قلعه قباد کوار

قلعه قباد کوار ، در کوه های سربه فلک کشیده این شهرستان در استان فارس وافع شده است. گفته می شود قلعه قباد توسط یکی از حاکمان محلی در زمان ساسانیان ساخته شده است. موقعیت قلعه بین روستاهای بورکی و اربابی علیا می باشد. این قلعه در دوران های مختلف تاریخی همچنان مورد استفاده بود که دلیل آن را در دسترسی مشکل به آن باید دانست. در زمان سلجوقیان به عنوان قلعه ای برای استحکام و تقویت فرقه اسماعیلیه به رهبری حسن صباح و یارانش کاربرد داشته است. پس می توان گفت این قلعه نیز یکی از قلعه های اسماعیلیان بوده است.

کوار کجاست؟

کوار یکی از شهرستان های استان فارس است که با توجه به آثار کشف شده در آن به دوران قبل از اسلام بر می گردد. بخش کوار شامل دشتی به شکل مثلث کشیده به درازای ۳۵ و پهنای حداکثر ۱۰ کیلومتر و ارتفاع متوسط آن ۱۴۸۰ متر از سطح دریا است. این بخش در فاصلۀ ۴۵ کیلومتری جنوب شهرستان شیراز قرار دارد.

ازنظر موقعیت جغرافیایی بین ۲۹ درجه و ۲ دقیقه تا ۲۹ درجه و ۲۱ دقیقه عرض شمالی و ۵۲ درجه و ۳۷ دقیقه تا ۵۲ درجه و ۵۴ دقیقۀ طول شرقی قرار گرفته است. از شمال غربی به بخش مرکزی شیراز، از جنوب به شهرستان فیروزآباد، از شرق به بخش خفر شهرستان جهرم و از شمال شرقی به بخش سروستان متهی می شود.

ابن خردادبه در قرن سوم ه.ق. در المسالک و الممالک از این شهر نام برده است. وی در وصف کوره اردشیرخره این گونه می آورد: « شیراز از کوره اردشیرخر ه است و روستاهایش جور، میمند، خبر، صیمکان، برجان، کران، کربنجان، خواروستان، کیر، کیرزین، البزر، سمیران، توج، کارزین، سینیز، سیراف، کوار، رویحان وکام فیروز باشند».

یعقوبی در قرن سوم ه .ق. از این شهر با عنوان کُوار یاد کرده و گفته: «کُوار با ضمه حرف اول و تخفیف واو: بلدى است از نواحى فارس که میان آن و شیراز ده فرسخ فاصله است». تمام این اشارات تاریخی مشخص می کند این شهر از گذشته بالایی برخودار است که اهمیت زیادی نیز داشت.

موقعیت و ساختار قلعه

همانطور که قبلا اشاره کردیم، این قلعه بر بلندای ارتفاعاتی قرار دارد و می توان گفت تقریبا صعب العبور است. قلعه قباد بر روی یک صفحه سنگی تسخیر ناپذیر که در بعضی قسمت ها ارتفاع دیواره آن به بیش از ۵۰ مترمی رسد قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۲۲۰۰ متر است. برای رسیدن به این قلعه هیچ راه طبیعی نمی توانید پیدا کنید و برای اینکه از آن دیدن کنید باید از کوه بالا روید.

مسیر باریکی در دیواره سنگی تراشیده شده و در بالای آن تونلی رو به بالا در دل کوه کنده شده که حدود ۱۰ متر طول دارد و کف آن راه پله ای تراشیده اند و در انتهای این تونل یک تونل دیگر به طول ۲۰ متر قرار دارد. بالای کوه دشتی با مساحت ۱۰ هکتار وجود دارد که قلعه قباد کوار و چند آب انبار در آن قسمت ساخته شده بود. چیزی که امروزه از محوطۀ قلعه باقی مانده، شامل مخروبه چندین اتاق مجزا و چند آب انبار که در دل سنگ تراشیده شده است می شود، که تنها یکی از آب انبارها سالم مانده است.

نحوه دسترسی به قلعه قباد کوار

برای اینکه بتوانید به دیدن این بنا بروید باید به ۴۰ کیلومتری شهر کوار سفر کنید. که این کار هم از طریق خودرو شخصی و هم با کمک وسایل حمل و نقل عمومی امکان پذیر است. برای بازدید از این مکان باید از کوه بالا بروید. پس اگر توانائی این کار را ندارید به هیچ عنوان به دیدن آن نروید. در ضمن در تنگه آن چشمه ای به نام چشمه قلات وجود دارد. که می توانید از آن نیز دیدن کنید و لحظات خوشی را در آن بگذرانید.

چشمه قلات غار کوچکی است که ارتفاع دهانه آن حدود ۲ متر است و از سقف آن آب می چکد. ساکنان قدیمی قلعه، ۵ خمره سفالی به قطر داخلی ۴۵ سانتی متر و عمق حدود ۲۵ سانتی متر در زیر قسمتی که بیشتر قطرات آب می چکد در ساروج کار گذاشته اند. با لبه آنها شکافی برای سرریز آب درست کرده اند. آب خمره ها پس از جمع شدن، به حوضچه ای منتقل می شود. دیدار از این چشمه نیز خالی از لطف نیست.