4 اشتباهی که هیچ وقت نباید در مصاحبه کاری انجام دهید + راه حل فرار از آن‌ها

تصور کنید که در چنین موقعیتی قرار گرفته‌اید: مدت‌ها رزومه خود را به شرکت‌های مختلف فرستاده‌اید و در نهایت یکی از آن‌ها شما را برای مصاحبه دعوت کرده است. شما نیز برای روزهای متمادی خودتان را برای این رویداد مهم حاضر کرده‌اید. روز موعود فرامی‌رسد و به خیال خودتان، مصاحبه موفقی را پشت سر می‌گذارید. مدت زیادی منتظر می‌مانید، اما در نهایت خبری از تماس آن شرکت نمی‌شود. شما نیز در کمال شوربختی، از استخدام محروم مانده‌اید.

رزومه به‌خودی‌خود بسیار اهمیت دارد و می‌تواند مسیر کاریابی را تا حد زیادی هموار کند. حضور مؤثر در مصاحبه کاری هم اگر مهم‌تر از کیفیت رزومه شما نباشد، کمتر از آن هم نیست. برخی از رفتارهایی که شما در طول مصاحبه کاری از خود نشان می‌دهید، می‌تواند برای کارفرما هشدارآمیز باشد و او را نگران کند. این رفتارها، کارفرما را به شک می‌اندازد که آیا شما واقعاً برای آن شغل مناسب هستید یا نه؟ درست به همین دلیل، مهم است که از قبل با این رفتارها آشنا باشیم.

رفتار هشدارآمیز ۱: عدم صداقت

بنا به نظر بیشتر از ۶۳درصد از کارفرماها، عدم صداقت و روراست نبودن متقاضی، مهم‌ترین رفتار هشدارآمیز است. این موضوع می‌تواند به اشکال مختلفی از جانب کارجویان نمود پیدا کند؛ برای نمونه فرد ممکن است درباره عنوان شغلی قبلی خود دروغ بگوید. گاهی نیز ممکن است این طور ادعا کند که مدیریت یک تیم را بر عهده داشته است. حتی گاهی اوقات ممکن است درباره مهارت‌ها و تصویری که از خودش به کارفرما ارائه داده است نیز، صداقت نداشته باشد.

بسیاری از افراد، شخصیت متفاوتی را از خود در دنیای مجازی و واقعی به نمایش می‌گذارند. در دنیای مجازی، ما کنترل بیشتری روی شخصیت خود داریم. درست به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند که بهتر است این شخصیت، تفاوت فاحشی با شخصیت ما در دنیای واقعی نداشته باشد. هراندازه که شکاف بین این دو شخصیت بیشتر باشد، کارفرما نیز بیشتر ممکن است تحت‌تأثیر این تفکر قرار بگیرد که ما به‌اندازه کافی درباره خود با او صادق نبوده‌ایم.

به‌دنبال فراگیری شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر، بسیاری از شرکت‌ها به ارزیابی و بررسی حساب‌های اجتماعی متقاضیان روی آورده‌اند. مطابق با آماری که در سال 2023 منتشر شده است، بیشتر از 70 درصد شرکت‌های آمریکایی علاوه بر بررسی رزومه متقاضیان، حساب‌های آنان را در شبکه‌های اجتماعی نیز بررسی می‌کنند. بنابراین بسیار اهمیت دارد که چه تصویری را از خود در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارید. مهم‌تر از آن، هماهنگی بین شخصیت مجازی و واقعی شما است.

چطور برچسب عدم صداقت را از خود برداریم؟

اگر چهره‌ای که از خود در شبکه‌های اجتماعی نشان داده‌اید با چیزی که مصاحبه‌کننده‌ها از شما دیده‌اند تطابق نداشته باشد، شما شانس خود را تا حد زیادی برای استخدام از دست خواهید داد. راهکارهایی که در ادامه برای شما مطرح خواهیم کرد، می‌تواند برچسب عدم صداقت را از شما دور کرده و مسیر را برایتان آسان کند:

• شبکه‌های اجتماعی و لینکدین معمولاً مهم‌ترین بسترهای آنلاین برای کاریابی هستند؛ سعی کنید که رزومه و پروفایل آنلاین شما تا بیشترین میزان ممکن با یکدیگر هماهنگ باشند.
• تاریخ‌ها، عناوین شغلی، دستاوردها و تمام اطلاعات جزئی دیگر باید بر روی تمامی پروفایل‌های شما با یکدیگر تطابق داشته باشند.
• بهتر است که یک حساب شخصی و یک حساب عمومی جداگانه برای خود داشته باشید؛ حساب خصوصی برای بخش‌های شخصی زندگی شما خواهد بود.
• لینکدین بهترین بستر برای ساخت حساب عمومی و شبکه‌های اجتماعی دیگر مانند تیک‌تاک، فیس‌بوک و اینستاگرام بهترین بسترها برای حساب‌های عمومی هستند.
• درباره مهارت‌ها و استعدادهای خود صادق و البته واقع‌بین باشید.
• قبل از جلسه مصاحبه، یک‌بار دیگر رزومه خود را مرور کنید تا بتوانید با آمادگی کامل درباره مهارت‌های خود صحبت کنید.
• بهتر است که فقط مهارت‌های مربوط به شغلی را که متقاضی‌اش هستید در رزومه ذکر کنید. ذکر تمام مهارت‌ها می‌تواند اندکی دردسرساز باشد.
• یادتان باشد که برای تمام مهارت‌هایی که در رزومه ذکر کرده‌اید، یک مثال قابل‌باور در ذهن داشته باشید و در طول مصاحبه آن را بیان کنید.

رفتار هشدارآمیز ۲: لحن، بیان یا حرکات دور از ادب

آمار دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد به باور کارفرماها، در بیشتر از ۵۳ درصد از متقاضیان، رفتار یا حرکات به دور از ادب به چشم می‌خورد. در همان ثانیه اول از شروع مصاحبه، کارفرما روی بیان، لحن، حرف‌ها و حرکات شما نظارت دارد. کارفرما از نوع نشستن و از ساده‌ترین کلماتی که از دهان شما خارج می‌شود می‌تواند قضاوت کند که آیا شما به‌اندازه کافی حرفه‌ای و مبادی ادب هستید یا خیر.

تحقیقات زیادی در این زمینه انجام‌گرفته است که نشان می‌دهد بیشتر از ۴۶ درصد متقاضیان در بازه‌ای ۱۸ ماهه از کار خود بیکار می‌شوند. مهم‌ترین دلیل این موضوع نیز آن است که فارغ از مهارت‌های تخصصی، از نظر مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و معاشرتی، عملکرد ضعیفی از خود نشان داده‌اند. این موضوع، نشان می‌دهد همان‌قدر که مهارت‌های تخصصی متقاضی برای کارفرما مهم است، به همان اندازه نیز مهارت‌های نرم او، نظیر مهارت‌های بین‌فردی و هوش اجتماعی اهمیت دارد. از جمله مهم‌ترین رفتارهای به‌دوراز ادب و غیرحرفه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بالابردن صدا و عصبانیت آشکار از مهم‌ترین رفتارهای هشدارآمیز برای کارفرما است.
• حتی کوچک‌ترین رفتارها مانند قراردادن پاها روی یکدیگر یا خم‌نشدن برای مکالمه نیز ممکن است از دید کارفرما غیرقابل‌قبول باشد. چنین حرکاتی می‌تواند نشان از آن داشته باشد که شما یا به‌اندازه کافی مهارت ندارید یا اینکه برای کسب آن شغل، چندان مشتاق نیستید.
• همچنین تأخیر برای حضور در مصاحبه نیز از جمله بدترین رفتارها است. این موضوع نشان می‌دهد که شما در آینده نیز ممکن است مشکلات زیادی برای مدیریت زمان داشته باشید.

چطور از غیرحرفه‌ای به‌نظررسیدن اجتناب کنیم؟

برای اینکه بتوانید این برچسب را از خود دور کنید و تا بیشترین میزان ممکن حرفه‌ای به نظر برسید، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

• حواستان به وضعیت ترافیک باشد و سعی کنید که حداقل ۱۵ دقیقه زودتر از خانه راه بیفتید.
• اگر اتفاقی خارج از کنترل شما پیش آمد که موجب تأخیرتان می‌شود، باید این موضوع را سریع‌تر به مصاحبه‌کننده اطلاع دهید. یک تماس یا ارسال ایمیل کافی است؛ حواستان باشد که معذرت‌خواهی کنید، مشکل را گزارش دهید و زمان رسیدن تقریبی خود را نیز ذکر کنید.
• در برابر سؤالات چالش‌برانگیز، آرامش خود را حفظ کرده و محترمانه جواب دهید.
• اگر درباره چیزی از شما سؤال شد که در آن مهارت ندارید، پرخاشگرانه و تهاجمی پاسخ ندهید. در عوض با رویکردی مثبت اعلام کنید که برای یادگیری آن مهارت مشتاق هستید.
• حواستان به زبان بدنتان باشد: صاف بنشینید، لبخند بزنید و ارتباط چشمی برقرار کنید. اگر به دلیل ابتلا به اختلال‌هایی مانند ADHD نمی‌توانید حواس خود را برای جمع کنید، بد نیست که موضوع را از قبل اطلاع دهید.
• به‌صورت کلی، اگر هر اختلال عصبی دیگری دارید که فکر می‌کنید می‌تواند روی فرایند مصاحبه تأثیر بگذارد، باید آن را به کارفرما اطلاع دهید. این کار همدلی و درک بیشتر کارفرما را برمی‌انگیزد.
• برای کاهش آثار منفی ناشی از ذکر اختلال‌های عصبی خود نیز، تنها کافی است که روی توانایی‌های خود تمرکز کنید و بیشتر درباره آن‌ها صحبت کنید.
• در نهایت، برای اینکه نشان دهید حواستان به‌خوبی به مصاحبه جمع است، می‌توانید از تکان‌ سر، صحبت‌کردن به شکل واضح یا ارائه پاسخ‌های حساب‌شده استفاده کنید.

رفتار هشدارآمیز ۳: انتقاد از کارفرماها و همکارهای قبلی

اینکه از همکارها یا کارفرماهای قبلی‌تان راضی نبوده باشید، بسیار طبیعی است. به‌خصوص اگر کاری را می‌کردید که دوست نداشتید، این عدم رضایت خیلی بیشتر هم به چشم می‌آید. فارغ از تمام این‌ها، باید بدانید که گله و شکایت و انتقاد از کار قبلی در زمان مصاحبه برای کار جدید، می‌تواند شانس استخدام شما تا مقدار زیادی کم کند. آمار نشان می‌دهد که چنین کاری از نظر بیشتر از 31 درصد از کارفرماها، نوعی رفتار هشدارآمیز است.

چیزی که کارفرماها دوست دارند از شما ببینند، این است که شما می‌توانید شرایط سخت را به بهترین شکل مدیریت کنید. همچنین آن‌ها دوست دارند این‌طور فکر کنند که شما می‌توانید نارضایتی‌های خود را به شکل حرفه‌ای پشت سر گذاشته و با دیدگاهی مثبت به مسیر خود ادامه بدهید. اگر در مصاحبه از کار قبلی خود انتقاد کنید، امکان دارد که کارفرمای جدید خیال کند که کارکردن با شما برایش دشوار است. همچنین ممکن است این‌طور نشان دهید که شما نمی‌توانید به‌راحتی با شرایط تازه کنار بیایید.

اینکه بخواهید نارضایتی خود را از کار قبلی اعلام کنید، کاملاً قابل‌درک است. همچنین این موضوع نیز قابل‌درک است که بخواهید با این کار، نوعی اشتراک نظر با کارفرمای جدید پیدا کنید. اما در این میان، باید حواستان باشد که بعضی از کارفرماها، دیدگاهی منفی راجع به این کار دارند و ممکن است خیال کنند که نارضایتی شما می‌تواند روی عملکرد و وجهه شرکتشان تأثیر منفی داشته باشد. ازآنجایی‌که کارفرمای تازه هنوز به شما اعتماد ندارد، بهتر است که از بیان انتقاد درباره شغل قبلی خود پرهیز کنید.

چطور دیدگاه منفی ناشی از انتقاد را از خود دور کنیم؟

برای اینکه به دید کارفرما یک کارمند انتقادگر و دائماً در حال شکایت به نظر نرسید، بد نیست که از راهکارهای زیر استفاده کرده و نکات مهم آن را به یاد بسپارید:

• به‌جای تمرکز بر روی جنبه‌های منفی کار قبلی، بیشتر از نکات مثبت و جنبه‌های سازنده آن برای کارفرمای تازه صحبت کنید.
• از دستاوردهای خود بیشتر صحبت کنید؛ از این بگویید که چطور توانستید در برابر چالش‌های مختلف موفق شوید.
• اگر از شما درباره شکست‌ها و عدم نارضایتی‌تان از کار قبلی سؤال شد، صادقانه درباره آن‌ها صحبت کنید. بهتر است که گفتگو را به شکلی مثبت پیش برده و از چیزهایی که از آن شکست یاد گرفتید بگویید.
• اگر چالش‌های کار قبلی شما به دلیل عدم توانایی کارفرما برای ایجاد ارتباط مؤثر بود، بهتر است در مصاحبه جدید به این اشاره کنید که چطور از این مشکل درس‌های تازه آموختید.
• اگر چالش‌های کار قبلی به دلیل وجود مشکلات در تیم بود، به این اشاره کنید که چطور در برقراری و حفظ تعامل کوشا بودید.
• درکل سعی کنید که به‌جای تمرکز روی چالش‌های قبلی، بر روی عملکرد خود برای حل و گذر از آن مشکلات تمرکز کنید. این کار به مصاحبه‌کننده نشان می‌دهد که شما از توانایی و استعداد کافی برای حل مشکلات محل کار برخوردار هستید.

رفتار هشدارآمیز ۴: عدم آمادگی لازم و کافی

کارفرماها و مصاحبه‌کننده‌ها، زمان و انرژی بسیار زیادی را برای غربال متقاضیان اختصاص می‌دهند. به همین دلیل، متقابلاً انتظار دارند که شما نیز برای حضور در مصاحبه تا بیشترین میزان ممکن تلاش کرده و آمادگی کافی داشته باشید. کلید موفقیت در مصاحبه کاری، داشتن آمادگی لازم برای آن است. آمار نشان می‌دهد که بیشتر از 20 درصد کارفرماها عدم آمادگی را یک نشانه نگران‌کننده بسیار مهم می‌دانند.

عدم آمادگی صرفاً به این معنی نیست که درباره پیشینه شرکت اطلاعات کافی نداشته باشید. عدم‌آمادگی گاهی می‌تواند خودش را به شکل‌های دیگری مانند ترسیدن و حملات اضطراب در طول مصاحبه نشان دهد. همچنین پرحرفی و پرکردن سکوت‌های ممتد با اطلاعات اضافی نیز از دیگر مصادیق نداشتن آمادگی است. مهم‌تر از همه، نداشتن جواب مناسب و مرتبط برای سؤالات نیز می‌تواند عدم آمادگی متقاضی را نشان دهد.

زمانی که به‌اندازه کافی برای حضور در جلسات مصاحبه آماده باشید، بدون شک نتایج بهتری را نیز شاهد خواهید بود. آمادگی کافی به شما کمک می‌کند که ارتباط مؤثرتری داشته باشید و این موضوع، می‌تواند تفاوت بزرگی برایتان ایجاد کند. متقاضیان باید بدانند که حتی کوچک‌ترین واکنش‌های آن‌ها نیز امتحانی برای بررسی میزان حرفه‌ای بودن آن‌ها است. به همین دلیل لازم است که برای حضور در مصاحبه، به‌خوبی از نقشی که قرار است بپذیرید اطلاعات داشته باشید و همچنین آگاهی خود را درباره سابقه سازمان افزایش دهید. در نهایت، اگر قرار است نمونه کار ارائه دهید، بهتر است که دست‌پر به مصاحبه بروید.

چطور با آمادگی کافی در مصاحبه حضور پیدا کنیم؟

برای اینکه بتوانید آمادگی خود را حضور در مصاحبه تا بیشترین میزان ممکن به رخ کارفرما بکشید، راهکارهای متفاوتی وجود دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین نکات را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم که به کمک آن‌ها می‌توانید آماده‌تر به نظر برسید:

• قبل از مصاحبه، موضوعاتی که قرار است درباره آن‌ها صحبت کنید را مرور کنید. بهتر است که بیشتر روی مهارت‌ها و تجربه‌های کاری خود تمرکز داشته باشید.
• ببینید که کدام یک از توانایی‌های شما تا بیشترین میزان ممکن با عنوان شغلی جدید هماهنگی دارد. خودتان را برای صحبت درباره آن‌ها حاضر کنید و این کار را با ذکر مثال‌هایی از کار قبلی خود انجام دهید.
• همچنین بهتر است آمادگی صحبت درباره شرایط چالش‌برانگیز شغل قبلی خود را نیز داشته باشد. باید نشان دهید که چطور توانسته‌اید از آن شرایط با موفقیت عبور کنید.
• بهتر است که جواب‌هایی را از قبل آماده کنید و قبل از حضور در مصاحبه، تمرین کنید.
• فکر کنید که قرار است خودتان را تبلیغ و بازاریابی کنید! پس بهتر است که به‌جای دیدگاه تاریخ‌نگارانه و شرح وقایع، بیشتر درباره مهارت‌هایی حرف بزنید که در شغل جدید به کارتان می‌آید.
• تحقیق کنید که چرا شرکت می‌خواهد استخدامی جدید داشته باشد؟ ببینید که شرکت چه نیازی به کارمند جدید دارد؟ برای این سؤالات پاسخی پیدا کنید و در طول مصاحبه، سعی کنید که به‌صورت غیرمستقیم به این سؤالات اشاره کرده و جوابی برایشان ارائه دهید.
• همچنین بد نیست که درباره ارزش‌ها و اهداف شرکت نیز مطالعه داشته باشید و در پایان مصاحبه، سؤالات معناداری را در همین راستا از مصاحبه‌کننده بپرسید.
• در نهایت، شما نیز باید در طول مصاحبه سؤالاتی بپرسید. این کار نشان می‌دهد که درباره سازمان کنجکاو هستید و واقعاً برای حضور در آنجا، انگیزه دارید.

اجازه ندهید موفقیت شما به‌خاطر یک مصاحبه از دست برود

فرقی نمی‌کند که تا چه اندازه در کار خود متخصص باشید؛ فرقی هم نمی‌کند که چقدر رزومه پر و پیمانی داشته باشید. اگر نتوانید حضور مؤثری در مصاحبه کاری داشته باشید، آن همه توانایی و استعداد برای هیچ‌وپوچ به هدر خواهد رفت. اینکه چطور در مصاحبه حضور پیدا می‌کنید، درست به‌اندازه توانایی‌ها و کیفیت رزومه شما مهم است. درست به همین دلیل است که باید از رفتارهای اشتباه در مصاحبه پرهیز کنید.

در این مطلب از چطور از 4 رفتار هشدارآمیز صحبت کردیم. این رفتارها، هرچند ممکن است خیلی مهم به نظر نرسند، اما می‌توانند شانس شما را برای استخدام کاهش دهند. در نهایت بد نیست که نظر شما را نیز جویا شویم: بنا بر نظر و تجربه شما، دیگر چه رفتارهایی در مصاحبه‌های شغلی مذموم است؟ نظر و تجربه خود را با ما در میان بگذارید.

منبع: HBR