کاهش سرانه منابع آب تجدیدپذیر
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، با اشاره به دو دهه رویارویی کشور با خشکسالیهای پیدرپی گفت: در کنار مصرف بیرویه آب و افزایش جمعیت، سرانه منابع آب تجدیدپذیر کشور کاهش یافته و در شرایط تنش آبی قرار گرفته است.
به گزارش صنعت نویس،اتابک جعفری در تشریح طرحهای آبرسانی با بیان اینکه قرار بود طی چهار سال، ۹ درصد یعنی حجمی معادل ۷۰۰ میلیون متر مکعب به ظرفیت آب شرب بهداشتی کشور افزوده شود، اظهار کرد: با اقداماتی که صورت گرفته این مقدار به بیش از یک میلیارد و ۵۸ میلیون متر مکعب رساندیم. یعنی عمکلرد دو سال نخست، ۵۰ درصد از وعده ۴ ساله فراتر رفته است.
وی با بیان اینکه برنامه آبرسانی به ۳۰۰ درصد یعنی به حجم دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید، اظهار کرد: امر جمع آوری و تصفیه فاضلاب شهری علاوه بر الزامات و ضرورتهای زیست محیطی و بهداشتی، به عنوان تامینکننده بخشی از منابع آب نامتعارف به شمار می آیند، بازچرخانی پساب کمک شایانی به پایداری تامین آبدر مصارف گوناگون می کند.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با تاکید بر اینکه برنامه دولت سیزدهم در این بخش شامل اجرای ۴۶ طرح با حجم یک میلیون و ۲۰۰ هزار متر مکعب در کشور بوده است، گفت: در حال حاضر از این مقدار ۶۴۷ هزار متر مکعب به بهره برداری رسیده است که حکایت از تحقق ۵۴ درصدی برنامه دارد. درپایان دولت و با بهره برداری از ۴۷ طرح دیگر، ضریب تحقق تعهدات وزارت نیرو به ۱۰۷ درصد خواهد رسید.
جعفری با بیان اینکه در دوسال گذشته، با هدف جلوگیری از بروز تنش آبی در زمان پیک مصرف و از طریق بررسی موازنه تولید و مصرف آب در فهرست بلند شهرهای کشور، تعداد ۸۵ طرح اضطراری به اعتبار مورد نیاز ۱۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای ۳۰ استان کشور تعریف شده است که از سال ۱۴۰۱ به صورت هفتگی با حضور وزیر نیرو مورد پایش قرار میگیرد، اظهار کرد: از طرحهای اضطراری شاخص می توان به مناطق تحت پوشش سدهای پنج گانه تهران، نهند(آذربایجان شرقی)، تهم(زنجان)، دوستی(مشهد)، رودبال(داراب - فارس)، نهرین(طبس-خراسان جنوبی)، چاه نیمهها (سیستان و بلوچستان)، سد یامچی(اردبیل) اشاره کرد که خوشبختانه با اجرای طرحهای اضطراری به موقع، در حال حاضر تمام این شهرها تحت پوشش منابع پایدارآب قرار دارند.
وی استان سیستان و بلوچستان را یکی از نقاط مهم کشور در حوزه تنش آبی معرفی کرد و گفت: در استان سیستان و بلوچستان وزارت نیرو به موازات پیگیری حقابه هیرمند، مجموعه ای از اقدامات چند لایه را در سه بسته کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تعریف کرده است. در بسته کوتاه مدت حفر و تجهیز ۱۱۵ حلقه چاه در منطقه هامون هیرمند، شیله، حرمک و منطقه سیستان برنامه ریزی شده بود. اجرای سرجمع بیش از ۲۰۰ کیلومتر جاده دسترسی، خطوط لوله جمع آوری و انتقال آب و نیز خطوط برق رسانی به چاهها، ایستگاههای پمپاژ و سامانه نمک زدایی از مهمترین اقدامات انجام شده در بسته کوتاه مدت است. در همین بخش اجرای سامانه نمک زدایی به ظرفیت ۱۰۰ هزار متر مکعب در روز در دستور کار قرار دارد.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه طرح انتقال آب از آبخوان شرقی و نیز خط انتقال آب از دریای عمان به زاهدان و منطقه سیستان در بستههای میان مدت و بلند مدت جای می گیرند، اظهار کرد: علاوه بر پروژه های اضطراری در استانهای پیش گفته، باهدف رفع ناترازی بین مصارف و منابع و افزایش تاب آوری و پایداریآب شرب بهداشتی مشترکان در بقیه شهرهای کشور، نسبت به ساخت و ارتقا ۵۲ ایستگاه پمپاژ، ۱۷ طرح ارتقای کیفی، ساخت و بازسازی یک میلیون و ۲۹۷ هزار مترمکعب مخزن و اجرای ۱۷۹۸ کیلومتر خطوط انتقال اقدام شده است.
جعفری با اشاره به اقدامات صورت گرفته در جهاد آبرسانی، گفت: در جهان، در امر آبرسانی به کانونهای جمعیتی، معمولا مناطق روستایی مورد کم توجهی قرار میگیرند. توجه به مقوله «عدالت آبی» سبب شده است که سطح دسترسی روستائیان به آب آشامیدنی سالم در مقایسه با بسیاری از کشورهای دنیا در وضعیت بهتری باشد، ولی هنوز از ضریب دسترسی شهری کمتر است.
وی افزود: همین تفاوت وزارت نیرو را بر آن داشت تا با اجرای طرح جهاد آبرسانی، شاخص های دسترسی به آب روستایی را جابجا کند و از ۸۲ درصد در ابتدای دولت به ۹۰ درصد در انتهای دولت برساند. هم اکنون کوششهای انجام شده موجب گشته که ضریب دسترسی روستائیان به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی به ۸۶.۶ درصد برسد. این درصورتی است که به عنوان مثال قرارداد ب متقابل تا قبل از ١٤٠٠ چیزی حدود ٣٥ میلیون بوده و این در حالی است که طی ٢ سال گذشته به ٣٧٠ میلیون رسیده و یعنی یک کار عظیم صورت گرفته است.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه طی دو سال اخیر و در پی بروز خشکسالی و پدیده تغییر اقلیم در کشور، حوادث و رویدادهایی شکل گرفت که هر کدام وضعیت منطقهای خاص از کشور را تحت تاثیر خود قرار داد، گفت: در همدان به دنبال بروز خشکسالی بی سابقه و اتمام ذخیره سد اکباتان، تامین آب شرب مردم با اخلال مواجه شد. برای حل اساسی این مشکل پروژه انتقال آب از سد تالوار به شهر همدان ظرف مدت کوتاهی اجرایی و وارد مرحله بهره برداری شد.
جعفری گفت: در شهرکرد بروز بارشهای سیل آسا، منابع تامین آب شهر را دچار مشکل کیفیت کرد که با همت و بسیج امکانات این مشکل در کمتر از دو هفته حل شد. سیلاب جاده چالوس در تابستان ۱۴۰۲ یکی از اصلی ترین منابع آب شرب کلانشهر تهران یعنی سد امیرکبیر را از مدار بهره برداری خارج کرد. کار شبانه روزی آوار برداری در یک هفته انجام و یکی از تهدیدات جدی به وقوع پیوسته طی سالیان اخیر برای شهروندان پایتخت مدیریت و رفع شد.