با وجود آنکه ۴سال از مصوبات مجلس برای واگذاری سهام عدالت به جاماندگان می‌گذرد، اما هنوز امکان تخصیص سهام به این افراد فراهم نشده و دولت باید هر چه سریع‌تر در این‌باره تصمیم بگیرد.

براساس طرحی که در سال۱۳۹۹ در مجلس به تصویب رسید، دولت موظف است به مشمولان سهام عدالت که تاکنون سهام دریافت نکرده‌اند و اصطلاحا جزو جامانده‌های سهام عدالت هستند، سهام واگذار کند.

با این حال و با وجود آنکه ۴ سال از مصوبه مجلس می‌گذرد و هر سال در قانون بودجه تأکید می‌شود که واگذاری سهام عدالت به جاماندگان سریع‌تر تعیین تکلیف شود، اما در شرایط فعلی هیچ خبری از واگذاری سهام عدالت به جامانده‌ها نبوده و مشخص نیست فرایند واگذاری در چه مرحله‌ای است؛ این در حالی است که سال گذشته احسان خاندوزی، وزیر سابق اقتصاد ابراز امیدواری کرده بود که واگذاری سهام عدالت به جامانده‌ها تا پایان سال۱۴۰۲ عملیاتی شود.

با وجود ارقام مختلفی که درباره جامانده‌های سهام عدالت در گذشته از سوی مسئولان اعلام شده، اما به‌نظر می‌رسد آمار‌ها خیلی دقیق نیستند. مجید عشقی، رئیس سابق سازمان بورس سال گذشته گفته بود: مشمولان جدید سهام عدالت حدود ۵ تا ۶ میلیون سهامدار هستند.

اما احسان خاندوزی آمار دیگری ارائه کرد و گفت: در مجموع برای حدود ۴ میلیون‌ و ۷۰۰ هزار جامانده سهام عدالت و متولدان دهه‌های ۸۰ و ۹۰ و خانواده‌های طرح‌های حمایتی، سهام عدالت پیش‌بینی شده است.

با وجود این آمار‌های ارائه شده اطلاعات موجود نشان می‌دهد این افراد فقط فهرست دسته اول جامانده‌های سهام عدالت هستند و رقم مشمولان شامل افراد بیشتری می‌شود؛ به‌طوری‌که گفته می‌شود جامانده‌های سهام عدالت فراتر از ۲۰ میلیون نفر هستند.

اسفند سال گذشته محسن پیرهادی، عضو هیأت‌رئیسه و نماینده مردم تهران در مجلس یازدهم نیز در این‌باره گفته بود: جاماندگان سهام عدالت جمعیت قابل‌توجهی را شامل می‌شوند و جمعیت‌شان بیش از ۲۴میلیون نفر یعنی بیش از یک‌چهارم جمعیت کشور است که در ۳ گروه قابل دسته‌بندی و احصا هستند.

به‌گفته عضو هیأت‌رئیسه مجلس، گروه اول طیفی از افراد تحت پوشش سازمان‌های حمایت‌گر دولتی همچون بهزیستی و کمیته امداد امام (ره) هستند که تاکنون سهام عدالت دریافت نکرده‌اند و شمارشان حدودا ۴ میلیون‌ و ۸۰۰ هزار نفر برآورد شده است که پرداخت سهام عدالت به آنها در اولویت پیگیری‌های مجلس و دولت قرار دارد.

او افزود: گروه دوم هموطنانی هستند که طی سال‌های ۸۵ تا ۹۱ مشمول دریافت سهام عدالت شدند، اما در پی بروز مشکلاتی از سبد سهام عدالت بیرون آمدند و شمارشان بیش از یک‌میلیون‌و۶۰۰هزار نفر برآورد می‌شود و همچنان منتظر تعیین‌تکلیف و دریافت سهام عدالت هستند.

پیرهادی اضافه کرد: علاوه بر گروه اول و دوم، ۱۹ میلیون نفر در دسته سوم قرار می‌گیرند که جزو دهک‌های کم‌درآمد اقتصادی محسوب می‌شوند، اما هنوز سهام عدالت دریافت نکرده‌اند.

واگذاری در چه مرحله‌ای است؟

سال گذشته سازمان خصوصی‌سازی یک سبد جدید برای اختصاص سهام عدالت به مشمولان جدید در نظر گرفت که مشتمل بر ۱۲ شرکت به ارزش ۵۲ هزار میلیارد تومان بود و قرار بود به هر نفر از مشمولان جدید ۱۰ میلیون تومان سهام عدالت تخصیص داده شود، اما این سبد جدید در ابتدا با ۲ ایراد از سوی هیأت تطبیق مقررات مجلس مواجه و بعد از آن در جریان بررسی در هیأت دولت منجر به اختلاف نظر اعضای کابینه شد. هر چند ایراد‌های مربوط به هیأت تطبیق مقررات مجلس بعد از مدتی از سوی دولت رفع شد، اما در زمان طرح دوباره سبد پیشنهادی سازمان خصوصی‌سازی در هیأت دولت، برخی اعضای کابینه دولت سیزدهم به‌دلیل چالش‌های اقتصادی سهام عدالت با واگذاری تعدادی از این شرکت‌ها در قالب سهام عدالت مخالفت کردند که سبب شد سبد پیشنهادی سازمان خصوصی‌سازی تصویب نشود.

با این حال خاندوزی شهریور پارسال در این‌باره گفت: پیشنهادی آماده شده که هم جاماندگان دهه۸٠ و هم مشمولان نهاد‌های حمایتی مجموعا ۱۰میلیون تومان سهام عدالت دریافت کنند که این پیشنهاد باید مراحل خودش را در هیأت وزیران طی کند و اگر مورد موافقت نهایی قرار بگیرد، امیدوار هستیم که در همین سال۱۴٠۲، ما بتوانیم سهام عدالت این جمعیت را ارائه دهیم.

مجید عشقی هم در توضیح سخنان خاندوزی گفته بود: کار‌های مشمولان جدید سهام عدالت (افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد و ایثارگران) در حال انجام است؛ سبد سهامی برای آن پیشنهاد شده و در دولت در حال مذاکره است.

هیأت دولت تصمیم بگیرد

با وجود اینکه دولت سیزدهم در تلاش بود تا موضوع واگذاری سهام عدالت به جاماندگان را تعیین‌تکلیف کند، اما به‌دلیل تغییر و تحولاتی که از ابتدای سال‌جاری به‌دلیل شهادت سید ابراهیم رئیسی رخ داد، ماجرای واگذاری سهام عدالت به جاماندگان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و به‌نظر می‌رسد واگذاری سهام عدالت به جاماندگان نیازمند تصمیم‌گیری فوری در هیأت دولت است.

با این حال، وزیر اقتصاد و سایر اعضای هیأت دولت تاکنون در این‌باره اظهارنظری نکرده‌اند.

در چنین شرایطی جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید: اعطای سهام عدالت به جاماندگان جزو تکالیفی است که ان‌شاءالله دولت بتواند این موضوع را اجرایی کند.

فرید موسوی، یک عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس هم در این‌باره می‌گوید: یکی از مشکلات اصلی ما نبود اراده واگذاری سهام دولتی در کشور توسط مدیران است که با به تأخیر انداختن سهام عدالت جاماندگان مواجه شده است؛ متأسفانه سهام عدالت یک سخنگوی واحد ندارد و هر روز ما با موضوع جدیدی در ارائه پرداخت سهام عدالت به جاماندگان روبه‌رو هستیم.

او ادامه می‌دهد: امیدواریم با استقرار دولت و مجلس جدید مشکل پرونده جاماندگان سهام عدالت برطرف شود. امروز دولت‌ها با چالش واگذاری اموال روبه‌رو هستند. انتظار ما از دولت جدید این است که مصوبه سهام عدالت را نهایی کند.