مهدی عبقری عضو هیئت موسس انجمن موبایل ایران در خصوص شرایطی که پس از آغاز واردات مسافری آیفون به وجود آمده است؛ گفت: در حال حاضر واردات رسمی آیفون‌های مدل 13 به بعد، به‌ویژه آیفون 16، به‌صورت تجاری آغاز نشده است. از اواخر آبان، گمرک اعلام کرد که هر مسافر می‌تواند بر اساس قانون، یک دستگاه گوشی را طی سال وارد کشور کند و ثبت نماید. اما این روند با مشکلاتی همراه است.

وی افزود: در مواردی شاهد سوءاستفاده‌هایی از پاسپورت‌های مسافران برای ثبت گوشی‌های قاچاق هستیم. به نظر می‌رسد برخی دسترسی‌ها به سامانه‌های مرتبط وجود دارد که چنین شرایطی را فراهم می‌کند و به این ترتیب، پاسپورت‌ها خریداری شده و گوشی‌ها به‌صورت غیرقانونی ثبت می‌شوند. این موضوع به‌ویژه در سالن‌های گمرکی مشهود است، جایی که ظاهراً نظارت کافی بر ثبت اولیه وجود ندارد.

محدودیت‌های وارداتی که در گذشته اعمال شده بود، سبب کاهش سوءاستفاده‌ها شده بود و این کار دیگر صرفه نداشت، اما اکنون با رفع این محدودیت‌ها، تخلفات دوباره اوج گرفته است. ما شاهد خرید پاسپورت‌ها در مبالغ مختلف برای ثبت گوشی‌ها هستیم که در نهایت به تشدید مشکلات و ایجاد تخلفات بیشتر منجر شده است. نکته مثبتی که در این بین وجود دارد این است که تاکنون امکان رجیستر تلفن‌های همراهی که پیش از این وارد کشور شده‌اند و 100 درصد قاچاق هستند فراهم نشده است.

عدم شفافیت در نحوه محاسبه حقوق ورودی

عبقری با بیان اینکه روند فعلی برای محاسبه حقوق ورودی در وریه تجاری و مسافری چندان شفاف نیست، گفت: به نظر می‌رسد که قرار است محاسبه حقوق ورودی براساس یک روند پلکانی انجام می‌شود. به‌عنوان مثال، برای واردات گوشی‌های بالای 600 دلار، نرخ پلکانی 15 درصدی برای واردات تجاری و نرخ 30 درصدی برای واردات تجاری گوشی‌های بالای 1000 دلار در نظر گرفته می‌شود، اما نحوه دقیق اجرای آن هنوز جای سوال دارد.

وی ادامه داد: در صورتی که واردات تجاری فعال شود، انتظار می‌رود نرخ‌ها و محاسبات تغییر کند، اما این روند همچنان با اشکالات زیادی مواجه است. مسائلی مانند محاسبات دوبرابری حقوق ورودی واردات مسافری و پله‌های متفاوت برای گوشی‌های بالای 1000 دلار هنوز شفاف نشده‌اند.

احتمال کم‌اظهاری ارزش آیفون در گمرک برای پرداخت حقوق ورودی کمتر

عبقری در پاسخ به سوالی در مورد نحوه محاسبه حقوق ورودی آیفون‌ها در رویه مسافری و تجاری نیز گفت: این اولین بار است که روند پلکانی برای آیفون در نظر گرفته می‌شود و یکی از مسائلی که در این خصوص وجود دارد این است که ارزش کالا به خصوص در رویه مسافری کمتر از ارزش واقعی آن اظهار می‌شود. به عنوان نمونه قیمت یک گوشی آیفون که حدود 1080 دلار است را حدود 900 دلار اعلام می‌کنند تا حقوق ورودی کمتری پرداخت کنند.

این موضوع در رویه مسافری در حال حاضر توسط برخی انجام می‌شود ضمن اینکه در حوزه واردات تجاری نیز همچنان بازه 10 درصدی برای اظهار بالاتر یا پایین‌تر قیمت تلفن‌های همراه وجود دارد. به این ترتیب افراد به طور قانونی می‌توانند آیفون‌هایی که قیمت آنها در محدوده 1000 تا 1100 دلار است را کمتر از 1000 دلار اظهار کنند تا مشمول تعرفه وارداتی کمتری شوند. در نتیجه این فرآیند خود دچار ابهام است.