مالیات لوکس سوارها به کجا رسید؟

مالیات بر خودروهای لوکس مالیات رایجی در دنیاست که هدف از دریافت آن تنظیم قیمت این قبیل خودروها در بازار، به حداقل رساندن فعالیت‌های سوداگری و دلالی در این حوزه و کاهش فاصله طبقاتی در جامعه و وصول درآمدهای مالیاتی برای دولت است. این مالیات به تازگی و در سال‌های اخیر در کشورمان اجرایی شده است و خیلی‌ها می‌خواهند بدانند در این رابطه قشر متمول جامعه و به اصلاح لوکس سوارها چقدر با اجرای قوانین در جامعه همراهی کرده و آنچه را که تکلیف قانونی‌شان بوده به انجام رسانده‌اند. بر این اساس نگاهی می‌اندازیم به روند وصول این مالیات در طی سه سال گذشته.

در سال ۱۴۰۲ «انواع خودروهای سواری و وانت دو اتاق (کابین) که قیمت روز آنها بیش از سی میلیارد (۳۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال بود نسبت به مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد (۱%) بود. این حدنصاب در سال ۱۴۰۳ به سی و پنج میلیارد ریال (۳۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) رسیده است. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف بودند مالیات سالانه مربوط به خودروهای تحت تملک خود و فرزندان کمتر از هجده سال و محجور تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن سال ۱۴۰۲ پرداخت نمایند.

براساس آخرین آمار اعلامی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور، در طی سه سال گذشته از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ از مجموع ۷۸۲ هزار و ۳۲۳ خودرو شناسایی و گزارش شده توسط نیروی انتظامی به سازمان امور مالیاتی، تعداد ۵۶۶ هزار و ۷۵۳ مالک خودرو مشمول مالیات به ارزش نزدیک به ۷ هزار میلیارد تومان شده‌اند. بر این اساس، از مجموع تعداد ۵۶۶ هزار و ۷۵۳ مالک خودرو مشمول مالیات شده، تعداد ۲۳۵ هزار و ۶۱۷ مالک نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام نموده‌اند که از این طریق مبلغ حدود ۲ هزار و ۴۵۳ میلیارد تومان (۴۲ درصد) وصول شده است. در این رابطه تعداد حدود ۴۲ هزار مالک خودرو نیز به مالیات تعیین شده به مبلغ حدود ۹۳۹ میلیارد تومان اعتراض کرده‌اند که در حال بررسی و ادامه مراحل قانونی توسط سازمان امور مالیاتی کشور است.

مطابق آمار مذکور، در سال ۱۴۰۰ از تعداد ۱۷۷ هزار و ۶۰۰ مالک خودروی لوکس مشمول مالیات به ارزش حدود ۲ هزار میلیارد تومان، تعداد ۱۰۳ هزار و ۶۷۱ نفر مالیات خود را پرداخت کردند (۵۸ درصد) و در سال ۱۴۰۱ از تعداد ۲۳۴ هزار و ۱۳۸ مالک خودروی لوکس مشمول مالیات به ارزش بیش از ۲ هزار و ۱۴۳ میلیارد تومان، تعداد ۱۰۳ هزار و ۵۰۵ نفر (۴۴ درصد) نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام کردند.

همچنین در سال ۱۴۰۲ از مجموع ۱۶۶ هزار و ۲۸۵ خودرو شناسایی و گزارش شده توسط نیروی انتظامی به سازمان امور مالیاتی، حدود ۱۵۵ هزار مالک خودرو مشمول مالیاتی به ارزش حدود ۲ هزار و ۸۵۰ هزار میلیارد تومان شده‌اند که از این تعداد، ۲۸ هزار و ۴۴۱ نفر اقدام به پرداخت مالیاتی بالغ بر حدود ۴۸۷ میلیارد تومان (۱۸ درصد) کرده‌اند و مابقی نیز در فرآیند وصول و اجرا قرار دارد که اطلاعات فوق‌الذکر در درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی بارگذاری گردیده و از طریق پیامک نیز به مالکان خودروها اطلاع رسانی شده است. گفتنی است در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۱ هزار مالک خودرو نیز به مالیات تعیین شده به ارزش حدود ۳۵۰ میلیارد تومان اعتراض کرده‌اند.

در این راستا برای مابقی مالکان خودروهای لوکس برگ اجرایی صادر و در پرتال شخصی مؤدیان بارگذاری و از طریق پیامک به ایشان اطلاع رسانی شده و در مرحله وصول قرار گرفته است. اما در خصوص عدم وصول کل مالیات متعلق به مالکان خودروهای لوکس باید این مهم را در نظر داشت که از آنجایی که امکان اعتراض به مالیات تعیین شده برای مؤدیان بر اساس قانون از طریق نهادهایی چون هیئت بدوی و هیئت تجدیدنظر میسر شده است، تعدادی از مالکان خودروهای لوکس به مالیات تعیین شده از طریق سازوکارهای مذکور اعتراض کرده‌اند و به همین سبب وصول مالیات از ایشان به تأخیر افتاده و به دوره‌های بعد موکول شده است.

همچنین برخی مالکان خودروهای لوکس نیز پرداخت مالیات تکلیفی خود را به زمان فروش خودرو موکول می‌نمایند که همین امر موجب تأخیر در فرایند وصول این نوع مالیات از مشمولان خواهد شد. در این زمینه گفتنی است بعضاً هزینه اقدامات اجرایی و وصول این نوع مالیات مبالغ قابل توجهی می‌شود که بر اساس فرایند هزینه فایده، مقرون به صرفه نیست.

علاوه بر موارد فوق می‌توان گفت اخذ مالیات از خودروهای لوکس پایه مالیاتی جدیدی محسوب می‌شود که پرداخت آن هنوز به قدر کافی از سوی مشمولان نهادینه نشده و نیاز به فرهنگ سازی مالیاتی جهت تمکین آن در جامعه به خوبی احساس می‌شود. علاوه بر آن فرهنگ سازی مالیاتی مقوله‌ای نیست که بتوان آن را در مدت کوتاهی در جامعه محقق کرد و ترویج و توسعه آن به گذشت زمان نیاز دارد. هر چند در همین زمان اندک از اجرای این پایه مالیاتی نیز حدود ۵۰ درصد از مالیات خودروهای لوکس توسط سازمان امور مالیاتی کشور مورد وصول قرار گرفته است.