پل باراندوز ارومیه

پل باراندوز ارومیه که به پل قلعه جوق نیز معروف است در ۲۵ کیلومتری جاده ارومیه به اشنویه، دهستان باراندوز، روستای قلعه جوق واقع شده است. قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. با ۴۰ متر طول و پنج متر عرض، این پل دارای ۶ چشمه بزرگ با قوس جناقی و پنج چشمه طاق کوچک با طاق رومی است. دیوار پایه‌ها را با استفاده از تخته سنگ‌های بزرگ مکعبی شکل و ملات آهک ساخته‌اند و داخل دیواره پایه‌ها با لاشه سنگ‌های ریز و درشت و ملات آهک پر شده است. با توجه به اهمیت تاریخی، پل جوق از جاهای دیدنی ارومیه به شمار می‌آید و در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹، با شماره ثبت ۳۴۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این پل طی سال های اخیر مورد مرمت و نوسازی قرار گرفته، روی رودخانه ای به اسم باراندوز چای که هم نام خود پل بوده، تاسیس شده است. علت بازسازی آن این بود که در سال ۱۳۹۳ رودخانه طغیان کرد و موجب ریزش پل شد، در نهایت در سال ۱۳۹۵ با اختصاص ۱۱۷ میلیون تومان اعتبار مرمت شد.

تاریخچه پل باراندوز ارومیه

قدمت و دیرینگی پل باراندوز به عصر قاجاریه بر می گردد و در ۱۵ کیلومتری ارومیه مستقر شده است. به طور دقیق باید گفت که در هنگام عبور از جاده ارومیه به سمت اشنویه، می توانید به دیدن این پل بروید. به جهت اهمیت تاریخی، این پل در اواخر سال ۱۳۷۹ به شماره ۳۴۷۶ در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسید. عده ای معتقدند که قدمت این پل به عصر صفویه بر می گردد.

معماری پل

طول پل قدیمی باراندوز به ۴۰ متر و عرض آن به ۵ متر می رسد. در طول کل پل ۶ دهانه وسیع می بینیم که طاق و انحنا آنها به صورت جناقی بوده و مازاد بر اینها ۵ دهانه کوچک دیگر نیز وجود دارد که طاق رومی در آنها به کار رفته است. پل باراندوز که از جهتی شمالی – جنوبی برخوردار بوده، دارای ۵ ستون می باشد. دیوار این پایه ها را با سنگ های بزرگ و با کمک ملات آهک محکم کرده اند. داخل هر کدام از دیوارها، ستون ها با سنگ های کوچک و همان پسماند سنگ ها و آهک، پر شده است. اگر بخواهیم اندازه این ستون ها را بدون در نظر گرفتن آب شکن ها که باعث کاهش سرعت آب شده اند، محاسبه کنیم. باید بگوییم که ۶۰/۳ ×۵۵/۵ متر بوده و بلندای آنها به ۸۰/۱ متر می رسد.

ستون ها

ستون های پل باراندوز خلاف جهت آب رودخانه از آب شکن های مثلث مانند بر خوردار هستند و متراژ آنها به ۲.۵۰ متر می رسد. همین آب شکن ها را نیز مانند پایه های پل از سنگ های بزرگ و ملات آهک ساخته اند . تا امتداد طاق ها بالا رفته اند. دهانه های پل دوتا دوتا با یکدیگر یکسان بوده و دهانه های میانی که دهانه های سوم و چهارم هستند. بزرگترین دهانه پل باراندوز محسوب می شوند.

همه دهانه ها اعم از کوچک و بزرگ همگی روی ستون ها استوار هستند. فارغ از جنبه تزیینی این دهانه ها، ویژگی دیگر آنها پایین آوردن بار اضافی وارد شده بر پل است. هر کدام از این چشمه ها ۱.۲۰ متر طول و ۱.۲۰ متر نیز بلندی دارند که طاق آنها رومی یا هلالی می باشد. در بدنه این پل آجرهای سرخ زنگی می بینیم که تا بخش گذر پل بالا آمده اند. نیم ستون هایی که به جهت زیبا سازی احداث شده در بدنه پل وجود دارد.