الگوی دوگانه عملکرد بورس انرژی

علی نقوی مدیرعامل بورس انرژی ایران از افزایش ارزش معاملات بورس انرژی ایران در سال‌۱۴۰۲ نسبت به سال‌قبل خبر داد و گفت: کل ارزش مبادلات بورس انرژی در سال‌۱۴۰۲ از ۱۶۹‌هزار‌میلیارد‌تومان فراتر رفت که این رقم نسبت به ارزش معاملات این بازار در سال‌قبل رشدی ۱۹‌درصدی داشت.

ایجاد بازار صادراتی نفت سفید

مدیرعامل بورس انرژی ایران میزان فروش محصولات هیدروکربوری از طریق این بازار در رینگ داخلی ظرف سال‌۱۴۰۲ را افزایشی اعلام کرد و گفت: طی سال‌۱۴۰۲ معاملات فرآورده‌های نفتی در رینگ داخلی بورس انرژی ایران بالغ بر ۲‌میلیون و ۸۹۷‌هزار‌تن انواع فرآورده به ارزشی بالغ بر ۵۷‌هزار‌میلیارد‌تومان بود که این ارقام نسبت به سال‌قبل، به لحاظ حجمی رشدی ۱۲‌درصدی و به‌‌‌‌‌‌لحاظ ارزشی نیز رشدی ۴۲‌درصدی را به‌ثبت رساندند. وی افزود: محصولات مختلفی در این تابلو مورد معامله قرارگرفت، اما آیزوریسایکل، نفت سفید۲ و میعانات گازی بیشترین ارزش این رینگ را به خود اختصاص دادند.

نقوی درخصوص معاملات رینگ صادراتی هم گفت: ظرف سال‌گذشته (۱۴۰۲) بالغ بر ۴‌میلیون و ۱۱۹‌هزار‌تن فرآورده هیدروکربوری به ارزش بیش از ۱۰۲‌هزار‌میلیارد‌تومان از طریق این بازار به مقاصد مختلف صادر شد و به لحاظ ارزش، این بازار رشد ۱۹‌درصدی را به‌ثبت رساند. وی افزود: ظرف سال‌۱۴۰۲ در کل بازار هیدروکربوری شامل رینگ داخل و بین‌‌‌‌‌‌الملل، بالغ بر ۷‌میلیون و ۱۷‌هزار ‌تن محصول مورد معامله قرارگرفت که ارزش این مبادلات از ۱۵۹‌میلیارد‌تومان فراتر رفت که به لحاظ حجمی افتی ۴‌درصدی نسبت به سال‌۱۴۰۱ داشت، اما ارزش کل این معاملات رشدی ۲۶‌درصدی را به‌ثبت رساند. نقوی درخصوص دلایل کاهش حجم فروش در رینگ فرآورده‌های هیدروکربوری گفت: عمده‌‌‌‌‌‌ترین دلیل افت حجم مبادلات در رینگ هیدروکربوری افت صادرات نفتا از طریق بورس انرژی نسبت به سال‌۱۴۰۱ و حذف افغانستان از مقاصد صادراتی فرآورده‌های هیدروکربوری از بورس انرژی کشور بود.

مدیرعامل بورس انرژی افزود: در سال‌۱۴۰۲ افزایش نیاز کشور به تولید بنزین باعث شد تا بخش عمده نفتا تولیدی در کشور به بنزین تبدیل شود و از چرخه صادرات خارج شد؛ این موضوع بر افت فروش صادراتی رینگ بورس انرژی موثر واقع شد. همچنین ظرف سال‌گذشته نهادهای مربوطه به دلایلی تصمیم‌گرفتند که فروش گاز مایع صادراتی ایران به مقصد افغانستان از بورس انرژی خارج شود؛ این موضوع نیز بر کاهش حجم فروش فرآورده‌های هیدروکربوری از طریق این بازار اثرگذار شد. نقوی گفت: به‌رغم تمام محدودیت‌های ایجاد شده، اما فروش صادراتی رینگ بین‌الملل تابلوی فرآورده‌های هیدروکربوری همچنان قابل‌توجه بود. گاز مایع بیشترین حجم مبادلاتی در بورس انرژی را به خود اختصاص داد، نفت سفید دومین کالایی بود که بیشترین حجم صادرات از طریق این بازار را داشت.

برق سبز؛ دستاورد جدید

مدیرعامل بورس انرژی در داده‌های تابلوی برق این بازار نیز گفت: ظرف سال‌۱۴۰۲ بالغ بر ۵‌میلیارد و ۷۶۱‌میلیون کیلووات ساعت برق در بورس انرژی به ارزش ۱۲۰۰‌میلیارد‌تومان مورد معامله قرارگرفت. ارزش معاملات این بازار نسبت به سال‌قبل رشدی ۱۳۹‌درصدی را به‌ثبت رساند. عمده این رشد ناشی از راه‌اندازی تالار برق سبز بود که در این سال‌حدود ۳۲۲‌میلیون کیلووات ساعت برق سبز به ارزشی بالغ بر ۷۵۸‌میلیارد‌تومان از طریق این بازار مورد مبادله قرارگرفت.

در ۱۴۰۲ محقق شد

مدیرعامل بورس انرژی مهم‌ترین دستاوردهای این بازار ظرف سال‌۱۴۰۲ را گسترده برشمرد و گفت: شکل‌گیری بازار صادراتی نفت سفید در بورس انرژی و همچنین تنوع‌بخشی به مقاصد و عرضه‌کنندگان گاز مایع در رینگ صادراتی از جمله دستاوردهای بورس انرژی در سال‌قبل بود. همچنین در این سال‌تالار برق سبز با موفقیت راه‌اندازی شد و در حال‌حاضری بسیاری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور نسبت به عرضه برق تولیدی خود در این بازار اقدام کرده و امکان مبادله برق از طریق این بازار فراهم است؛ توسعه معامله برق سبز از طریق بورس انرژی ظرفیت مناسبی را در اختیار سرمایه‌گذاران فعال در این بخش قرار می‌دهد. همچنین در این سال‌در کمیته فقهی سازمان بورس موضوع سوآپ نفتی و گواهی‌سپرده مطرح و به نتیجه رسید‌ و امیدواریم معاملات گواهی برق را در سال‌جدید شاهد باشیم.

توسعه در ۱۴۰۳ محقق می‌شود؟

نقوی در ادامه به تشریح مهم‌ترین اهداف بورس انرژی در سال‌جدید پرداخت و گفت: آغاز معاملات بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی و محیط‌زیست از جمله مهم‌ترین اهداف ما در بورس انرژی ایران برای امسال است. پذیرش گواهی صرفه‌جویی برق و گاز طبیعی در سال‌۱۴۰۲ انجام شد و پیگیر هستیم تا ظرف ۳ ماه ابتدایی امسال معاملات آن آغاز شود؛ این موضوع یکی از برنامه‌های مهم بورس انرژی و دولت است که با همکاری شرکت توانیر و شرکت گاز محقق می‌شود. وی ادامه داد: همچنین برای امسال بحث راه‌اندازی معاملات گواهی‌سپرده گاز طبیعی در دستور کار بورس انرژی قرار دارد؛ مصوبه شورای‌عالی انرژی در این‌خصوص کسب شده و امیدواریم با همکاری شرکت گاز، با آغاز معاملات گواهی گاز، بازار گاز طبیعی در بورس شکل بگیرد.

در حوزه بازار فیزیکی نیز موضوع مبادله هیدروژن در بورس انرژی را پیگیریم؛ از سال‌گذشته گفت‌‌‌‌‌‌وگوهایی را در این زمینه با تولیدکنندگان این محصول آغاز کرده‌‌‌‌‌‌ایم و امیدواریم عرضه این محصول در بورس انرژی برای امسال محقق شود. نقوی در ادامه به‌فروش پساب در بورس انرژی اشاره کرد و گفت: بحث مبادله‌‌‌‌‌‌پذیری پساب ظرف سال‌گذشته مطرح شد؛ پذیرش نیز در این زمینه انجام شد؛ اما هنوز شرکت سپرده‌‌‌‌‌‌گذاری درخصوص تضامین آن با عرضه‌‌‌‌‌‌کنندگان به نتیجه نرسیده و بنابراین زمینه عرضه پساب در بورس انرژی ظرف سال‌گذشته محقق نشد، با این‌وجود در تلاش هستیم تا با پیگیری بیشتر این موانع برطرف شده و به‌زودی پساب نیز در این بازار عرضه شود. همچنین با توجه به مصوبات اخذ شده در وزارت نیرو، بحث مبادلات برق در رینگ صادراتی بورس انرژی و همچنین مبادلات برق نیروگاه‌های تولید پراکنده نیز در دستور کار بورس انرژی برای سال‌۱۴۰۳ است.

• تولید برق از تاسیسات تقویت فشار گاز کلید خورد
• گواهی ظرفیت؛ حلال مشکلات صنعت برق ایران
• رشد بیش از ۹ درصدی مصرف برق صنایع بزرگ در سال رشد تولید
• دومینوی خسارات ناترازی انرژی بر صنایع
• غیبت تجدیدپذیرها در سبد برق