چرا و چطور از محصولات ارگانیک یا مواد غذایی محلی برای داشتن تغذیه سالم استفاده کنیم؟

آیا تا به ‌حال هنگام خرید مواد غذایی برچسب «ارگانیک» توجهتان‌ را جلب کرده است؟ در دنیای پرمشغله امروز، توجه به کیفیت غذایی که مصرف می‌کنیم بیش از پیش اهمیت یافته است. با افزایش آگاهی عمومی درباره تأثیر مواد غذایی بر سلامت، بسیاری از افراد به‌دنبال جایگزین‌هایی سالم‌تر برای رژیم غذایی خود هستند. یکی از این گرایش‌ها، روآوردن به محصولات ارگانیک و مواد غذایی محلی است. این انتخاب آگاهانه نه‌تنها بر سلامت فردی، بلکه بر محیط زیست و اقتصاد محلی نیز اثر می‌گذارد.

در این مطلب، قرار است دلایل اهمیت مصرف محصولات ارگانیک و مواد غذایی محلی را بررسی کنیم، تفاوت‌های آن‌ها با محصولات معمولی را بیان کنیم و مزایای این انتخاب برای سلامتی آدم‌ها و محیط‌زیست را نیز مدنظر داشته باشیم. با ما همراه باشید تا با هم به دنیای تغذیه سالم و پایدار قدم بگذاریم.

منظور از مواد غذایی ارگانیک چیست؟

مواد غذایی ارگانیک، محصولاتی هستند که در تولید و فرآوری آن‌ها از مواد شیمایی مانند کودهای مصنوعی، آفت‌کش‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، هورمون‌های رشد، مواد ژنتیکی دستکاری‌شده (GMO)، طعم‌دهنده‌ها، رنگ‌ها، مواد نگهدارنده مصنوعی و موارد این‌چنینی استفاده نشده است. با این حال، باید به این نکته توجه داشته باشید که مواد غذایی ارگانیک الزاماً عاری از آفت‌کش‌ نیستند و ممکن است از آفت‌کش‌های طبیعی در تولید این محصولات استفاده شود.

«مواد غذایی محلی» واژه دیگری است که عموماً در کنار مواد ارگانیک به چشم می‌خورد. مواد غذایی محلی، محصولاتی هستند که در نزدیکی محل مصرف یا فروش تولید و پرورش داده می‌شوند. اگرچه تعریف رسمی برای این اصطلاح وجود ندارد، اما معمولاً به محصولاتی که در فاصله تقریبا ۱۵۰ کیلومتری از نقطه فروش یا مصرف تولید شده‌اند.

با این حال، معنای خرید مواد غذایی محلی برای هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. ممکن است برای برخی، این موضوع به‌معنای خرید محصولاتی باشد که در ایالت یا منطقه آن‌ها تولید شده‌اند. برای برخی دیگر، ممکن است به معنای خرید از کشاورزان شناخته‌شده‌ای باشد که در بازارهای محلی محصولات خود را عرضه می‌کنند. خرید از جوامع کوچک و محصولات روستایی نیز می‌تواند تعریف دیگری برای محصولات محلی باشد.

آیا «طبیعی» همان «ارگانیک» است؟

تولیدکنندگان مواد غذایی ممکن است از اصطلاح «طبیعی» برای اشاره به محصولاتی استفاده کنند که عاری از مواد نگهدارنده مصنوعی، شیرین‌کننده‌های مصنوعی، افزودنی‌ها، رنگ‌ها و طعم‌دهنده‌ها هستند. همچنین، این اصطلاح می‌تواند به‌معنای آن باشد که گوشت‌ها از دام‌هایی تهیه شده‌اند که هورمون‌ رشد یا آنتی‌بیوتیک‌ دریافت نکرده‌اند و محصولات کشاورزی نیز بدون آفت‌کش‌ها یا سایر تقویت‌کننده‌های مصنوعی کشت شده‌اند.

در نتیجه، اگرچه اصطلاحات «ارگانیک» و «طبیعی» ممکن است گاهی به‌صورت مترادف استفاده شوند، اما تفاوت‌های مشخصی بین آن‌ها وجود دارد. ارگانیک‌ بودن یک محصول به‌معنای رعایت استانداردهای مشخص در تولید و فرآوری آن است. در حالی که طبیعی‌ بودن می‌تواند به معنای عدم‌استفاده از مواد مصنوعی باشد.

چطور مواد غذایی ارگانیک را از غیر ارگانیک تشخیص بدهیم؟

در بازارهای محلی و فروشگاه‌های مواد غذایی، تشخیص مواد غذایی ارگانیک از غیرارگانیک می‌تواند گاهی چالش‌برانگیز باشد. با این حال، توجه به چند نکته می‌تواند به شما کمک کند تا مواد غذایی ارگانیک را از غیرارگانیک تشخیص دهید. یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای اطمینان از ارگانیک ‌بودن مواد غذایی، خرید مستقیم از کشاورز یا تولیدکننده‌ مورداعتماد است. بدین ترتیب، خرید محصولات با قیمت مناسب‌تر، از ارگانیک‌بودن محصول نیز اطمینان حاصل خواهید کرد.

اگر خرید مستقیم از تولیدکننده برای شما امکان‌پذیر نیست، باید ببینید که آیا برچسب ارگانیک روی محصول درج شده است یا خیر. تنها محصولاتی این برچسب را دریافت می‌کنند که مطابق با مقررات سخت‌گیرانه‌ وزارت کشاورزی یا سازمان غذا و دارو تولید شده باشند. این مقررات، شامل مواردی نظیر عدم‌استفاده از کودهای شیمیایی، آفت‌کش‌ها و ارگانیسم‌های تغییر ژنتیکی یافته (GMO) هستند.

علاوه بر محصول نهایی، تمام مواد تشکیل‌دهنده‌ یک محصول ارگانیک نیز باید ارگانیک باشند. برای مثال، یک دانه یا میوه تنها زمانی ارگانیک محسوب می‌شود که در فرایند تولید آن از آفت‌کش‌ها استفاده نشده باشد و دستکاری ژنتیکی نشده باشد. در مورد محصولات حیوانی ارگانیک نیز استانداردهای خاصی وجود دارد. به عنوان مثال، در تولید این محصولات نباید از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده شود و حیوانات باید در محیطی سالم و طبیعی پرورش پیدا کنند.

یکی از راه‌های ساده برای تشخیص محصولات تراریخته از محصولات طبیعی، بررسی ظاهر آن‌ها است. میوه‌هایی که بسیار بزرگ‌تر از اندازه طبیعی خود هستند یا تغییر رنگ داده‌اند، ممکن است دستکاری ژنتیکی شده باشند. اگرچه تولیدکنندگان مواد غذایی تراریخته موظف به درج این برچسب روی محصولات خود هستند، اما متأسفانه این قانون همیشه به‌درستی اجرا نمی‌شود. در نهایت، برای اطمینان کامل از ارگانیک ‌بودن یک محصول، بهتر است از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید.

چرا باید مواد غذایی ارگانیک را به رژیم غذایی خود اضافه کنیم؟

مصرف مواد غذایی ارگانیک می‌تواند مزایای قابل‌توجهی برای سلامتی و محیط‌زیست داشته باشد. کشاورزی ارگانیک بر حفظ کیفیت خاک و آب و ایجاد حداقل آلودگی متمرکز است. عدم‌استفاده از کودهای شیمیایی یا لجن فاضلاب، رواناب سمی به رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و در نهایت آب آشامیدنی را کاهش می‌دهد. همچنین، حیوانات در کشاورزی ارگانیک هرگز آنتی‌بیوتیک یا هورمون دریافت نمی‌کنند، باید باید خوراک ارگانیک تغذیه شوند و در شرایط زندگی ایمن و دور از قفس رشد کنند. در زیر، تعدادی از مهم‌ترین مزایای مصرف غذاهای ارگانیک برای سلامتی معرفی شده‌اند:

• کاهش مواجهه با آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها: در تولید محصولات ارگانیک از آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌های شیمیایی استفاده نمی‌شود؛ بنابراین خطر ورود این مواد به بدن کاهش پیدا می‌کند.
• افزایش اسیدهای چرب امگا۳ در مواد غذایی: دام‌هایی که در مراتع تغذیه می‌شوند، معمولا دارای سطح بالاتری از اسیدهای چرب امگا-3 هستند که برای سلامتی قلب بسیار مفید است.
• کاهش محتوای کادمیوم در مواد غذایی: مطالعات نشان داده‌اند که سطح کادمیوم سمی در غلات ارگانیک به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر است. کادمیوم به طور طبیعی در خاک یافت می‌شود و توسط گیاهان جذب می‌شود.
• افزایش سطح ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر ریزمغذی‌های مفید: میوه‌ها، سبزیجات و غلات ارگانیک حاوی مقادیر بالاتری از ویتامین C، ویتامین E، کاروتنوئیدها، کلسیم، پتاسیم، فسفر، منیزیم و آهن هستند.
• کاهش باکتری‌ها: با مصرف گوشت ارگانیک، از ورود باکتری‌های مضر به بدن جلوگیری می‌شود.
• کاهش مصرف غذاهای حاوی هورمون و آنتی‌بیوتیک: مصرف گوشت‌های غیر ارگانیک که ممکن است هورمون یا آنتی‌بیوتیک به آن‌ها تزریق شده باشد، می‌تواند به مقاومت آنتی‌بیوتیکی و سایر مشکلات در انسان منجر شود. با مصرف گوشت‌های ارگانیک، می‌توانید این خطر را به حداقل برسانید.

معایب مصرف غذاهای ارگانیک چیست؟

یکی از اصلی‌ترین معایب مصرف غذاهای ارگانیک، هزینه بالای تولید آن‌ها است. در نتیجه، در جایگاه مصرف‌کننده، باید هزینه بیشتری برای تهیه محصولات ارگانیک بپردازید. در صورتی که نمی‌توانید همه مواد غذایی مصرفی خود را از محصولات ارگانیک تهیه کنید، حتماً نگاهی به فهرست زیر بیندازید. در ادامه، فهرستی از میوه‌ها و سبزیجاتی آورده‌ایم که در تهیه آن‌ها از کمترین و بیشتر میزان آفت‌کش استفاده شده است:

• محصولات با بیشترین میزان آفت‌کش: توت‌فرنگی، اسفناج، کلم‌پیچ، کلم و سبزیجات خردل، زردآلو، سیب، انگور، هلو، گلابی، فلفل دلمه‌ای و فلفل تند، گیلاس، بلوبری، لوبیا سبز
• محصولات با کمترین میزان آفت‌کش: آووکادو، ذرت شیرین، آناناس، پیاز، پاپایا، مارچوبه، قارچ، کلم، هندوانه، کیوی، هویج

بنابراین، هنگام خرید محصولات ارگانیک می‌توانید بخش اعظمی از سبد خریدتان را به محصولات گروه اول اختصاص دهید و محصولات گروه دوم را از میان مواد غیر ارگانیک تهیه کنید. اگر نمی‌توانید محصولات ارگانیک خریداری کنید، شستن چندباره سطح رویی میوه‌ها و سبزیجات تازه زیر آب جاری می‌تواند به از بین بردن باکتری‌ها و مواد شیمیایی از سطح آن‌ها کمک کند. پوست کندن میوه‌ها و سبزیجات نیز می‌تواند آفت‌کش‌های سطحی را از بین ببرد. هر چند که این کار مواد مغذی موجود در محصولات را نیز کاهش می‌دهد.

چطور به غذاهای ارگانیک و محلی دسترسی پیدا کنیم؟

در اولین گام، باید محصولات فروشگاه‌هایی را که از آن‌ها خرید می‌کنید، بررسی کنید و ببینید که آیا برچسب ارگانیک روی آن‌ها خورده است یا خیر. در قدم دوم، باید از فروشگاه‌های مورد اعتماد خود بخواهید که مواد غذایی ارگانیک را برای فروش، موجود کنند. همچنین، می‌توانید سری به روستاهای اطرافتان بزنید و محصولات آن‌ها را بررسی کنید. پس از تست مواد غذایی تولیدی و اطمینان از طعم و کیفیت آن‌ها می‌توانید به طور مستقیم از خود کشاورزان محصولات غذایی موردنیاز خود را تهیه و خریداری کنید. به‌علاوه، با اندکی پرس‌وجو از اطرافیان خود نیز می‌توانید به طیف گسترده‌ای از فروشندگان قابل اطمینان برای خرید این نوع محصولات دسترسی پیدا کنید.

مواد غذایی ارگانیک، انتخابی آگاهانه برای سلامتی و محیط زیست!

انتخاب مصرف مواد غذایی ارگانیک، تصمیمی شخصی است که به عوامل متعددی بستگی دارد. از جمله: هزینه‌ها، بودجه و سبک زندگی فرد. اگر به مواد غذایی ارگانیک علاقه‌مند هستید، راهکارهایی برای کاهش هزینه‌های آن وجود دارد. خرید میوه‌ها و سبزیجات فصلی، مقایسه قیمت‌ها در فروشگاه‌های مختلف و بازارهای محلی و خرید مستقیم از کشاورزان و تولیدکننده‌ها، از جمله این راهکارها هستند.

هرچند مصرف مواد غذایی ارگانیک مزایای متعددی دارد، اما نباید فراموش کرد که تمام میوه‌ها، سبزیجات و منابع پروتئینی کم‌چرب، چه ارگانیک باشند و چه نباشند، برای سلامتی مفید هستند. بنابراین، به جای تمرکز صرف بر ارگانیک یا غیرارگانیک بودن غذا، بهتر است از طیف گسترده‌ این مواد غذایی لذت ببریم و به سلامت خود اهمیت بدهیم. در این مطلب، درباره غذاهای ارگانیک و محلی و مزایا آن‌ها صحبت کردیم. اگر شما هم در این زمینه اطلاعات یا تجربه‌ای دارید، با ما در میان بگذارید.