بازار خودرو درگیر رکود لایه لایه

مسیح فرزانه، کارشناس و فعال صنعت و بازار خودرو: طبق تحلیل‌ها و آنالیز‌های که از اوایل تابستان ۴۰۳ در گفتگو با رسانه‌های گوناگون به آن پرداختم، بازار خودرو از ابتدای فصل پاییز با گذشت هر هفته بر رکود تعمیق شده آن تاکنون افزوده شده است. این رکود لایه لایه جدای از کساد شدن بازار خودرو در فصل پاییز طبق یک عادت سالیان دور بوده که معمولا تا اواخر دی ماه ادامه و در بهمن و اسفند با اصطلاح سنتی بازار شب عید کمی شکل پر رونق‌تر به خود می‌گرفته است.

فاکتورهایی، چون جا ماندن تورم دستمزد‌ها از تورم حقیقی بازار، کمبود نقدینگی دردست مصرف کنندگان و عدم وجود دورنمای شفاف اقتصادی برای آنها از دلایل عمده این مسئله در کنار ریز فاکتور‌های دیگری هستند. اما دوعامل مهم و جدید دیگر این رکود تورمی را تعمیق‌تر کرده است:

• نخست افزایش حدود ۳۵ درصدی قیمت (اگرچه که عکس العمل بازار به این افزایش تنها در میانگین ۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است) از سوی خودروسازانی که از اردیبهشت ۱۴۰۱ با وجود مخالفت سیاستگذاران در پذیرش افزایش قیمت ۸۰ درصدی که در زمستان ۱۴۰۰ روی میز دولت قرار گرفت و نهایتا در برج دو سال بعدش با ۴۰ درصد آن موافقت شد، در طی ۱۸ ماه گذشته، بصورت خزنده و مرحله مرحله، در طرح‌های پیش فروش افزایش قیمت‌های خود را آرام آرام اعلام می‌کردند.

• و دوم انتشار اخبار نشست‌هایی بین کشورمان با برخی کشور‌های غربی و ایجاد این تصور در بین برخی از مصرف کنندگان که در صورت حصول توافق می‌تواند با تاثیرگذاری بر نرخ ارز و گشایش در اقتصاد سیاسی آرامش و تعدیل به بازار و قیمت خودرو را برگرداند و کالای مصرفی که در همه جای دنیا با بالارفتن کیلومتر بصورت درصدی از قیمتش کاسته می‌شود را می‌تواند بعنوان کالای سرمایه‌ای که در دراز مدت با افزایش کیلومتر بر قیمت آن افزوده می‌شود حداقل با بارقه‌هایی از امید همچنان برای خریدش دورخیزی جزیی کند.

دراین میان پروژه واردات خودرو که از تابستان گذشته کلید خورده به هیچ وجه در بحث‌های آرزو‌های فروخته شده از سوی سیاستگذاران و به دلیل آیین نامه ناکامل و غیر مکفی با حقیقت بازار خودرو نه تنها در بحث تیراژ به توفیقی دست پیدا نکرده بلکه طبعا در فاکتور مهم تنظیم گری در بازارنقشی ایفا ننموده وهمچنان خودرو را به وسیله‌ای برای نوسان گیری بین قیمت سامانه و بازار مبدل نموده است. در این حین لایحه بودجه ۱۴۰۴ که بخش‌های خودرویی آن با برخی تغییرات مثبت در اعداد بتازگی در کمیسیون تلفیق مجلس روبرو و همچنان منتظر کسب رای در صحن علنی است در صورت تصویب و اجرایی شدن دو فاکتور مهم افزایش بودجه واردات و کاهش سود بازرگانی از دیگر المان‌های تاثیر گذارالبته در دراز مدت بر بازار خواهند بود. اگرچه که تجربه ثابت کرده در اقتصاد‌های رکود دار- تورمی که درآمد مصرف کنندگان بعنوان قلب تپنده تمامی بازار‌ها محجور مانده، بدون گشایش‌های کلان اقتصادی نمی‌توان توقع تعدیل قیمت در بازار در دراز مدت را داشت. زیرا به گفته " میلتن فریدمن " برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۷۶: تورم، همیشه و همه جا یک پدیده پولی است.