کاهش ارزش معاملات بورس
دنیای اقتصاد -علی عبدالمحمدی : بررسی آمار و ارقام هفته قبل نشانگر این نکته است که در هفته پیش، بازار با تداوم خروج پول حقیقی همراه شدهاست. در هفتهای که سپری شد، هزار و ۱۳۷میلیاردتومان از گردونه معاملات سهام و حقتقدم خارج و ۳۰میلیاردتومان وارد صندوقهای درآمد ثابت شد.
برای دومین هفته متوالی است که بعد از فروکشکردن تب انتظارات تورمی، این صندوقها با ورود پول همراه میشوند. بهنظر میرسد با فروکشکردن نسبی انتظارات تورمی، مجددا پولها صندوقهای درآمد ثابت را برای سرمایهگذاری انتخاب کردهاند. در سایه وضعیت مبهم بورس و کنترلهایی که در بازار ارز و طلا و سکه وجود دارد، پولهای سرگردان دوباره صندوقهای درآمد ثابت را بهعنوان مأمن اصلی خود انتخاب کردهاند.
وضعیت شاخصها
معاملات بورس تهران در هفته گذشته با کاهش ارتفاع محدود هر سه شاخص اصلی تالار شیشهای همراه شد. در هفتهای که گذشت، شاخصکل بورس تهران 0.37درصد از ارتفاع خود را از دست داد تا سهامداران بورس تهران برای چهارمین هفته متوالی شاهد کاهش ارتفاع نماگر اصلی بازار سهام باشند. همچنین در هفته گذشته شاخص هموزن نیز با افت 0.10درصدی همراه شد. در فرابورس نیز شاخصکل این بازار در مقیاس هفتگی 0.34درصد از ارتفاع خود را از دست داد.
بررسی آمارهای هفتگی
میانگین قیمت دلار در بازار آزاد نیز پس از اینکه دو هفته متوالی با افت همراه شدهبود، در هفته گذشته رشد کرد و بر روی سطح ۵6هزار و 8۰۰تومان قرارگرفت. خبر مثبت دیگر برای بازار، استمرار افزایش قیمت دلار نیمایی است، گفتنی است که دلار نیمایی در هفته گذشته رقم ۳۹هزار و 740تومان را بهعنوان میانگین هفتگی بهثبت رساند. نکته قابلتوجه دیگر، خروج ادامهدار پول از بازار سهام است. در هر ۶ هفته معاملاتی گذشته که موردبررسی قرار گرفتهاند، بازار سهام با خالص تغییرمالکیت منفی حقیقیها همراه بوده و این گروه از بازیگران بازار سهام با توجه به اوضاع اسفناک بازار سهام در هفتهها و ماههای اخیر، عطای بازار سهام را به لقای آن بخشیدهاند. گفتنی است که در مجموع ۶ هفته معاملاتی گذشته، 6 هزار و 337میلیارد تومان پول از گردونه معاملات سهام و حقتقدم خارج شدهاست که رقم قابلتوجهی محسوب میشود. میانگین قیمت سکه رفاه نیز بعد از ثبت افزایش میانگین هفتگی قیمت دلار در هفته گذشته با رشد همراه شد و بر روی سطح 33میلیون و 217هزارتومان قرارگرفت که بیشترین مقدار طی سه هفته اخیر است. رکود حاکم بر کلیت بازار اما خود را در افت ارزش معاملات خرد نشان میدهد. میانگین هفتگی ارزش معاملات خرد بازار سهام که شامل سهام و حقتقدم میشود، رقم ۳هزار و 231میلیاردتومان را تجربه کرد.
رکود در بازار
همانطور که بالاتر نیز گفته شد، کاهش ارزش معاملات به مقادیر نازل، یکی از نکات جالبتوجه هفته معاملاتی گذشته است. اندکی تامل پیرامون رفتار سرمایهگذاران خرد بازار سهام، نکات جالبی را در این زمینه به سرمایهگذاران مخابره میکند. طبیعتا در هر بازاری، زمانیکه انتظاری برای رشد قیمتها وجود داشتهباشد، تحرک فعالان آن بازار زیاد میشود، مثلا در بازار مسکن شهر تهران، هر زمان که انتظارات تورمی شعلهور میشود و انتظاری برای رشد قیمتها در ماههای آتی وجود دارد، تعداد معاملات ثبتشده در پایتخت در هر ماه از ۱۰هزار معامله فراتر میرود. در بورس اوراقبهادار تهران نیز همینگونه است. هر زمان که انتظاری برای رشد قیمتها در بطن بازار سهام وجود داشتهباشد، ارزش معاملات خرد بازار سهام در مسیر افزایشی قرار میگیرد و این افزایش ارزش معاملات تا زمانی ادامه دارد که روند صعودی در بازار سهام به اتمام برسد. برای مثال در روند صعودی که در ابتدای سالجاری در بازار سهام تجربه شد، ارزش معاملات خرد در این بازار در سطوح نازلی قرار داشت، اما بهیکباره شاهد افزایش ارزش معاملات خرد بازار به سطوح بیش از ۱۰هزار میلیارد تومان بودیم.
این روند از ابتدای اسفند سالگذشته شروع شد و تا اواسط اردیبهشت سالجاری نیز ادامه داشت، بهگونهای که ارزش معاملات تا سطوح ۲۵هزار میلیارد تومان نیز صعود داشت، اما همزمان با ریزش قیمتها که از روز ۱۷ اردیبهشت آغاز شد، هر روز شاهد کاهش ارزش معاملات نسبت به روزهای قبل بودیم، بهگونهای که این روزها این پارامتر آماری در حوالی ۳هزارمیلیارد تومان قرار دارد. گفتنی است که محاسبات ما در متن حاضر برای سهام، حقتقدم و صندوقهای سهامی لحاظ شده است و اگر در رسانههای دیگر ارقام متفاوتی از آیتم ارزش معاملات بهچشم میخورد، به دلیل تفاوت مبنای محاسبه است که برخی، معاملات حقیقیها در صندوقهای سهامی را درنظر نمیگیرند. دلیل افت ارزش معاملات از سقف ۲۵هزار میلیاردتومانی، چرخش روند بازار سهام بود. افزون بر این، یکی از دلایل افت ارزش معاملات خرد بازار سهام در مقطع کنونی، نبود چشمانداز رشد در این بازار است. در واقع در برهه فعلی، محرکی در سپهر بورس تهران موجود نیست که در روزها و ماههای پیشرو، آتش قیمتها را شعلهورتر ساخته و به سمت ایستگاههای جدید هدایت کند. مطمئنا زمانی شاهد چرخش در نمودار ارزش معاملات بازار خواهیم بود که بازار با تغییر روند مواجه شود. روند غالب چند وقت اخیر در بورس تهران، نزولی بودهاست و طبیعتا در این اثنا که هر روز ارتفاع قیمت سهام موجود در بازار، نسبت به روزهای قبل کم میشود و هیچ چشمانداز رشدی نیز در بازار وجود ندارد، کسی به خرید سهام که متعاقبا افزایش ارزش معاملات را در پی خواهد داشت، تمایل نخواهد داشت.