دانش آموز استثنایی چگونه توصیف میشود ؟

دانش آموز استثنایی هم به کودکان مبتلا به انواع ناتوانی و هم به کودکان تیز هوش اطلاق می شود زمانی واژه های ناتوانی و معلولیت مترادف بودند اما امروزه بین آنها تفاوت قائل شده اند.
به گزارش میگنا میترا عزیزی روانشناس و مشاور خانواده در ادامه این مطلب اضافه میکند ناتوانی شامل محدودیت عملکردهای فرد و در نتیجه محدود کردن تواناییهای او میشود اما معلولیت وضعیتی است که به فرد تحمیل میشود این وضعیت میتواند از سوی جامعه محیط زندگی یا نگرشهای خود فرد صورت گیرد.

ناتوانی و اختلالات به این صورت دسته بندی میشود
اختلالات حسی، اختلالات جسمی، عقب افتادگی ذهنی، اختلالات زبانی و گفتاری، اختلالات یادگیری،بیقراری و کم توجهی و اختلالات رفتاری و عاطفی
اختلالات حسی شامل ضعف بینایی و شنوایی میباشد
ضعف بینایی: بعضی از دانش آموزان دچارنقص بینایی مختصر هستند که معالجه نشده اند بسیاری از آنان با یک عینک ساده بهبود میابند.
افراد نابینا برای خواندن باید از حس لامسه یا شنوایی استفاده کنند
این افراد یا نابینا متولد شده اند یا در سالهای اول زندگی بینایی خود را از دست داده اند بیشتر دانش اموزان از هوش طبیعی برخوردارند و در صورتی که به آنها کمک شود همگام با بقیه در تحصیل پیشرفت میکنند
اختلالات شنوایی:
دانش آموزانی که داراری نقص شنوایی اند در کلاس درس به سختی چیز یاد می گیرند
کودکانی که ناشنوا به دنیا می آیند یا در سالهای نخستین زندگی دچار ناشنوایی می شوند نمی توانند درست حرف بزنند
راهکارهای تدریس برای کار با دانش آموزان دچار نقص شنوایی:
1-صبور باشید
2-به طور طبیعی حرف بزنید(نه زیاد آرام و نه خیلی تند)
3-فریاد نزنید ،زیرا این کار کمکی به شما نمی کند واضح حرف زدن بهتر است
4-عوامل حواس پرتی و صداهای زمینه ای را کم کنید

فلج مغزی
در این عارضه کودک هماهنگی لازم در کارهای ماهیچه ای را ندارد اندامهایش لرزش دارند و به صورت روشن ح نمیزند مهمترین عامل این عارضه نرسیدن اکسیژن کافی به مغز در زمان تولد است فراوانترین حالت آنهم سخت شدن ماهیچه ها و اشکال در حرکت است
صرع
در این عارضه عصبی حمله گاه و بیگاه به کودک دست میدهد و حرکاتش را مختل میکند که خود دارای انواعی است ممکن است کودک به جای خیره شود یا پلکهایش مرتب بهم بخورد یا اگر صرع شدیدتر باشد کودک بیهوش میشود و یا با ماهیچه های گرفته و سخت شده حرکات پرش داری انجام میدهد.

عقب افتادگی ذهنی :
بارزترین مشخصه عقب افتادگی ذهنی عملکرد ضعیف هوشی فرد است
علاوه بر ضعف هوشی نقص در رفتارهای انطباقی و پیشرفت رشدی نیز از مشخصه های عقب افتادگی ذهنی به شمار می آیید مهارت های انطباقی شامل مهارت هایی می شوند که برای مراقبت های فردی و مسئولیت پذیری اجتماعی نظیر لباس پوشیدن دستشویی رفتن غذا خوردن خویشتن داری و روابط با همسالان است.
عقب افتادگی ذهنی یک نوع بیماری است که پیش از 18 سالگی با ضعف هوشی(معمولا پایین تر از 70 در آزمون هوش فردی سنتی)و مشکلات در انطباق با زندگی آغاز می شود .پایین بودن بهره هوشی و ضعف انطباق فرد با محیط باید در دوران کودکی مشهود باشد نه به دلیل تصادف یا ضربه ناگهانی به مغز.

طبقه بندی انواع عقب افتادگی های ذهنی
عقب افتادگی به ٤ دسته ضعیف،متوسط،شدید وحاد تقسیم میشود
انجمن آمریکایی عقب افتادگی ذهنی نظام طبقه بندی جدیدی را بر اساس حمایتی که از کودک مبتلا به عقب ماندگی ذهنی برای عملکرد در بالاترین سطح نیاز دارد پایه ریزی کرده است
گروه های جدید عبارتند از ادواری، کم هوشی، گسترده و فراگیر

علت بیماری
عامل پیدایش عقب افتادگی ذهنی ، ژنتیک یا آسیب مغزی است

عوامل ژنتیکی
شایعترین مشکل شناخته شده عقب افتادگی ذهنی سندروم داون است که از طریق ژنها منتقل میشود کودکان مبتلا به سندروم داون یک کروموزوم بیشتر از سایرین دارند( سه تایی بودن کروموزوم)
آنان دارای صورت گرد جمجمه ای پهن چینی مضاعف روی یک چشم زبانی برجسته دست و پایی کوتاه و عقب ماندگی در قابلیت های جسمی و ذهنی میباشند
شکننده :xسندرم
دومین مشکل شایع و شناخته شده عقب ماندگی ذهنی است.
این بیماری ژنتیکی از طریق ناهنجاری در کرموزوم(ایکس) منتقل می شود و نتیجه آن از عقب افتادگی ذهنی از خفیف تا شدید می شود سطح این بیماری در مردان بیشتر است ویژگی کودکان مبتلا به سندروم (ایکس)شکننده شامل صورت کشیده ،فک پیش آمده،گوش های بلند،پهن شدگی بینی و اندام نامناسب می شوند
آسیب مغزی:
بسیاری از بیماری های عفونی و خطرات موجود در محیط های زندگی می توانند منجر به آسیب مغزی در فرد شوند عفونت های زمان بارداری نظیر سرخچه،سفلیس،زونا،ایدز ممکن است سبب عقب ماندگی در کودک شوند این بیماری های مغزی در مغز التهاب ایجاد می کنند
خطرات محیطی مانند ضربه به سر سو تغذیه،مسمومیت،جراحات هنگام تولدو اعتیاد یا مصرف زیاد نوشیدنی های الکی مادر در زمان بارداری است

راهکارهای تدریس برای کودکان مبتلا به عقب افتادگی ذهنی
١-به کودک عقب افتاده ذهنی کمک کنید کارها را طبق سلیقه شخصی خود انجام دهد
٢-همیشه میزان عملکرد ذهنی کودک را در نظر داشته باشید،کودکان مبتلا به عقب افتادگی ذهنی به طرز چشمگیری در سطح پایینتری از عملکرد ذهنی در مقایسه با بیشتر دانش آموزان کلاس قرار دارند--
٣-آموزش به این دسته از کودکان را برای پاسخگویی بهتر به نیازهای آنها از سایرین متمایز کنید
٤-از نوع رفتار با کودکان دیگری که مبتلا به ناتوانی اند نمونه های عینی در اختیار کودکان قرار دهید آموزشهای خود را ساده و واضح سازید
٥-به آنها فرصت هایی برای بکارگیری آنچه یادگرفته اند بدهید از آنها بخواهید مراح انجام کار را بارها تکرارکنند و برای به خاطر سپردن آنها در آموزششان زیاده روی کنید
٦-نسبت به اعتماد بنفس کودک حساس باشید به ویژه از مقایسه کردن آنها با کودکان معمولی و فاقد معلولین ذهنی خودداری کنید