چشمه های چاراویماق

شمه های چاراویماق با خاصیت های فراوان و مهمی که دارند از جاذبه های طبیعی و گردشگری چاراویماق به شمار می روند. این منطقه با توجه به قدمت سنگ قبور روستاها و تپه های تاریخی آن، دارای قدمت دیرینه میباشد.
شهرستان چاراویماق با وسعت ۳۲۰۸ کیلومتر مربع (۷ درصد مساحت استان) در ۱۸۰ کیلومتری تبریز واقع شده است. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان هشترود، از سمت شرق با شهرستان میانه، از سمت غرب با استان آذربایجان غربی و شهرستان مراغه و از سمت جنوب با استان‌های آذربایجان غربی و زنجان هم‌مرز است.

چشمه اسرار آمیز پیرسقا

چشمه آب سرد پیرسقا در دامنه کوهی موسوم به پیرسقا واقع در ۴۰ کیلومتری شهر قره آغاج و در امتداد یکی از شاخه های فرعی آیدوغمش بنام دره دربند قرار دارد. موقعیت جغرافیائی چشمه شگفت انگیز و اسرار آمیز پیرسقا با طول جغرافیایی ۳۴، ۵۶، ۴۶ شرقی و عرض جغرافیایی ۵۱، ۵۱، ۳۶ شمالی می باشد . ارتفاع محل قرارگیری چشمه از سطح تراز دریا ۲۳۱۳ متر است. در هر شبانه روز به طور متوسط چهار مرتبه آب با قدرت نیم الی سه لیتر در ثانیه جاری و پس از یک ساعت جریان آب بکلی قطع می شود و از این چشمه هنگام جاری شدن آب صدایی شبیه به صدای هواپیما به گوش می رسد.

تاکنون نظریه قابل قبول و قاطعی درباره این چشمه اسرارآمیز ابراز نگردیده است . این پدیده احتمالاً در اثر افزودن گاز در داخل مخزن و افزایش تدریجی فشار در مخزن و رها شدن فشار و عملکرد این پدیده به صورت پیستون یا تلمبه تخلیه می شود ،که این عقیده بر مبنای علمی محکمی استوار نیست و نمی تواند حس کنجکاوی بینندگان را ارضاء کند . آب این چشمه گوارا و قابل شرب است و مناظر اطراف چشمه بسیار دیدنی است.

چشمه آب معدنی روستای ایستی سو

این چشمه در ۲۵ کیلومتری جنوب شهرستان و در طول جغرافیایی ۰۰ ، ۰۵ ، ۴۷ شرقی و عرض جغرافیایی ۰۶ ، ۵۹ ، ۳۶ شمالی واقع شده است .چشمه مزبور در دامنه آب پخشان شمال روستای آبگرم با جریان دایمی و با دبی ۲۰ لیتر در ثانیه از دهانه چشمه جاری است . چشمه های مورد نظر در امتداد یک گسل با جابجائی افقی و در کف دشت قرار گرفته است .

مشخصات فیزیکی و شیمیایی چشمه

دمای آب آن ۴۲ درجه سانتیگراد (توربید تید، شفاف)، مزه (ملحی و گس)، رنگ (بی رنگ)، بو (بی بو)، تیپ آب چشمه بیکربنات سولفات کلسیک گرم می باشد.

چشمه آبگرم منشگه

این چشمه در یک کیلومتری جنوب غربی روستای منشگه قرار داشته و دارای مختصات جغرافیایی “۲۹، َ۰۴ ، ۴۷ طول شرقی و “۵۵ ، َ۵۸ ، ۳۶ عرض شمالی است و ارتفاع چشمه از سطح دریا ۲۲۵۰ مترمی باشد .

خواص فیزیکی و شیمیایی آب چشمه

چشمه مـذکـوردرتقسیم چشمه هـای آبگـرم جـزء چشمه هـای خیـلـی گـرمHypethermal ) ) محسوب می شود . از نظر ظاهری دارای آبی کاملاً شفاف بوده و خروج سیالات زمین گرمایی همراه با قلیان گاز است و بوی H2S در کل منطقه به مشام می رسد . همچنین در حاشیه چشمه های موجود و در امتداد مجاری جریان آب ، گوگرد به صورت خالص و به رنگ زرد و یا به صورت رشته ای رسوبگذاری شده است.

چشمه های آبگرم حمام

این چشمه در محل روستای حمام واقع در جنوب شرقی روستایی ایستی سو قرار گرفته است و دارای مختصات طول ۲۷ ، ۰۲ ، ۴۷ شرقی و عرض ۱۸ ، ۵۴ ، ۳۶ شمالی است . ارتفاع چشمه ها از سطح دریا حدود ۲۱۰۵ متر است . یکی از این دو چشمه آبگرم در این روستا بنام چشمه آبگرم حمام ( ۱ ) سرپوشیده بوده و دارای حوضچه ای طبیعی است و رسوبات گوگردی رشته ای به وضوح دیده می شود.

چشمه آبگرم حمام ( ۲ ) دارای حوضچه ای روباز در مظهر این چشمه است و آب آن مزه ای ترش متمایل به شیرین دارد.

خواص فیریکی و شیمیایی آب چشمه

چشمه آبگرم حمام ( ۱ ) با دمای ۴۰ درجه سانتیگراد و حمام ( ۲ ) با دمای ۳۷ درجه سانتیگراد در شرایطی که دمای محیط ۲۶ درجه سانتیگرادبوده اندازه گیری شده است. جزءآبهای گرم(Homothermal ) محسوب می شوند . چشمه آبگرم حمام ( ۱ ) در مجاورت یکی از شاخه های فرعی رودخانه آیدوغمش و در ارتفاعی حدود ۱۰ متر از بستر رودخانه قرار گرفته. به صورت حمام سرپوشیده از آن استفاده می شود . بوی شدید H2S در فضای حمام به مشام می رسد و خروج آب همراه با قلیان گاز است . رسوب گذاری تراورتن در کف حوض ودیواره های مشاهده می گردد . ساختمان حمام برروی سکویی قرار دارد که دراثر رسوبگذاری تراورتن تشکیل شده است .

چشمه آبگرم حمام ( ۲ ) در قسمت میانی روستا قرار گرفته است. آب دارای ظاهری کاملاً شفاف بوده و بدلیل توقف در داخل مخزن سیمانی اثری از خروج گاز دیده نمی شود. همچنین در اطراف چشمه مذکور رسوبات تراورتنی مشاهده نمی شود. بوی H2S این آب به مراتب کمتر از چشمه آبگرم حمام ( ۱ ) می باشد. با وجود این که فاصله این دو چشمه از یکدیگر کمتر از دویست متر می باشد. ولی تفاوتهای فاحش از نطر دمائی و ویژگیهای نظیر مزه ، رنگ و رسوبات موجود دارد.

شهر چاراویماق

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان چاراویماق دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های چاراویماق مرکزی، چاراویماق جنوب‌غربی، ورقه و قوری‌چای شرقی) و شادیان (شامل دهستان‌های چاراویماق شرقی و چاراویماق جنوب‌شرقی)، یک نقطه شهری به نام قره‌آغاج و ۲۴۸ آبادی می‌باشد.

آب و هوا

شهرستان چاراویماق دارای تابستان‌های معتدل و خنک و زمستان‌های طولانی و پربرف می‌باشد. ارتفاع عمومی زمین در این شهرستان از ۱۳۰۰ متر تا ۳۲۰۰ متر متغیر است. اهالی‌ چاراویماق‌ به‌ کشاورزی‌، باغداری‌، کار در معدن‌، زنبورداری‌. مرغداری‌ و دامداری‌ اشتغال‌ دارند. از صنایع‌دستی‌ آن‌ فرش‌ با طرح‌ گل‌ ابریشم‌ که‌ صادر می‌شود. قالیچه‌های‌ بادوام‌ (برای‌ مصارف‌ محلی‌)، جاجیم‌ و گلیم‌ است. محصولات‌ عمده چاراویماق‌، گندم‌ و جو، بنشن‌، علوفه‌، تره‌بار و محصولات‌ باغی‌ است‌ . فراورده‌های‌ لبنی‌، عسل‌، گندم‌، بنشن‌، چغندرقند، دانه‌های‌ روغنی‌، انواع‌ صیفی‌، پوست‌، فرش‌ و خاک‌ صنعتی‌ کائولن‌ از صادرات‌ آنجاست.

جاذبه های گردشگری

غار طبیعی و صخره ای دلیک بولاغ، چشمه ها، صخره های باستانی اوچ قیزلار، قلعه نادری، تپه باستانی شهردل (شره دل) از جاذبهای گردشگری آن بشمار میروند.

ایلات چاراویماق

ایل‌ شاهسون در دهستان‌ چاراویماق‌ جنوب‌ شرقی‌، ییلاق‌ و قشلاق‌ و در دهستانهای‌ چاراویماق‌ شرقی‌ و ورقه‌، قشلاق‌ می‌کنند. ایل‌ قره‌داغ‌ در دهستان‌ چاراویماق‌ جنوب‌ غربی‌ ییلاق‌ و در دهستان‌ چاراویماق‌ مرکزی‌ قشلاق‌ می‌کنند. طوایف‌ مستقل‌ کورانلار یا گورکانلو در چاراویماق‌ جنوب‌شرقی‌ و حیدرلو در چاراویماق‌ جنوب‌غربی‌ ییلاق‌ و حاج‌ علیلو در چاراویماق‌ مرکزی‌ قشلاق‌ دارند. طایفه‌ای‌ به‌ نام‌ که به زبانی‌ مختلط‌ از ترکی‌، فارسی‌ و کردی‌ دارند، در این‌ شهرستان‌ به‌ سر می‌برند.