یک پیش بینی از زمان پایان جنگ غزه

دولت‌های غربی بهترین راهکار کوتاه‌‍مدت برای حفظ امنیت غیرنظامیان فلسطینی را برقراری آتش‌بس موقت بشردوستانه می‌دانند تا ضمن انجام برخی اقدامات بشردوستانه در قبال غیرنظامیان غزه، اسرائیل نیز بتواند به حملات خود علیه مواضع حماس ادامه دهد. نتانیاهو اما با این راهکار موافقت نکرده و تاکید دارد که تا آزادسازی تمام اسرای اسرائیلی، هیچ آتش‌بسی حتی به شکل موقت برقرار نخواهد شد.

این موضوع باعث شده است از چند روز گذشته تعدادی از نمایندگان کنگره آمریکا از بایدن بخواهند که نتانیاهو را برای توقف حملات وحشیانه به غیرنظامیان تحت فشار قرار دهد. این طرح اگرچه با موافقت بایدن روبرو شده، اما نتانیاهو قاطعانه آن را رد می‌کند.

در همین راستا بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه در سفری به اسرائیل که سومین سفر وی به اراضی اشغالی از بعد از آغاز طوفان‌الاقصی محسوب می‌شود، سعی در تحت فشار قرار دادن نتانیاهو برای توقف حملات به غیرنظامیان داشت، اما به دلیل مخالفت نتانیاهو، با دست خالی اسرائیل را ترک کرد و روز گذشته به اردن رفت تا دیداری با وزرای خارجه اردن، امارات، عربستان، قطر و مصر و دبیر اول کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین داشته باشد و وضعیت فلسطین را بررسی کنند. در این سفر نیز بلینکن سعی داشت حملات رژیم صهیونیستی را در قالب دفاع از خود مشروع جلوه دهد که با مخالفت قاطع وزرای خارجه عرب مواجه شد.

بلینکن در ادامه سفر خاورمیانه‌ای خود، به ترکیه می‌رود تا شاید در دیدار با همتای ترکیه‌ای خود، بتواند راهکاری برای توقف حمله به غیرنظامیان فلسطینی بیابد. این در حالی است که روز گذشته اردوغان اعلام کرد "نتانیاهو مسئول اصلی حملات به نوار غزه است، نتانیاهو دیگر شخصی نیست که بخواهیم تحت هیچ شرایطی با او گفتگو کنیم و او را به کلی کنار گذاشته‌ایم." بنابراین به نظر می‌رسد بلینکن در سفر به ترکیه نیز به هدف اصلی‌اش که برقراری آتش‌بس موقت در غزه ضمن جلب حمایت از رژیم صهیونیستی است، دست نخواهد یافت.

اما در شرایطی که غیرنظامیان فلسطینی در بدترین شرایط به سر می‌برند و تا کنون جنگ غزه منجر به کشته شدن قریب به ۱۰ هزار فلسطینی شده است، چه آینده‌ای را می‌توان برای این جنگ متصور بود؟

منصور براتی، تحلیلگر مسائل اسرائیل، در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه علی‌رغم اینکه رویکرد کشورهایی مانند ایران و آمریکا نیز بر سرنوشت جنگ تاثیر دارد، اما خود جبهه غزه مهمترین مولفه تعیین‌کننده است، اظهار کرد: از روز ۲۸ اکتبر اسرائیلی‌ها حملات زمینی گسترده‌تری را علیه غزه آغاز کردند و به سه ناحیه در شمال غزه شامل بیت حانون، بیت لاهیا و الزیتون حمله کردند. به نظر می‌رسد صهیونیست‌ها می‌خواهند در این سه ناحیه پیشروی کنند و از این طریق شهر غزه را به محاصره خود درآورند و نهایتا تمام شمال نوار غزه را تصرف کنند.

وی ادامه داد: به نظر من هدف اسرائیل این است که با اشغال کامل شمال غزه، آن را به منطقه‌ای حائل میان گروه‌های فلسطینی حاضر در غزه و نیروهای صهیونیستی تبدیل کند تا اگر از این به بعد مبارزین فلسطینی خواستند اسرائیل را هدف قرار دهند، مجبور شوند از این منطقه حائل عبور کنند و اسرائیل بتواند حملات آنان را در داخل خود غزه خنثی کند و جنگ به شهرک‌های صهیونیستی کشیده نشود.

این تحلیلگر مسائل اسرائیل با بیان اینکه هنوز مشخص نیست در جنوب نوار غزه چه اتفاقاتی بیفتد، افزود: از دو شب گذشته حملات ایذایی اسرائیل به بخشی از مناطق جنوبی آغاز شده است، اما فعلا مشخص نیست که چه برنامه‌ای را برای جنوب دارند.

براتی با اشاره به سخنان دو شب گذشته سید حسن نصرالله، عنوان کرد: به نظر می‌رسد چندان تحولی در روند جنگ ایجاد نشود، اگرچه که از دیروز تبادل آتش میان حزب‌الله و اسرائیل در نزدیکی مرز لبنان و فلسطین تشدید شده است و باید دید تا کجا ادامه پیدا می‌کند، اما به نظر من همچنان درگیری‌ها در جبهه جنوبی فلسطین (جبهه غزه) متمرکز شود و در جبهه شمالی (مرز لبنان و فلسطین) درگیری‌های خاصی رخ ندهد.

وی با بیان اینکه به نظر می‌رسد حداقل یک تا ماه دیگر جنگ به طول بیانجامد، اضافه کرد: اکنون شاهد تلاش‌های جدی‌تری برای آتش‌بس هستیم. در طی این یک ماه خیلی کم دیده شد که دولت‌های غربی به این سمت بروند، اما اکنون تلاش‌هایی در این خصوص در حال شکل‌گیری است که از آن تحت عنوان آتش‌بس موقت بشردوستانه یاد می‌شود. حدود ۱۵ نفر از سناتورهای دموکرات خواهان اجرای این طرح اند و ظاهرا دولت بایدن نیز با آن موافق است.

این تحلیلگر مسائل اسرائیل خاطرنشان کرد: دو روز گذشته بلینکن وارد سرزمین‌های اشغالی شد و تا حدی نتانیاهو را برای پذیرش این طرح تحت فشار گذاشت، اما نتانیاهو پذیرفتن آن را به آزاد شدن تمام اسرای اسرائیلی مشروط کرده است. این احتمال وجود دارد که در روزهای آینده، سناریوی آتش‌بس موقت کمی جدی‌تر شود، اما فعلا تا رسیدن دو طرف به یک فهم مشترک برای برقراری آتش‌بس فاصله داریم.

براتی با اشاره به تلاش‌های میانجی‌گرانه برخی کشورها برای حصول آتش‌‍بس در غزه، بیان کرد: قطر در حوزه آزادسازی اسرا در حال انجام تلاش‌هایی است و مصر نیز برای رسیدن به آتش‌بس فعالیت می‌کنند که البته فعلا نتانیاهو طرح‌های پیشنهادی آتش‌بس را رد می‌کند.

فشار افکار عمومی بر نتانیاهو به کجا خواهد کشید؟

وی با اشاره به افزایش نارضایتی مردم اسرائیل از نتانیاهو بر اساس نظرسنجی‌هایی که انجام شده است، گفت: غافلگیری مقامات رژیم و وارد شدن تلفات بسیار به صهیونیست‌ها، باعث نارضایتی مردم اسرائیل شده است. همچنین بالا بودن تعداد اسرای اسرائیلی نیز از دیگر دلایلی است که باعث نارضایتی ساکنان اراضی اشغالی از نتانیاهو شده است و خانواده‌های آنان اعتراضاتی را برگزار می‌کنند. بسیاری از مردم اسرائیل معتقد اند حملات رژیم صهیونیستی به غزه، با تلاش برای آزادسازی اسرا در تضاد است و جان آنان را به خطر می‌اندازد.

این تحلیلگر مسائل اسرائیل ادامه داد: احتمالا نتانیاهو در طی ماه‌های آینده مجبور به کناره‌گیری از قدرت شود و اگر تن به این کار ندهد، پرونده‌های قضایی مقامات ارشد اسرائیل، نتانیاهو را تحت فشار شدید قرار خواهد داد.

براتی همچنین در خصوص صحبت‌های بایدن مبنی بر اینکه تحولات دو سه سال آینده می‌تواند آینده جهان را در ۶ دهه آتی مشخص کند، اظهار کرد: ما اکنون در دوره گذار نظام بین‌المللی قرار داریم و جهان در حال تغییر از نظم تک‌قطبی به چندقطبی است که مصداق‌های آن را در جنگ‌های اوکراین و غزه می‌توان مشاهده کرد. در دهه‌های قبل وقتی درگیری بین اسرائیل و فلسطین رخ می‌داد، اسرائیل به طور مطلق تعیین‌کننده روند جنگ بود، اما افزایش قدرت دولت‌های مختلف از جمله ایران، باعث شده قدرت گروه‌های مقاومت افزایش یابد و این چنین به اسرائیل حمله کنند و حدود ۱۶۰۰ اسرائیلی کشته، ۶۰۰۰ نفر زخمی و ۲۴۰ نفر اسیر شوند.

وی با بیان اینکه این سومین تلفات بالای اسرائیل در تاریخ ۷۵ ساله آن است، اظهار کرد: اگر اسرائیل نتواند در این جنگ پیروز شود، در آینده نیز بسیار آسیب‌پذیرتر خواهد بود و از همین جهت است که گفته می‌شود اتفاقات این چند سال بسیار برای آینده تعیین‌کننده است.