بازار توافقی در فرابورس

روز شنبه مورخ ۱۵مهر ۱۴۰۲ نشستی در شرکت فرابورس تحت عنوان آیین افتتاحیه بازار توافقی فرابورس ایران برگزار شد. این نشست با حضور مجید عشقی ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار و محمدعلی شیرازی مدیرعامل فرابورس ایران برگزار شد. اما نکته مهمی که در این مراسم به چشم می‌خورد، عدم‌وجود نظم و هماهنگی عوامل اجرایی در این نشست بود که حواشی زیادی به همراه داشت. تعدد صندلی‌های خالی مدیران فرابورس، یکی از موارد سوال‌برانگیز این مراسم بود.

مجید عشقی، ریاست سازمان بورس، در ابتدای سخنرانی خود، با کنایه درخصوص عدم‌حضور مهمانان فرابورسی خطاب به محمد‌علی شیرازی، مدیرعامل شرکت فرابورس، اظهار کرد: «این رویداد اگرچه توسط شما مختصر برگزار شد، اما اتفاق بسیار مهمی است!» این در حالی است که از چند روز اخیر شرکت فرابورس به فعالان رسانه‌ای برای حضور در این نشست پیامک ارسال کرده و بر اهمیت بالای آن تاکید کرده است. حاضر نشدن عوامل دعوت‌شده، عکاسان و فیلم‌برداران صداوسیما و سازمان بورس را مجبور به جابه‌جایی دوربین‌های خود از ته میز به رأس آن کرد. عمده عکس‌های منتشر‌شده از این نشست از یک میز ۱۵نفره، عکس‌های دو الی سه‌نفره با حضور رئیس سازمان بورس، مدیر عامل شرکت فرابورس و مدیرعامل گروه مپناست. در پایان، آیین افتتاحیه بازار توافقی فرابورس ایران با معامله سهام سرمایه‌گذاری کارکنان گروه مپنا با نماد «وکمپنا» انجام شد. به این ترتیب شرکت سرمایه‌گذاری کارکنان گروه مپنا اولین شرکتی است که معامله‌ آن در بازار توافقی ثبت شد.

وجود ریسک بالا در بازار پایه

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در این نشست ضمن ابراز رضایت از روند توسعه فرابورس، عنوان کرد: یکی از ایرادهای جدی بازار پایه این بود که تفاوتی با بازار شرکت‌های پذیرفته‌شده نداشت و روی تابلو تفاوتی نبود که می‌توانست ریسک‌هایی را برای سرمایه‌گذاران داشته باشد. عشقی اظهار کرد: عمده شرکت‌های بازار پایه امکان پذیرش در بازارهای بالاتر را ندارند و باید در بازار توافقی درج شوند. البته همه شرکت‌ها این‌طور نیستند و شرکت‌هایی که امکان پذیرش در بازارهای بالاتر را دارند باید به بازارهای اصلی منتقل شوند. روند توسعه فرابورس با شتاب منطقی ادامه‌دار است. این ثمره فعالیت‌هایی است که از قبل شروع شده و جا دارد از مدیران فرابورس از بابت این فعالیت‌های خوب تشکر و قدردانی کرد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه با تاکید بر اینکه معاملات سهام در بازار پایه ریسک‌های زیادی برای سهامداران دارد و بسیای از سهامداران بدون توجه به این ریسک‌ها، خرید و فروش می‌کردند، اظهار کرد: به همین دلیل فرابورس پیشنهاد راه‌اندازی بازار توافقی را مطرح کرد که بحث‌های فنی متعددی داشت چون روند معاملات مثل سایر بازارها نبود.

بازاری بدون وجود محدودیت حجم مبنا و دامنه نوسان

وی افزود: پیام ما در بازار توافقی این است که تفاوت‌های محسوس بین شرکت‌های پذیرش‌شده و پذیرش‌نشده در روند معاملات وجود داشته باشد. در این بازار سرمایه‌گذاران باید بیانیه ریسک را امضا کنند و از لحاظ حجم مبنا و دامنه نوسان محدودیت‌های کمتری دارد، ضمن آنکه این بازار مختص سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است. در این بازار سرمایه‌گذاران باید بیانیه ریسک را امضا کنند و از لحاظ حجم مبنا و دامنه نوسان محدودیت‌های کمتری دارد، ضمن آنکه این بازار مختص سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است. مجید عشقی با اعلام این خبر که از این به بعد ورودی بازار پایه بسته است، گفت: شرکت‌هایی که به لحاظ قانونی باید وارد بازار سرمایه شوند و امکان ورود به بازارهای اصلی را ندارند، وارد بازار توافقی خواهند شد. مجید عشقی در آخر صحبت‌های خود درخصوص شرکت‌های بازار پایه عنوان کرد: سایر شرکت‌های بازار پایه هم باید در اسرع وقت شرایط خود را برای ورود به بازارهای بالاتر احراز کنند یا به بازار توافقی وارد شوند.

رشد ۴۱درصدی ارزش بازار فرابورس طی امسال

محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس، در آیین افتتاحیه «بازار توافق فرابورس ایران» عنوان کرد: ارزش بازار فرابورس در شش ماه نخست سال جاری ۲هزار و ۵۰۰ هزار میلیارد تومان بوده و ۲هزار همت ارزش بازار سهام بوده که رشد ۴۱درصدی را تجربه کرده است. معاملات اوراق در فرابورس طی این مدت ۷۰درصد رشد کرده و معاملات سهام نیز ۱۲۰درصد افزایش یافته است. شیرازی در ادامه عنوان کرد: میزان سهام آزاد شناور نیز طی شش ماه ابتدای سال جاری افزایش یافته و میانگین ارزش معاملات به شناوری، بالا رفته است که نشان‌دهنده افزایش شفافیت است. به گفته شیرازی، در سال جاری گشایش نماد ۹ شرکت در فرابورس انجام شد. همچنین ۳۶۰۰ میلیارد تومان تامین مالی از طریق عرضه اولیه انجام شد.

افزایش ۴۲۰درصدی تامین مالی فرابورس

مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه با اشاره به اینکه در حوزه تامین مالی جمعی از ابتدای امسال ۶ موافقت اصولی صادرشده و تامین مالی ۸۰ طرح انجام شده که نشان‌دهنده ۴۲۰درصد افزایش تامین مالی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است، افزود: در مجموع در بازارهای فرابورس رشد قابل‌توجهی رقم خورده که امید است با برنامه‌های در دست اجرا، این روند ادامه‌دار باشد. محمدعلی شیرازی بیان کرد طی جلسه امروز قرار است بازاری با فعالیت غیربورسی راه‌اندازی شود تا عملیات OTC هم در فرابورس اجرایی شود. به گفته وی در فرابورس تنوع کاملی از ابزارها و بازارها برای سرمایه‌گذاران وجود دارد و هر فردی با هر سلیقه و هر میزان سرمایه می‌تواند در فرابورس سرمایه‌گذاری کند.

جزئیات نحوه معامله در بازار توافقی

در خصوص جزئیات مربوط به معاملات سهام در بازار توافقی، محمدصادق غزنوی، سرپرست مدیریت عملیات بازار فرابورس ایران، ضمن اعلام خبر درج سه شرکت در هشتمین بازار فرابورس ایران گفت: معاملات در بازار توافقی بدون دامنه نوسان و حجم ‌مبنا خواهد بود و تمامی معاملات در این بازار به روش بلوکی و معاملات عمده است.

وی با تاکید بر اینکه مشتریان بازار توافقی از طریق کارگزاران باید «اقرارنامه‌ و بیانیه‌ پذیرش ریسک‌» را تایید و امضا کنند، افزود: تمامی اشخاص حقیقی‌ و حقوقی‌ به غیر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله‌ و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک در سهام، با درآمد ثابت‌ و مختلط‌ می‌توانند در این بازار حضور داشته باشند. غزنوی با اشاره به اینکه سهامداران بازار توافقی می‌توانند سفارش فروش سهام خرد در تملک خود را در این بازار ثبت کنند، گفت: اما امکان خرید سهام به صورت خرد در این بازار وجود ندارد و تنها تامین‌کننده نقدینگی که از میان سهامداران حقوقی بالای یک‌درصد یا به عنوان بازارگردان تعیین می‌شود، می‌تواند سهام خرد از این بازار خریداری کند. وی در این رابطه ادامه داد: مابقی متقاضیان خرید تنها در صورتی می‌توانند نسبت به ثبت سفارش خرید خود اقدام کنند که سفارش‌های فروش انتخابی و مورد توافق به میزان حداقل یک‌دهم درصد از سرمایه پایه شرکت یا ۵۰۰میلیون تومان (هرکدام کمتر است) باشد.

عدم وجود قرارداد‌های آتی و اختیار معامله در توافق

ارسال سفارش در بازار توافقی از طریق‌ ایستگاه‌های معاملاتی‌ نامک‌ و صرفا با اعتبار زمانی روز امکان‌پذیر است و استفاده از اعتبار برای خرید سهام و حق تقدم سهام در نمادهای معاملاتی ناشر بازار توافقی مجاز نیست. در بازار توافقی، انتشار قراردادهای آتی، اختیار معامله و اختیار فروش تبعی بر مبنای سهام درج‌شده در آن و انجام فروش تعهدی امکان‌پذیر نیست. در خصوص روزهای معاملاتی این بازار، غزنوی عنوان کرد: روزهای معاملاتی این بازار از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به استثنای ایام تعطیل رسمی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ تعیین شده است. هرگونه تغییر در شرایط معاملاتی این بازار حداقل دو روز کاری قبل‌ از اعمال به‌ اطلاع عموم‌ خواهد رسید.

درج نماد سه شرکت در بازار توافقی

وحید روشن‌قلب، مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس، در رابطه با نمادهایی که تاکنون در بازار توافقی درج نماد شده‌اند، عنوان کرد: تاکنون نماد معاملاتی سه شرکت «تامین آتیه کارکنان صنعت برق خراسان»، «سرمایه‌گذاری کارکنان گروه مپنا» و «کارخانجات مخمل و ابریشم کاشان» در این بازار درج‌ شده‌اند. طبق ماده ۳۶ قانون احکام دائمی توسعه، تمامی شرکت‌های سهامی عام که مشمول ثبت نزد سازمان هستند باید معاملات سهامشان در یکی از تابلوهای بورس یا فرابورس انجام گیرد. وی افزود: برخی از شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس به سبب ساختار مالی و زیرساخت‌های ناکافی کنترل داخلی، شرایط پذیرش در بورس و تابلوهای اصلی فرابورس را نداشتند و به همین خاطر در گذشته در بازار پایه فرابورس درج می‌شدند. انجام معاملات همانند شرکت‌های پذیرفته‌شده‌ای که از لحاظ وضعیت عملیاتی و ساختار، حائز شرایط پذیرش نبوده‌اند، ریسک‌های مختلفی را برای خریداران سهام به دنبال داشت. در همین راستا مقرر شد بنا به مصوبه هیات‌مدیره سازمان بورس، بازاری تحت عنوان (بازار توافقی) در فرابورس شکل گیرد تا سهامداران این شرکت‌ها بتوانند با سازوکار معاملاتی متفاوت، معاملات خود را انجام دهند.

مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس در آخر عنوان کرد: از این پس شرکت‌های سهامی عامی که نزد سازمان ثبت می‌شوند و حائز شرایط پذیرش نیستند، در این تابلو درج خواهند شد و سهامداران می‌توانند در صورت تمایل و با در نظر گرفتن ریسک‌های مرتبط با این شرکت‌ها، به معامله سهام این شرکت‌ها بپردازند. لازم به ذکر است که این مصوبه شامل حال شرکت‌هایی که اکنون در بازار پایه فرابورس درج شده‌اند، نمی‌شود.

گشایش اولین نماد در بازار توافقی

در پایان، آیین افتتاحیه بازار توافقی فرابورس ایران با معامله سهام سرمایه‌گذاری کارکنان گروه مپنا با نماد «وکمپنا» انجام شد. به این ترتیب شرکت سرمایه‌گذاری کارکنان گروه مپنا اولین شرکتی است که معامله‌ آن در بازار توافقی ثبت شد. محمد اولیا، مدیرعامل گروه مپنا، در این مراسم گفت: این بازار برای ما فرصت مغتنمی برای معامله سهام است. با راه‌اندازی بازار توافقی فرصتی ایجاد شد تا معاملات سهام شرکت‌های گروه مپنا در بازار سرمایه تداوم داشته باشد. به گفته وی، گروه مپنا تاکنون ارتباط بسیار موثری با بازار سرمایه داشته و برخی از ابزارهای مالی طراحی‌شده توسط سازمان بورس یا بورس‌ها از جمله صندوق پروژه، اوراق اجاره تکنولوژی توربین‌ها، سلف موازی استاندارد و هم‌اکنون بازار توافقی، برای اولین بار به صورت داوطلبانه با گروه مپنا آغاز به کار کرده‌اند.

اولیا با بیان اینکه گروه مپنا در نظر دارد با پذیرش و عرضه اولیه شرکت‌ها و پروژه‌های زیرمجموعه خود در بازار سرمایه، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در مسیر فعالیت‌های تخصصی خود را با مردم به مشارکت بگذارد، افزود: همچنین مپنا در حال مطالعه و بررسی استفاده از صندوق بازنشستگی مکمل در بازار سرمایه برای کل کارکنان خود است.

• عضویت عادی بالاترین سطح حضور در آیسکو
• ضرورت توسعه حرفه حسابداری همپای توسعه بازار سرمایه
• تولد بازار هشتم در فرابورس
• افزایش سرمایه خکرمان
• چشم‌انداز کاهش سود صندوق‌ها