییرات مثبتی داشته، اما نکته قابلذکر آنجایی است که فلزات اساسی و خودرو، از منظر گردش مالی اختلاف زیادی با سهام مربوط به بانکها و موسسات داشتند.
در بخش دیگری از این گزارش، جداول مربوط به ارزش معاملات خرد سهام و حقتقدم منتشر شدهاست. براساس آمار و ارقام منتشرشده، ارزش معامله برای بورس اوراقبهادار تهران به میزان 9هزار و 520میلیارد تومان بودهاست، همچنین ارزش معامله برای فرابورس ایران نیز در رقم 5هزار و 164میلیارد تومان ثبت شد. بدین جهت در مجموع، ارزش معاملات اوراقبهادار تهران 14هزار و 684میلیارد تومان گزارش شدهاست. با رصد جزئیات مربوط به ارزش معاملات، اطلاعات واضحتری بهدست آمدهاست، بهخصوص آنکه اوضاع سه صنعت پرگردش بهطور مجدد بررسی شدهاند. البته اینبار، نسبت ارزش معامله هر صنعت از ارزش معاملات کل آنها نیز نشان داده شد. ابتدا جا دارد شرایط هرکدام از صنایع پرگردش از منظر ارزشمعامله بررسی شود. ارزش معاملات برای صنعت خودرو و ساخت قطعات به اندازه یکهزار و 991میلیاردتومان بود. همین معیار برای صنعت فلزات اساسی به اندازه یکهزار و 109میلیاردتومان نشانداده شد. همچنین برای سومین صنعت پرگردش هفته مذکور، یعنی سهام مربوط به بانکها و موسسات اعتباری، ارزش معاملات به میزان یکهزار میلیاردتومان ثبت شدهاست. اما چیزی که مهمتر از خود ارزش معاملات است، نسبت ارزش از معاملات کل برای هرکدام از صنایع یادشده خواهد بود. از این جهت نسبت ارزش معاملات کل مربوط به صنعت خودرو و ساخت قطعات به میزان 6/ 13درصد گزارش شد. در همین راستا، نسبت ارزش معامله فلزات اساسی از ارزش معاملات کل بازار، بهمیزان 6/ 7درصد بودهاست. در نهایت نیز همین شاخص برای بانکها و موسسات به میزان 3/ 7درصد بودهاست. رویهمرفته مجموع ارزش معاملات سه صنعت پرگردش 4/ 28درصد از کل بازار را شامل شدهاست، بنابراین مشاهده شده که نسبت ارزش معامله از ارزش معاملات کل، برای فلزات اساسی و بانک و موسسات رقم نزدیکی بودهاست، اما شاخص مذکور برای صنعت خوردرو و ساخت قطعات تفاوتداشت.
سهم 85درصدی صندوقهای درآمد ثابت
با توجه به این مساله که در سالهای اخیر صندوقهای سرمایهگذاری بیش از پیش مطرح شدهاند، نگاهی به آمار و ارقام مرتبط به آنها نیز فواید خاصی خواهد داشت. بدین جهت، ارزش معاملات خرد در صندوقهای سرمایهگذاری قابلمعامله توسط سازمان بورس گزارش شدهاست. بر اساس خلاصه عملکرد صندوقهای ETF، صندوق سرمایهگذاری در اوراق با درآمد ثابت بالاترین ارزش معاملات را داشتهاست. این نوع از صندوقها، با ارزش معاملات به مقدار 15هزار و 96میلیارد تومان بیشترین رقم را به خود اختصاص داد. در این راستا، صندوق سرمایهگذاری در سهام و بعد از آن نیز سایر صندوقهای سرمایهگذاری قرار دارند. هرکدام از این بخشهای سرمایهگذاری، به ترتیب با مقادیر 2028میلیارد تومان و 352میلیارد تومان قرار داشتهاند. با این تفاسیر میتوان گفت که صندوقهای سرمایهگذاری در اوراق با درآمد ثابت، سهم بسیار بزرگی را به خود اختصاص دادهاند. این نوع از صندوقهای سرمایهگذاری 85درصد از سهم کل صندوقها را شامل شدهاند که سهم بزرگی بهشمار میآید.
آمار جدید از سازمان
در گزارش جدید منتشرشده توسط امیرمهدی صبایی، سخنگوی سازمان بورس، دو مورد از آمارهای مهم بازار نشانداده شدهاست. در این گزارش خالص جریان وجوه نقد کارگزاری و تعداد سهامدار فعال در بازار، برای اولینبار بدین صورت گزارش شدهاند. از این جهت، بررسی آمار و ارقام مربوط به آنها از اهمیت خاصی برخوردار است.
در هفته منتهی به 5 مهر سالجاری، خالص جریان وجه نقد رقم 2هزار و 120میلیاردتومان برای حقوقیها ثبت شد. همچنین برای حقیقیها نیز خالص جریان وجه نقد به میزان 5هزار و 905میلیارد تومان گزارش شدهاست. با توجه به اینکه شاخصکل بورس برای هفته منتهی به 5مرداد منفی بود، این حجم از نقل و انتقال وجوه نقد توسط سهامداران بهکارگزاریها، میتواند از هفتهای پرتلاطمتر خبر دهد. از تعداد سهامدار فعال نیز، از حقیقیها 131هزار و 394 نفر به خالص خریدار و 178هزار و 626 نفر به خالص فروشنده مرتبط میشد. همچنین در مورد حقوقیها، 573 نفر به خالص خریدار و 627نفر نیز به خالص فروشندهها مرتبط بودهاست.